ปัญหาข้อกฎหมายเกี่ยวกับตั๋วเงินปลอม : ศึกษากรณีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงรายการสำคัญในตั๋วเงิน

Abstract

เนื่องจากตั๋วเงินเป็นตราสารเปลี่ยนมือ การพิจารณาความรับผิดของคู่สัญญาในตั๋วเงิน จึงพิจารณาจากการลงลายมือชื่อในตั๋วเงิน ซึ่งผู้ลงลายมือชื่อมีขอบเขตความรับผิดตามเนื้อความที่ปรากฏในขณะที่ตนได้ลงลายมือชื่อ ตามมาตรา 900 วรรคแรก โดยเนื้อความที่ปรากฏบนตั๋วเงิน ต้องเป็นรายการที่กฎหมายอนุญาตให้เขียนลงในตั๋วเงินและมีผลบังคับตามกฎหมายตั๋วเงินเท่านั้น วิทยานิพนธ์นี้มุ่งศึกษาถึงการแก้ไขรายการสำคัญในตั๋วเงิน ซึ่งเกิดปัญหาที่ต้องศึกษาดังนี้คือ 1) ปัญหาตั๋วเงินที่มีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงรายการสำคัญกับการคงลักษณะความเป็นตั๋วเงิน ซึ่งศึกษาถึงผลทางกฎหมายที่ถึงแม้ว่าตั๋วเงินเสียไป ตั๋วเงินฉบับนั้นก็ยังสามารถโอนเปลี่ยนมือกันต่อไปได้ซึ่งเรียกว่า การสลักหลัง และการที่ผู้ทรงสามารถนำตั๋วเงินที่เสียไปมาบังคับการใช้เงิน ก็ไม่เป็นการกำเนิดตั๋วขึ้นใหม่ เพราะการสลักหลังเป็นการโอนสิทธิเรียกร้องตามตั๋วเงินให้แก่ผู้ทรง โดยบทบัญญัติมาตรา 1007 สามารถนำมาใช้บังคับกับตราสารซึ่งผู้ออกตราสารเซ็นแต่ชื่อไว้ แต่เว้นช่องว่างให้ผู้ทรงไปกรอกข้อความเอง ซึ่งทำให้ตราสารที่แต่เดิมไม่มีผลสมบูรณ์ก็กลับมีผลสมบูรณ์เป็นตั๋วเงิน 2) ปัญหาการแก้ไขเปลี่ยนแปลงที่ประจักษ์ แม้ผู้รับโอนจะรับโอนมาโดยเห็นประจักษ์ว่าตั๋วเงินมีการแก้ไขรายการสำคัญ ก็ถือว่าผู้รับโอนเป็นผู้ทรงโดยชอบด้วยกฎหมาย และไม่ถือว่าเป็นการใช้สิทธิโดยไม่สุจริตของผู้รับโอน 3) ปัญหาการแก้ไขรายการสำคัญในตั๋วเงิน โดยศึกษาถึงกรณีที่เป็นรายการสำคัญและไม่เป็นรายการสำคัญ ซึ่งกระทบถึงสิทธิและความรับผิดระหว่างลูกหนี้และเจ้าหนี้และสิทธิของผู้ที่เข้าใช้เงินตามตราสารนั้นไป จากการศึกษาผู้เขียนเห็นว่า ไม่มีความจำเป็นต้องแก้ไขบทบัญญัติของกฎหมาย เนื่องจากปัญหาทุกปัญหาที่เกิดขึ้น เมื่อพิจารณาจากบทบัญญัติที่มีอยู่ในปัจจุบันสามารถนำมาปรับใช้ได้ เพียงแต่ว่าในการตีความตามมาตรา 1007 นั้นใช้บังคับกับรายการที่กฎหมายอนุญาตให้เขียนไว้เท่านั้น ซึ่งครอบคลุมถึงรายการที่ผู้ออกตราสารมอบหมายให้ผู้ทรงเติมภายหลังด้วย และผู้ทรงนั้นแม้จะรับโอนตราสารภายหลังจากการแก้ไขเปลี่ยนแปลงที่ประจักษ์ก็ยังมีความเป็นผู้ทรง