ผลการจัดการการใช้ที่ดินที่มีต่อคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำ : กรณีศึกษาหนองหาร จังหวัดสกลนคร : รายงานผลการวิจัย

Abstract

หนองหารเป็นทะเลสาบน้ำจืดตามธรรมชาติที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในภาคอีสาน หนองหารตั้งอยู่ในเขตเทศบาลเมือง จังหวัดสกลนคร มีขนาดพื้นที่ผิวน้ำเฉลี่ย 120 ตารางกิโลเมตร มีความลึกเฉลี่ย 1.3 เมตร ความจุเฉลี่ย 200 ล้านลูกบาศก์เมตร หนองหารเป็นแหล่งน้ำดิบสำคัญสำหรับการทำประปาของเทศบาลเมืองสกลนคร สุขาภิบาลท่าแร่ รวมทั้งเป็นแหล่งน้ำชลประทานให้กับหมู่บ้านที่อยู่โดยรอบ การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของหนองหาร คือ การแพร่กระจายของพืชน้ำและการตืนเขินขึ้นของหนองหาร ซึ่งเป็นผลมาจากการระบายสารอาหาร และดินตเอกนลงสูหนองหารในอัตราเร่งอันเป็นผลมาจากกิจกรรมของมนุษย์บนพื้นที่ลุ่มน้ำหนองหาร แหล่งกำเนิดมลภาวะบนพื้นที่ลุ่มน้ำหนองหารมีอยู่ 2 แหล่ง จำแนกเป็นแหล่งกำเนิดแบบถาวร และแหล่งกำเนิดแบบกระจายโดยธรรมชาติหนองหารมีลักษณะเป็นแหล่งน้ำที่ไวต่อการเปลี่ยนแปลงต่อการกลายสภาพเป็นหนองน้ำ พื้นที่ลุ่มน้ำและเป็นแผ่นดินในที่สุด เนื้องจากเป็นทะเลสาบที่ตื้น (ความลึกน้อยกว่า 10 เมตร) และมีอ้ตราส่วนของพื้นที่ลุ่มน้ำอย่างเหมาะสมและถูกต้อง ก็อาจส่งผลให้เกิดอัตราเร่งต่อกระบวนการแปรสภาพตามธรรมชาติ และอาจทำให้ต้องสูญเสียหนองหารในฐานะแหล่งน้ำดิบสำคัญไปได้ในที่สุด