ปัจจัยทำนายอาการกำเริบบ่อยในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์และความสามารถในการทำนายของการมีโรคร่วม ความรุนแรงของโรค ระยะเวลาการเจ็บป่วย การสูบบุหรี่ปัจจุบัน ดัชนีมวลกาย การ ติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ภาวะซึมเศร้า และพฤติกรรมการดูแลตนเองต่ออาการกำเริบบ่อยใน ผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง จำนวน 140 คน ที่มารับการ รักษาในแผนกผู้ป่วยนอกโรคระบบทางเดินหายใจ แผนกฉุกเฉิน และแผนกผู้ป่วยในอายุรกรรม วิทยาลัยแพทยศาสตร์กรุงเทพมหานครและวชิรพยาบาล และสถาบันโรคทรวงอก เครื่องมือที่ใช้ใน การเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินการติดเชื้อใน ระบบทางเดินหายใจ แบบประเมินภาวะซึมเศร้า แบบสัมภาษณ์พฤติกรรมการดูแลตนเอง และแบบ ประเมินอาการกำเริบบ่อยในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ซึ่งได้ผ่านการตรวจสอบความตรงตาม เนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน ตรวจสอบค่าความเที่ยงของแบบประเมินภาวะซึมเศร้า และแบบ สัมภาษณ์พฤติกรรมการดูแลตนเอง โดยใช้วิธีคำนวณสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค ได้ค่า ความเที่ยงเท่ากับ .90 และ .86 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหา ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบไคสแควร์ (Chi–square: χ²) และสถิติการวิเคราะห์ถดถอย โลจิสติคส์ (Logistics Regression Analysis) ผลการวิจัยพบว่า 1. ความรุนแรงของโรค ระยะเวลาการเจ็บป่วย ดัชนีมวลกาย การติดเชื้อในระบบทางเดิน หายใจ ภาวะซึมเศร้า และพฤติกรรมการดูแลตนเองมีความสัมพันธ์กับอาการกำเริบบ่อยในผู้ป่วย โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (p<.05) ส่วนการมีโรคร่วม และการสูบบุหรี่ปัจจุบันไม่มีความสัมพันธ์กับ อาการกำเริบบ่อยในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (p>.05) 2. ความรุนแรงของโรค ระยะเวลาการเจ็บป่วย ดัชนีมวลกาย การติดเชื้อในระบบทางเดิน หายใจ ภาวะซึมเศร้า และพฤติกรรมการดูแลตนเองสามารถร่วมกันทำนายอาการกำเริบบ่อยใน ผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติโดยสามารถทำนายอาการกำเริบบ่อยได้ ร้อยละ 71.00 และสามารถสร้างสมการในรูปคะแนนดิบได้ดังนี้ อาการกำเริบบ่อย = –5.59+1.84 (ระยะเวลาการเจ็บป่วย 5-10 ปี) +1.13 (ระยะเวลาการเจ็บป่วย >10 ปี) +4.34 (การติดเชื้อในระบบ ทางเดินหายใจ) +1.88 (พฤติกรรมการดูแลตนเอง)