การวิเคราะห์ความเป็นธรรมในการจัดสรรทรัพยากรการเงินในสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์คือ (1) เพื่อวิเคราะห์สภาวะการจัดสรรทรัพยากรการเงินในสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ และ (2) เพื่อวิเคราะห์ความเป็นธรรมและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเป็นธรรม ในการจัดสรรทรัพยากรการเงินในสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ โดยมีขั้นตอนดังนี้ (1) วิเคราะห์เนื้อหาเพื่อให้ได้สภาวะการจัดสรรทรัพยากรการเงินในสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ (2) วิเคราะห์สภาวะความเป็นธรรมในการจัดสรรทรัพยากรการเงินโดยการวิเคราะห์เนื้อหา และประมาณค่าสัมประสิทธิ์จินี (Gini coefficent: G) และโค้งลอเรนซ์ (Lorenze curve) และ (3) วิเคราะห์ปัจจัยที่เกี่ยวข้องเชิงประมาณและเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และการประมาณค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (Correlation coefficient: r) โดยมีขอบเขตในการวิเคราะห์เฉพาะการจัดสรรทรัพยากรการเงิน หรืองบประมาณแผ่นดินสำหรับอุดมศึกษาระดับปริญญาตรี และไม่จำแนกความแตกต่างของสถาบันอุดมศึกษาของรัฐในด้านสาขาวิชาที่เปิดสอน ซึ่งมีต้นทุนและค่าใช้จ่ายในการผลิตบัณฑิตในแต่ละสาขาวิชามีความแตกต่างกัน รวมทั้งความแตกต่างในระดับการศึกษาที่เปิดสอน ความแตกต่างในการเน้นพันธกิจด้านการวิจัย และความแตกต่างในคุณภาพของผลผลิตหรือบัณฑิต ผลการวิจัยพบว่า ภายใต้ขอบเขตจำกัดของการวิจัยและภายใต้ช่วงระยะเวลาการจัดสรรทรัพยากรการเงิน ให้กับสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ ระหว่างปี พ.ศ. 2540-2546 นั้น มีความไม่เป็นธรรมในการจัดสรร ทั้งเมื่อเปรียบเทียบรวมทุกสถาบันและเมื่อเปรียบเทียบแยก 3 สังกัด จำแนกตามสถาบันอุดมศึกษาของรัฐในสังกัดทบวงมหาวิทยาลัยเดิม สถาบันราชภัฏ และสถาบันเทคโนโลยีราชมงคล เมื่อพิจารณาถึงงบประมาณแผ่นดินโดยรวมทุกประเภทงบประมาณ ทุกหมวดรายจ่าย และเมื่อพิจารณาเป็นงบประมาณโดยรวมต่อหัวนักศึกษาปริญญาตรี ทุกประเภทงบประมาณ และทุกหมวดรายจ่ายต่อหัวนักศึกษาปริญญาตรี ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเป็นธรรมในการจัดสรรทรัพยากรการเงินเชิงปริมาณ ได้แก่ ฐานงบประมาณที่เคยได้รับ จำนวนอาจารย์และจำนวนนักศึกษา ปัจจัยที่เกี่ยวข้องในเชิงคุณภาพ ได้แก่ รูปแบบและวิธีจัดสรรงบประมาณ ปรัชญาการแบ่งรับภาระค่าใช้จ่าย การอุดหนุนการศึกษาระดับอุดมศึกษา ระบบงบประมาณ แนวทางงบประมาณ แนวคิดเกี่ยวกับอัตราผลตอบแทนทางสังคม และอัตราผลตอบแทนส่วนบุคคลและสภาพเศรษฐกิจของประเทศ