ประสิทธิผลและความปลอดภัยของการใช้ยาเม็ดมะขามแขกในการรักษาภาวะท้องผูกเรื้อรังในผู้ป่วยไตวายระยะสุดท้าย

Abstract

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบทดลองก่อนและหลัง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลและความปลอดภัยของการใช้ยาเม็ดมะขามแขก ในการรักษาภาวะท้องผูกเรื้อรังในผู้ป่วยไตวายระยะสุดท้าย ที่โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้ป่วยที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตด้วยการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม หรือล้างไตทางช่องท้องที่มีภาวะท้องผูกเรื้อรังจำนวน 51 คน มีผู้ป่วยเข้าร่วมการวิจัยจริงจำนวน 48 คน (ชาย 22 คน และหญิง 26 คน อายุเฉลี่ย 59.5 ± 13.8 ปี) เริ่มรับประทานยาเม็ดมะขามแขกครั้งละ 2 เม็ด วันละ 1 ครั้งก่อนนอน นาน 1 สัปดาห์ กรณีที่ไม่ได้ผล จะปรับขนาดยาเพิ่มขึ้นครั้งละ 2 เม็ดต่อวัน ทุก 1 สัปดาห์ขนาดยาสูงสุดที่ผู้ป่วยได้รับคือ 8 เม็ดต่อวัน เมื่อผู้ป่วยได้รับขนาดยาที่เหมาะสม จะคงขนาดยานั้นนาน 4 สัปดาห์ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยตอบสนองต่อการรักษา 87.5 จำนวนครั้งของการถ่ายอุจจาระเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (ก่อนได้รับยาเม็ดมะขามแขก 1.0 ± 1.0 ครั้งต่อสัปดาห์และหลังได้รับยา 6.1 ± 1.8 ครั้งต่อสัปดาห์) (p < 0.001) ขนาดยาที่ทำให้ผู้ป่วยหายจากภาวะท้องผูกเรื้อรั ง เฉลี่ยวันละ 3.2 ± 1.4 เม็ด อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาที่พบในการศึกษานี้คือ อาการปวดท้อง มวนท้อง ท้องอืด และถ่ายเหลว พบอาการปวดท้องที่รุนแรงเพียง 1 รายแต่อาการดีขึ้นเมื่อหยุดยา ระดับชีวเคมีในเลือดของผู้ป่วยไม่เปลี่ยนแปลงตลอดที่ได้รับยาเม็ดมะขามแขก การวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่า ยาเม็ดมะขามแขกมีประสิทธิผลและความปลอดภัยในการรักษาภาวะท้องผูกเรื้อรังในผู้ป่วยไตวายระยะสุดท้าย ที่ได้รับการรักษาบำบัดทดแทนไต อย่างไรก็ตามมีผู้ป่วยบางส่วนไม่สามารถทนต่ออาการไม่พึงประสงค์ของยาได้.