อาการทางเดินหายใจและสมรรถภาพปอดของพนักงานในโรงงานแปรรูปไม้ยางพาราแห่งหนึ่งในจังหวัดนครศรีธรรมราช

Abstract

การศึกษาแบบภาคตัดขวางครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของอาการทางเดินหายใจ ผลตรวจสมรรถภาพปอดในพนักงานที่ทำงานสัมผัสฝุ่นไม้ยางพารา และหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอาการดังกล่าว กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยพนักงานโรงงานแปรรูปไม้ยางพาราแห่งหนึ่งในจังหวัดนครศรีธรรมราชจำนวน 340 คน เก็บข้อมูลระหว่าง พ.ค. 2549 ถึง เม.ย. 2550 โดยใช้แบบสัมภาษณ์อาการทางเดินหายใจ และ ทำการตรวจสมรรถภาพปอด ตามเกณฑ์ของสมาคมโรคทรวงอกแห่งประเทศสหรัฐอเมริกาปี ค.ศ. 1994 และแบ่งพนักงานออกเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มที่สัมผัสฝุ่นไม้ระดับต่ำ (< or = 1.9 มก./ลบ.ม.) กลุ่มที่สัมผัสฝุ่นไม้ระดับปานกลาง (2.0 - 4.9 มก./ลบ.ม.) กลุ่มที่สัมผัสฝุ่นไม้ระดับสูง (> or = 5.0 มก./ลบ.ม.)มีผู้เข้าร่วมการสัมภาษณ์ 279 คน (ร้อยละ 82.06) แบ่งเป็นเพศชาย 59 คน และเพศหญิง 220 คน อายุเฉลี่ย 36.67 (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน=8.48 ปี) อายุงานเฉลี่ย 6.21 (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน=4.07 ปี) อัตราความชุกของอาการทางเดินหายใจส่วนบนและส่วนล่างเท่ากับร้อยละ 67.03 และ ร้อยละ 63.09 ตามลำดับ อัตราความชุกของผลการตรวจสมรรถภาพปอดผิดปกติ ร้อยละ 20.62 (แบ่งเป็นแบบอุดกั้น ร้อยละ 4.38 แบบหดรัดร้อยละ 10.53 และโรคของหลอดลมขนาดเล็กร้อยละ 5.71) อาการทางเดินหายใจในพนักงานที่สัมผัสฝุ่นไม้ต่างระดับมีสัดส่วนใกล้เคียงกัน ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์โดยตรงกับอาการทางเดินหายใจส่วนบน คือ เป็นเพศหญิง [OR 2.03 (95%CI 1.10 – 3.78)] และ การเป็น Atopic diseases [OR 3.63 (95%CI 1.88 – 7.00)] และ ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์โดยตรงกับอาการทางเดินหายใจส่วนล่าง คือ มีประวัติโรคหืดในครอบครัว [OR 3.95 (95%CI 1.32 – 11.86)] เนื่องจากพบว่าความชุกของอาการทางเดินหายใจแบบไม่จำเพาะค่อนข้างสูง ในกลุ่มพนักงานที่มีประวัติ Atopic diseases ดังนั้น มาตรการป้องกันผลกระทบสุขภาพจึงควรมุ่งเน้นที่กลุ่มประชากรย่อยกลุ่มนี้เป็นพิเศษ