การระบุข้อจำกัดของสัญญาจ้างที่ปรึกษาบริหารงานก่อสร้างภาครัฐและกรณีศึกษาการปรับปรุงสัญญา

Abstract

การจัดทำสัญญาจ้างที่ปรึกษาบริหารงานก่อสร้างในโครงการก่อสร้างภาครัฐของไทยส่วนใหญ่มักใช้สัญญาแนบท้ายระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุแทบทั้งสิ้น ความคลุมเครือความไม่ชัดเจน หรือการขาดสาระสำคัญบางประการในสัญญาอาจนำไปสู่ข้อพิพาทระหว่างผู้ว่าจ้างและที่ปรึกษาอันส่งผลกระทบต่อความสำเร็จของโครงการ วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ข้อจำกัดของสัญญาจ้างที่ปรึกษาของหน่วยงานภาครัฐและนำเสนอกรณีศึกษาการปรับปรุงสัญญาดังกล่าว ตามระเบียบการพัสดุฯ สัญญาจ้างที่ปรึกษาสามารถจำแนกได้เป็น 2 รูปแบบ สัญญาจ้างที่ปรึกษาประเภทแรกใช้กับการจ้างที่ปรึกษาทุกประเภทยกเว้นการบริหารงานก่อสร้างอาคาร และสัญญาจ้างที่ปรึกษาประเภทที่สองใช้กับการจ้างที่ปรึกษาบริหารงานก่อสร้างอาคารเท่านั้น งานวิจัยเริ่มจากการระบุปัจจัยเสี่ยงในการบริหารงานก่อสร้าง การวิเคราะห์ดังกล่าวอาศัยการทบทวนเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องและการสัมภาษณ์ผู้มีประสบการณ์ด้านการบริหารสัญญาจ้างที่ปรึกษา โดยสามารถระบุปัจจัยเสี่ยงได้ทั้งสิ้น 14 ตัว ซึ่งจำแนกออกได้เป็น 5 กลุ่ม จากนั้นจึงนำปัจจัยเสี่ยงทั้งหมดไปใช้วิเคราะห์ข้อจำกัดของสัญญาจ้างที่ปรึกษาทั้ง 2 รูปแบบโดยอาศัยแนวคิดการวิเคราะห์ความเสี่ยง ซึ่งพบว่าสัญญาทั้งสองรูปแบบไม่ครอบคลุมปัจจัยเสี่ยงที่ระบุไว้ สำหรับการปรับปรุงเนื้อหาสัญญาจ้างที่ปรึกษา ผู้วิจัยได้รวบรวมกรณีศึกษาการปรับปรุงสัญญาจากหน่วยงานภาครัฐต่าง ๆ จำนวนทั้งสิ้น 8 โครงการ ซึ่งสามารถสรุปแนวทางการปรับปรุงเนื้อหาสัญญาจ้างที่ปรึกษาได้ทั้งสิ้น 18 ประเด็น ผลจากงานวิจัยนี้ช่วยคู่สัญญาทั้งสองฝ่ายตระหนักถึงปัจจัยเสี่ยงในการบริหารงานก่อสร้างที่เกี่ยวข้อง และข้อจำกัดของเนื้อหาสัญญาจ้างที่ปรึกษาที่ใช้งานอยู่ องค์ความรู้ที่ได้สามารถใช้เป็นแนวทางในการจัดทำสัญญาจ้างที่ปรึกษาที่สมบูรณ์ยิ่งขึ้นต่อไปในอนาคต