การประยุกต์หลักการทางการยศาสตร์สำหรับกระบวนการเพิ่มอัตราผลผลิตในงานก่อสร้าง : กรณีศึกษางานก่ออิฐ

Abstract

อัตราผลผลิตเป็นดัชนีชี้วัดหนึ่งที่แสดงถึงประสิทธิภาพของกระบวนการก่อสร้าง วิธีการเพิ่มอัตราผลผลิตนั้นมีหลากหลายวิธี งานวิจัยในอดีตพบว่า หลักการทางการยศาสตร์สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในกระบวนการเพิ่มอัตราผลผลิตได้ ซึ่งช่วยเพิ่มอัตราผลผลิตไปพร้อมกับยกระดับสภาพการทำงาน หรือท่าทางการทำงานของคนงาน งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ท่าทางการทำงานที่มีผลต่อสภาพทางการยศาสตร์ และวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ระหว่างการยศาสตร์และอัตราผลผลิต นอกจากนี้งานวิจัยยังพยายามเสนอแนะแนวทางในการปรับปรุงท่าทางการทำงาน โดยใช้หลักการทางการยศาสตร์ โดยงานวิจัยได้ศึกษางานก่ออิฐ ในหน่วยงานก่อสร้าง รวมทั้งการศึกษาทดลองก่ออิฐมวลเบา และอิฐมอญในสภาวะจำลอง ซึ่งงานวิจัยนี้ใช้วิธี Ovako working posture analysis system (OWAS) ในการประเมินค่าสภาพทางการยศาสตร์ และคำนวณค่าดัชนีความเสียงทางการยศาสตร์ (IR) การเก็บข้อมูลใช้กล้องวีดีทัศน์เพื่อบันทึกภาพท่าทางในการทำงาน พร้อมกับการจดบันทึกอัตราผลผลิต โดยการเลือกตัวอย่างภาพท่าทางอย่างเป็นระบบด้วยโปรแกรมตัดต่อ และนำข้อมูลภาพไปประเมินผลและคำนวณค่าดัชนีความเสี่ยง (IR) ตามวิธี OWAS ข้อมูลที่ได้รับสามารถใช้วิเคราะห์สภาพทางการยศาสตร์ และท่าทางที่มีผลต่อสภาพทางการยศาสตร์ในการก่ออิฐ นอกจากนี้งานวิจัยยังนำปัจจัยสำคัญมาวิเคราะห์หาความสัมพันธ์กัน ได้แก่ ดัชนีความเสี่ยงทางการยศาสตร์ ความสูงของการก่ออิฐ และอัตราผลผลิต ผลการศึกษาพบว่าค่าดัชนีความเสี่ยงทางการยศาสตร์มีค่าลดลง เมื่อระดับความสูงเพิ่มขึ้น โดยอัตราผลผลิตมีการเปลี่ยนแปลงเมื่อระดับความสูงเปลี่ยนแปลง การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวอาจแบ่งเป็น 2 รูปแบบ ทั้งนี้เป็นเพราะลักษณะการก่ออิฐของคนงาน ผลลัพธ์ที่ได้รับแสดงให้ทราบว่า กระบวนการในการทำงานมีผลกับค่าอัตราผลผลิตมากกว่าสภาพทางการยศาสตร์ นอกจากนี้งานวิจัยนี้ได้ให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการปรับปรุงสภาพทางการยศาสตร์ โดยการปรับปรุงท่าทางการทำงาน ผลการศึกษาได้แสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้ และประโยชน์ที่ได้รับจากการปรับปรุงสภาพทางการยศาสตร์