เศรษฐศาสตร์การเมืองว่าด้วยการบินต้นทุนต่ำ

Abstract

ศึกษาและวิเคราะห์หาที่มาหรือเบื้องหลังที่แท้จริงของการเกิดสายการบินต้นทุนต่ำ (Low cost airlines) ขึ้นในประเทศไทย ว่าเป็นเหตุผลทางการเมืองหรือว่าเป็นเหตุผลทางเศรษฐศาสตร์ ทำไมจึงเกิดขึ้นได้ในยุคของรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร รวมทั้งศึกษาผลกระทบของสายการบินต้นทุนต่ำต่อเศรษฐกิจ การเมือง และสังคมไทย ว่าใครมีส่วนได้ประโยชน์หรือเสียประโยชน์อย่างไร โดยใช้การศึกษาแบบวิจัยเอกสารและการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ทฤษฎีทางเศรษฐศาสตร์การเมืองและทฤษฎีทางเศรษฐศาสตร์กระแสหลักที่เกี่ยวข้องมาวิเคราะห์สรุปผล ผลการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลในครั้งนี้ปรากฏว่า ไม่มีหลักฐานมากพอที่จะระบุชี้ชัดได้ว่า อดีตนายกรัฐมนตรีทักษิณ ชินวัตร ได้ใช้อำนาจทางการเมืองเข้าไปครอบงำการเปิดเสรีทางการบิน ซึ่งเป็นนโยบายที่ได้ดำเนินงานมาก่อนหน้านี้หลายรัฐบาลแล้ว ในประเด็นของการใช้อิทธิพลทางการเมืองเข้าครอบงำรัฐบาลนั้น คงยากที่จะปฏิเสธได้ว่าการเปิดสายการบินต้นทุนต่ำไทยแอร์เอเชียของครอบครัวชินวัตร อันมีนายกรัฐมนตรีทักษิณ ชินวัตร ซึ่งเป็นหัวหน้าครอบครัวถือหุ้นอยู่นั้น ไม่ได้รับประโยชน์จากการถือหุ้นในการประกอบการครั้งนี้ ดังนั้นค่อนข้างที่จะน่าเชื่อได้ว่า อาจจะมีปัญหาเกี่ยวกับประเด็นผลประโยชน์ทับซ้อน ดังเช่นในบางกรณีที่เกิดขึ้นในยุครัฐบาลทักษิณ ชินวัตร และการศึกษาครั้งนี้ยังได้ให้ข้อเสนอแนะในการป้องกันปัญหาดังกล่าวที่มีแนวโน้มจะเกิดขึ้นได้มากในอนาคตอีกด้วย