แม่ในตำนานเทพที่ปรากฏในวรรณกรรมเรื่อง โคะจิกิ และ นิฮน โฌะกิ

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้เป็นการศึกษาภาพลักษณ์ บทบาท และอารมณ์ความรู้สึกของแม่ในตำนานเทพจากวรรณกรรมสองเรื่องคือ โคะจิกิ ซึ่งเป็นวรรณกรรมประเภทเรื่องเล่าที่เชื่อกันว่าเป็นงานประพันธ์ลายลักษณ์อักษรเล่มแรกของญี่ปุ่น และ นิฮนโฌะกิ ซึ่งกล่าวกันว่าเป็นบันทึกทางประวัติศาสตร์แห่งชาติญี่ปุ่น โดยนำตำนานของเทพหญิงสี่องค์ที่มีบทโดดเด่นและมีความสำคัญในฐานะแม่ที่ปรากฏในยุคแห่งเทพ ได้แก่ เทพอิสะนะมิ เทพอะมะเตะระซุ โคะโนะฮะนะโนะซะกุยะบิเมะ และโทะโยะตะมะบิเมะ เป็นตัวอย่างประเด็นศึกษา สรุปผลได้ดังนี้ 1. เทพผู้เป็นแม่ในตำนานเทพที่ปรากฏในวรรณกรรมเรื่องโคะจิกิ และ นิฮนโฌะกิ มีภาพลักษณ์ของความเป็นหญิง มีการบรรยายถึงความเป็นแม่ที่เป็นรูปธรรมและสมจริง และยังสื่อให้เห็นถึงความพิเศษและอภินิหารเหนือธรรมชาติของเทพหญิง 2. ตำนานเทพในโคะจิกิ และ นิฮนโฌะกิ แสดงให้เห็นว่าการคลอดผ่านอวัยวะเพศหญิงเป็นบทบาทสำคัญของแม่ (ในตำนาน เทพชายบางองค์สามารถให้กำเนิดบุตรได้) เทพหญิงทั้งสี่มีบทบาทเป็นแม่ของทายาทเทพสวรรค์ซึ่งมีฐานะเป็นต้นตระกูลจักรพรรดิ และตำนานที่เกี่ยวกับเทพผู้เป็นแม่ยังแสดงให้เห็นถึงการแผ่ขยายอำนาจของจักรพรรดิในการรวบรวมโลกให้เป็นหนึ่งเดียว 3. การแสดงออกทางอารมณ์ความรู้สึกของเทพผู้เป็นแม่ที่มีต่อลูกที่สะท้อนผ่านวรรณกรรม เรื่องโคะจิกิ และ นิฮนโฌะกิ มีน้อยมาก มีเพียงความอาลัยที่ต้องพรากจากลูกปรากฏในตำนานของโทะโยะตะมะบิเมะช่วงท้ายของยุคแห่งเทพเท่านั้น ซึ่งแสดงการเปลี่ยนแปลงของลักษณะนิสัยจากเทพไปสู่ความเป็นมนุษย์ โคะจิกิ และ นิฮนโฌะกิ แม้จะมีรายละเอียดปลีกย่อยในการเล่าตำนานเทพต่างกัน เนื่องจากมีวิธีการและวัตถุประสงค์การเรียบเรียงต่างกัน แต่ทั้งสองให้ความสำคัญกับแม่คล้ายคลึงกัน นับเป็นวรรณกรรมทรงคุณค่าที่สะท้อนวัฒนธรรมการดำรงชีวิตของชาวญี่ปุ่นอันผูกพันกับธรรมชาติและความศรัทธาต่อเทพ ตำนานของเทพผู้เป็นแม่ยังถ่ายทอดแนวคิดของชาวญี่ปุ่นโบราณและเจตนาของผู้เรียบเรียงที่ต้องการสื่อถึงความเชื่อมโยงระหว่างจักรพรรดิกับตำนานให้เห็นอย่างชัดเจน