การสร้างเครือข่ายคำไทยของมโนทัศน์พื้นฐานร่วมของเอนทิตีลำดับที่สอง ด้วยวิธีการแปลสองทาง : การศึกษาปัจจัยความหลากหลายของความหมายที่มีต่อความถูกต้องของการแปล

Abstract

เครือข่ายคำถูกสร้างขึ้นเพื่อแก้ปัญหาการค้นหาคำศัพท์จากพจนานุกรมโดยทั่วไป ที่ไม่ได้ระบุคำศัพท์ที่มีความหมายใกล้เคียงกัน เพื่อเป็นทางเลือกในการใช้คำศัพท์ให้ถูกต้องตามสถานการณ์ รวมทั้งความสัมพันธ์ประเภทต่างๆ เพื่อให้ผู้ใช้ภาษาเข้าใจในคำศัพท์ได้ดียิ่งขึ้น และใช้เพื่อแก้ปัญหาในงานด้านต่างๆ โดยเฉพาะงานทางด้านการประมวลผลภาษาธรรมชาติ เช่น การแก้ปัญหาความกำกวมทางความหมาย ซึ่งโดยปกติแล้วจะต้องใช้คลังข้อมูลขนาดใหญ่ในการพิจารณาความหมายที่อาจเป็นไปได้ทั้งหมด หรือการแบ่งประเภทของบริบทโดยดูโครงสร้างความสัมพันธ์แบบคำลูกกลุ่ม (Hypernyms) ซึ่งเป็นความสัมพันธ์ประเภทหนึ่งที่รวมอยู่ในเครือข่ายคำ ดังนั้นจึงมีความพยายามสร้างเครือข่ายคำในภาษาต่างๆ ขึ้นมากมาย แนวทางการสร้างเครือข่ายคำไทย ที่ผู้วิจัยเลือกใช้คือแนวทางแบบขยาย (Expand approach) เป็นการสร้างเครือข่ายคำไทยที่สอดคล้องกับมโนทัศน์พื้นฐานร่วมภาษาอังกฤษ เนื่องจากมโนทัศน์พื้นฐานร่วมเหล่านี้ถูกสร้างขึ้นจากส่วนที่หลายๆ ภาษามีร่วมกันโดยใช้กลวิธีการแปลสองทาง จากนั้นนำผลลัพธ์ที่ได้ไปเปรียบเทียบกับ เครือข่ายคำไทยที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นเองจากทรัพยากรทางภาษาและผู้เชี่ยวชาญทางภาษา ได้ผลลัพธ์ความถูกต้องของมิติคำศัพท์ 17.35% และความถูกต้องของมิติกลุ่มคำไวพจน์ 64.50% คำแปลไทยจากคำอังกฤษที่มีความหมายเดียว (Monosemic word) ได้ผลลัพธ์ที่มีความถูกต้อง 16.52% ต่ำกว่าคำแปลไทยจากคำอังกฤษที่มีคำหลายความหมาย (Polysemic word) ที่มีค่าความถูกต้อง 18.44% ในขณะที่รูปแบบการจับคู่กับคำแปลภาษาไทยรูปแบบต่างๆ ให้ผลลัพธ์ที่มีความแม่นยำเรียงจากความแม่นยำสูงสุดไปยังความถูกต้องต่ำสุด คือ รูปแบบการจับคู่แบบหนึ่งต่อหลาย (1:many) แบบหลายต่อหลาย (many:many) แบบหนึ่งต่อหนึ่ง (1:1) และแบบหลายต่อหนึ่ง (many:1) ตามลำดับ