การวิเคราะห์คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของครูพี่เลี้ยงเด็กอนุบาล : พหุกรณีศึกษา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาลักษณะการปฎิบัติงานของครูพี่เลี้ยงเด็กอนุบาลในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน และ สังกัดสำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร 2) วิเคราะห์คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของครูพี่เลี้ยงเด็กอนุบาลโดยใช้การวิเคราะห์งาน การวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพแบบพหุกรณีศึกษา 3โรงเรียน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้การสังเกตแบบมีส่วนร่วม การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม การสัมภาษณ์แบบทางการ การสัมภาษณ์ไม่เป็นทางการ และการวิเคราะห์เอกสาร วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา สร้างข้อสรุปแบบอุปนัย ตรวจสอบข้อมูลแบบ 3 เส้า ผลการวิจัยพบว่า 1. ผลการวิเคราะห์ลักษณะการปฎิบัติงานของครูพี่เลี้ยงเด็กอนุบาล 1) ครูพี่เลี้ยงเด็กอนุบาลทั้ง 3 สังกัด ได้แก่ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน และสำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร การปฎิบัติงานหลัก คือ งานส่งเสริมการสอน ได้แก่ ตรวจความเรียบร้อยของอุปกรณ์ภายในชั้นเรียน ดูแลด้านสุขลักษณะ ด้านการปฐมพยาบาล ดูแลเรื่องการดื่มนม การพักผ่อน ดูแลเด็กในสนามเด็กเล่น เป็นต้น 2) ครูพี่เลี้ยงเด็กอนุบาล สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน การปฎิบัติงานวิชาการ ได้แก่ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนเน้นการอ่านออกเขียนได้เป็นงานหลัก เช่น ฝึกลากเส้น เขียนตัวอักษร ประสมคำอ่านออก เขียนได้ แต่งประโยค บวกลบเลข เขียนภาษาอังกฤษ เป็นต้น 3) ครูพี่เลี้ยงเด็กอนุบาล สังกัดสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน การปฎิบัติงานวิชาการ เป็นงานรองโดยการจัดการเรียนการสอนร่วมกับครูประจำชั้น เช่น ท่องคำคล้องจอง เตรียมสมุดการบ้าน ฝึกเขียนภาษาไทย อังกฤษ จีน บวกลบเลข เป็นต้น 4) ครูพี่เลี้ยงเด็กอนุบาล สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชนและสังกัดสำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร มีงานที่ต้องปฎิบัติตามที่โรงเรียนมอบหมายเหมือนกัน เช่น จัดห้องประชุม จัดเครื่องดื่มอาหารว่าง จัดเวทีการแสดง ฝึกซ้อมการแสดงให้เด็ก เป็นพิธีกรของโรงเรียน เป็นต้น 2. คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของครูพี่เลี้ยงเด็กอนุบาล มีดังนี้ 1) ด้านทักษะการจัดเด็กเข้าร่วมกิจกรรม ได้แก่ ความสามารถในการกระตุ้นเร้าเด็กให้เกิดความสนใจเข้าร่วมกิจกรรม 2) ด้านความรู้ ได้แก่ การดูแลเด็กและความรู้ด้านการศึกษาปฐมวัย ซึ่งเป็นทักษะความรู้เพื่อการพัฒนาเด็ก 3) ด้านประสบการณ์ในการดูแลเด็ก ได้แก่ ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเด็กทุกด้าน เช่น การปลอบโยน การจูงใจให้เด็กเข้าร่วมกิจกรรม 4) ด้านวุฒิภาวะ ได้แก่ อารมณ์มั่นคงมีสติ ความมีเหตุผล ความสามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า ความเป็นผู้นำ 5) ด้านบุคลิกภาพ ได้แก่ การแต่งกายเป็นแบบอย่างที่ดี สุภาพเรียบร้อยอ่อนโยน พูดจาไพเราะ มีอารมณ์ขัน ยิ้มแย้มแจ่มใส ช่างสังเกต มีความรับผิดชอบ มีความรัก ความเมตตาต่อเด็กอย่างสม่ำเสมอ 6) ด้านความสัมพันธ์กับผู้ปกครอง เพื่อให้ครูรู้ข้อมูลพื้นฐานของเด็ก รู้จักเด็กเป็นรายบุคคล เพื่อการพัฒนาเด็กอย่างต่อเนื่อง