ผลทางกฏหมายเกี่ยวกับการกู้เบิกเงินเกินบัญชี

Abstract

การกู้เบิกเงินเกินบัญชี เป็นวิธีการกู้ยืมเงินประเภทหนึ่งซึ่งผู้กู้ได้จากธนาคารปัจจุบัน การกู้ยืมเงินประเภทนี้ ได้เป็นที่นิยมแพร่หลายในหมู่พ่อค้า นักธุรกิจ นักลงทุน ที่มีโครงการ เมื่อมีการตกลงกู้เบิกเงินเกินบัญชีระหว่างธนาคารกับลูกค้าแล้ว ลูกค้าย่อมมีสิทธิเบิกเงินที่กู้ออกมาใช้โดยใช้สั่งจ่ายเช็คที่มีจำนวนเงินมากกว่ายอดเงินที่ตนฝากไว้ในบัญชีเงินฝากกระแสรายวัน ซึ่งลูกค้าจะต้องเสียดอกเบี้ยในเงินที่เบิกเกินบัญชีและธนาคารมีสิทธิคิดดอกเบี้ยทบต้นเป็นรายเดือนได้ อันเป็นลักษณะพิเศษแตกต่างไปจากการกู้เงินแบบธรรมดา ในทางปฏิบัติเกี่ยวกับการกู้เบิกเงินเกินบัญชีนี้ ธนาคารมักจะเป็นผู้จัดเตรียมสัญญาโดยกำหนดข้อความเสียฝ่ายเดียว ซึ่งลูกค้าไม่มีโอกาสที่จะเจรจาต่อรองหรือรับทราบข้อสัญญาล่วงหน้า ในสัญญาดังกล่าว ธนาคารจะระบุสิทธิและความรับผิดชอบของคู่สัญญาตลอดจนบุคคลหรือทรัพย์ที่เกี่ยวข้องอย่างรัดกุม ซึ่งถือว่าเป็นการทำสัญญาที่กฎหมายเปิดโอกาสให้มีการเอาเปรียบกันโดยชอบด้วยกฎหมายวัตถุประสงค์ของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มุ่งที่จะทำการศึกษาค้นคว้าเรื่องการกูเบิกเงินเกินบัญชี ทั้งด้านเนื้อหาของกฎหมายและแนวทางปฏิบัติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาการคิดดอกเบี้ยทบต้นที่ธนาคารถึงจะมีสิทธิคิดได้มากน้อยเพียงใด เพื่อที่จะเป็นธรรมแก่คู่สัญญาทุกฝ่าย ในการเขียนวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ เนื่องจากสัญญากู้เบิกเงินเกินบัญชีนั้น โดยสภาพของมันต้องด้วยลักษณะของสัญญาบัญชีเดินสะพัด ฉะนั้น ผู้เขียนได้ยึดหลักกฎหมายบัญชีเดินสะพัด ประมวลกฎหมายแพร่งและพาณิชย์ ประกอบกับแนววินิจฉัยตามคำพิพากษาศาลฎีกาเป็นหลัก โดยเปรียบเทียบกับ Uniform Commerial Code ของสหรัฐอเมริกาในบางปัญหาด้วย