คุณลักษณะของละครเอเชียยอดนิยม ศึกษากรณีละครญี่ปุ่น ไต้หวันและเกาหลีในโทรทัศน์ไทย

Abstract

ศึกษาคุณลักษณะของละครเอเชียที่ได้รับความนิยม และเพื่อศึกษาถึงปัจจัยที่ส่งผลให้ละครเอเชียได้รับความนิยมในประเทศไทย โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการวิเคราะห์การเล่าเรื่องละครเอเชียยอดนิยมจาก 3 ประเทศ ได้แก่ ละครญี่ปุ่น ละครไต้หวัน และละครเกาหลี รวม 9 เรื่อง ประกอบกับการสัมภาษณ์เชิงลึกบุคลากรของสถานีโทรทัศน์ต่างๆ และนักวิชาการด้านเอเชียศึกษารวม 3 คน ผลการวิจัยพบว่าคุณลักษณะของละครเอเชียยอดนิยมมีคุณลักษณะดังนี้ ละครญี่ปุ่น มีคุณลักษณะเด่นคือ การเล่าเรื่องมีจังหวะกระชับ รวดเร็ว บทสนทนาสะท้อนแง่คิดเนื้อหาที่ท้าทายค่านิยมเดิม มุ่งส่งเสริมกำลังใจ โดยสื่อความหมายผ่านภาพความสัมพันธ์ของครอบครัวเป็นส่วนใหญ่ แม้จะมีเนื้อหาที่ท้าทายค่านิยมเดิมของสังคม แต่ก็เป็นความขัดแย้งที่ลงเอยอย่างประนีประนอม โดยใช้โทนการเล่าเรื่องแบบสนุกสนานเพื่อผ่อนคลาย ละครไต้หวัน มีคุณลักษณะ เด่นในการเล่าเนื้อหาที่สะท้อนปัญหาสังคมและการรวมแก๊ง การสร้างตัวละครแบบขบถต่อสังคม และอยู่ในช่วงก้าวข้ามวัย สร้างให้ตัวละครชายมีเสน่ห์ดึงดูด การสื่อความหมายที่เสียดสีสังคม และสื่อความเป็นปัจเจกชน เนื้อหาเกี่ยวกับชนชั้นล่างที่พยายามดิ้นรนเพื่อยกฐานะทางสังคม หรือความขัดแย้งที่มาจากการเลือกทางเดินชีวิตของตนกับวิถีทางที่สังคมกำหนด ตัวละครมักแก้ปัญหาแบบตัดขาดมากกว่าประนีประนอม ละครเกาหลี มีคุณลักษณะเด่นในการเล่าเรื่องด้วยภาพและเสียงที่สื่ออารมณ์ของละคร ประกอบกับฉากธรรมชาติและภาพบรรยากาศของภูมิประเทศ เพื่อให้เข้ากับเนื้อหาความรักเชิงอุดมคติและการแสวงหาตัวตนรวมถึงเอกลักษณ์ของตัวละคร โดยปล่อยให้เรื่องราวในอดีตและความทรงจำเป็นตัวเล่าเรื่องในปัจจุบัน แต่ละตอนมักจะหักมุม เนื้อหาสะท้อนปัญหาระหว่างการดำเนินชีวิตของวัยรุ่นหนุ่มสาวขัดแย้งกับครอบครัว แต่ก็มักลงเอยแบบประนีประนอม ปัจจัยสำคัญที่ส่งผลให้ละครเอเชียทั้ง 3 ประเทศได้รับความนิยม คือ 1) เนื้อหาที่พูดถึงปัญหาแบบเอเชียร่วมกัน โดยเฉพาะปัญหาของวัยรุ่นซึ่งเป็นกลุ่มผู้รับสารหลัก อาทิ ผู้หญิงถูกกดอยู่ภายใต้อำนาจผู้ชายในสังคมที่ผู้ชายเป็นใหญ่ และการถูกครอบงำในการเลือกทางเดินชีวิตโดยครอบครัวหรือผู้ใหญ่ ผ่านการเล่าเรื่องด้วยโทนและการคลี่คลายปัญหาที่แตกต่างกันตามมุมมองของผู้ผลิตสารที่มีต่อวัยรุ่นในแต่ละประเทศ 2) การกำหนดทิศทางการเผยแพร่และกิจกรรมส่งเสริมการตลาดของสถานีโทรทัศน์ในประเทศไทยซึ่งเป็นผู้นำเข้าละครเอเชีย ภายใต้ปัจจัยด้านการแข่งขันระหว่างสถานี 3) วงจร Tie-in ในอุตสาหกรรมสื่ออื่นที่เกี่ยวข้อง ผลที่ตามมาจากความนิยมที่เกิดขึ้น ก็คือ การเป็นช่องทางใหม่ในการประชาสัมพันธ์ประเทศ เผยแพร่ภาพลักษณ์ และสร้างความนิยมในสินค้าจากประเทศนั้นๆ