การวิเคราะห์บันทึกการพยาบาลในโรงพยาบาลทั่วไปเขตกรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อวิเคราะห์เนื้อหาและประเมินคุณภาพของบันทึกการพยาบาลในโรงพยาบาลทั่วไป ทั้งของรัฐบาลและเอกชนในกรุงเทพมหานคร คัดเลือกตัวอย่างบันทึกการพยาบาลด้วยวิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน ได้จำนวนตัวอย่างบันทึกการพยาบาลทั้งหมด 500 ฉบับ เครื่องมือที่ใช้ในการวิเคราะห์เป็นแบบสังเกตที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นเอง มีความตรงตามเนื้อหาและมีค่าความเที่ยงทดสอบด้วยวิธีการวิเคราะห์ความแปรปรวนเท่ากับ 0.81 วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าร้อยละ ทดสอบสัดส่วนของเนื้อหาบันทึกการพยาบาลด้วยค่าไคสแควร์ และประเมินคุณภาพโดยเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยระหว่างโรงพยาบาลรัฐบาลและโรงพยาบาลเอกชน โดยทดสอบค่าที (t-test) ค่าเอฟ (F-test) และทดสอบความแตกต่างเป็นรายคู่ด้วยวิธีเชฟเฟ่ (Scheffe Method) ผลของการวิจัย สรุปได้ดังนี้ 1. การวิเคราะห์เนื้อหาของบันทึกการพยาบาล พบว่า เนื้อหาที่บันทึกในบันทึกการพยาบาลที่พบมาก 3 ลำดับแรกของแต่ละด้าน คือ ด้านความต้องการพื้นฐาน ได้แก่ “การดูแลให้ได้รับการพักผ่อนและนอนหลับ” “การได้รับอาหารรวมทั้งอาหารเฉพาะโรคที่เหมาะสมกับสภาพการเจ็บป่วย” และ “การตรวจสัญญาณชีพประจำวัน” ด้านการปฏิบัติตามแผนการพยาบาล ได้แก่ “การดำเนินการตามแผนการรักษาของแพทย์” “การพยาบาลเฉพาะอย่างที่จัดขึ้นตามปัญหาและความต้องการของผู้ป่วย” และ “การติดตามและประเมินผลอาการภายหลังการได้รับการรักษาจากแพทย์” ด้านพฤติกรรมของผู้ป่วยได้แก่ “พฤติกรรมและ/หรืออาการซึ่งสัมพันธ์กับโรคของผู้ป่วย” “การประเมินถึงอาการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย” และ “การประเมินถึงอาการเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตใจและอารมณ์ที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย” 2. ทดสอบสัดส่วนเนื้อหาที่บันทึกในบันทึกการพยาบาลระหว่างโรงพยาบาลรัฐบาลและโรงพยาบาลเอกชน พบว่า เนื้อหาที่บันทึกในบันทึกการพยาบาลของโรงพยาบาลเอกชน มีสัดส่วนมากกว่าเนื้อหาที่บันทึกในบันทึกการพยาบาลของโรงพยาบาลรัฐบาล อย่างมีนัยสำคัญ คือ 2.1 ด้านความต้องการพื้นฐาน ที่ระดับ .01 ในเรื่อง “การดูแลให้ได้รับการพักผ่อนและนอนหลับ” “การได้รับอาหารรวมทั้งอาหารเฉพาะโรคที่เหมาะสมกับสภาพการเจ็บป่วย” “การตรวจสัญญาณชีพประจำวัน” “การขับถ่ายปัสสาวะ” “การขับถ่ายอุจจาระ” “การดูแลความสะอาดและความสุขสบายของผู้ป่วย” “การดูแลให้อยู่ในภาวะสมดุลย์ในการได้รับและขับน้ำออกจากร่างกาย” “การดูแลให้ออกกำลังกายและ/หรือฟื้นฟูสมรรถภาพ” และ “ปฏิกิริยาสัมพันธ์และสัมพันธภาพระหว่างผู้ป่วยกับครอบครัวและ/หรือกับพยาบาล” และที่ระดับ .05 ในเรื่อง “การประเมินความสามารถในการเคลื่อนไหวของร่างกาย” และ “การป้องกันภาวะแทรกซ้อนและการติดเชื้อต่าง ๆ” นอกนั้นมีสัดส่วนไม่แตกต่างกันที่ระดับ .05 2.2 ด้านการปฏิบัติตามแผนการพยาบาล ที่ระดับ .01 ในเรื่อง “การดำเนินการตามแผนการรักษาของแพทย์” “การพยาบาลเฉพาะอย่างที่จัดขึ้นตามปัญหาและความต้องการของผู้ป่วย” และ “การรายงานแพทย์เมื่อผู้ป่วยมีปัญหาหรือมีอาการเปลี่ยนแปลง” นอกนั้นมีสัดส่วนไม่แตกต่างกันที่ระดับ .05 2.3 ด้านพฤติกรรมของผู้ป่วยที่ระดับ .01 ในเรื่อง “การประเมินถึงอาการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย” และ “คำพูดและ/หรือพฤติกรรมที่ผิดปกติของผู้ป่วย” และที่ระดับ .05 ในเรื่อง “พฤติกรรมและ/หรืออาการซึ่งสัมพันธ์กับโรคของผู้ป่วย” นอกนั้นมีสัดส่วนไม่แตกต่างกันที่ระดับ .05 3. ทดสอบสัดส่วนเนื้อหาที่บันทึกในบันทึกการพยาบาล ระหว่างแผนกอายุรกรรม ศัลยกรรม สูติ-นรีเวช กุมารเวช และ ตา-หู-คอ-จมูก พบว่า 3.1 ด้านความต้องการพื้นฐาน มีสัดส่วนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01 ในเรื่อง “การขับถ่ายปัสสาวะ” และ “การให้คำแนะนำหรือสอนให้ดูแลตัวเอง” และที่ระดับ .05 ในเรื่อง “การดูแลให้ได้รับการพักผ่อนและนอนหลับ” และ “การดูแลให้อยู่ในภาวะสมดุลย์ในการได้รับและขับน้ำออกจากร่างกาย” นอกนั้นมีสัดส่วนไม่แตกต่างกัน ที่ระดับ .05 3.2 ด้านการปฏิบัติตามแผนการพยาบาล มีสัดส่วนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01 ในเรื่อง “การพยาบาลเฉพาะอย่างที่จัดขึ้นตามปัญหาและความต้องการของผู้ป่วย” และ “การติดตามและประเมินผลอาการภายหลังการให้การดูแลพยาบาลจากพยาบาล” และที่ระดับ .05 ในเรื่อง “การติดตามและประเมินผลอาการภายหลังการได้รับการรักษาจากแพทย์” นอกนั้นมีสัดส่วนไม่แตกต่างกันที่ระดับ .05 3.3 ด้านพฤติกรรมของผู้ป่วย มีสัดส่วนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01 ในเรื่อง “พฤติกรรมและ/หรืออาการซึ่งสัมพันธ์กับโรคของผู้ป่วย” และ “คำพูดและ/หรือพฤติกรรมที่ผิดปกติของผู้ป่วย” และที่ระดับ .05 ในเรื่อง “การประเมินถึงอาการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย” และ “ปฏิกิริยาและ/หรือความคิดเห็นของผู้ป่วยต่ออาการเจ็บป่วย และการรักษาพยาบาล” นอกนั้นมีสัดส่วนไม่แตกต่างกันที่ระดับ .05 4. ประเมินคุณภาพของบันทึกการพยาบาลโดยการเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยคุณภาพของบันทึกการพยาบาล ระหว่างโรงพยาบาลรัฐบาลและโรงพยาบาลเอกชน พบว่า 4.1 ความครอบคลุม มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01 ในทุกด้าน คือ ด้านความต้องการพื้นฐาน ด้านการปฏิบัติตามแผนการพยาบาล และด้านพฤติกรรมของผู้ป่วย โดยโรงพยาบาลเอกชนมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าโรงพยาบาลรัฐบาลซึ่งปฏิเสธสมมติฐานในการวิจัย 4.2 ความชัดเจน มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 ในด้าน ลักษณะที่เอื้อต่อการตรวจสอบ และที่ระดับ .01 ในด้าน ความเกี่ยวข้องโดยโรงพยาบาลเอกชนมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าโรงพยาบาลรัฐบาล ซึ่งปฏิเสธสมมติฐานการวิจัย แต่ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 ในด้าน ภาษาที่ใช้ ซึ่งสนองสมมติฐานการวิจัย 5. ประเมินคุณภาพของบันทึกการพยาบาล โดยการเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยคุณภาพของบันทึกการพยาบาลระหว่างแผนกอายุรกรรม ศัลยกรรม สูติ-นรีเวช กุมารเวช และ ตา-หู-คอ-จมูก พบว่า 5.1 ความครอบคลุม ในด้าน การปฏิบัติตามแผนการพยาบาล พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01 ระหว่างแผนกสูติ-นรีเวช และแผนกอายุรกรรม ซึ่งปฏิเสธสมมติฐานการวิจัย แต่ในด้าน ความต้องการพื้นฐาน และด้านพฤติกรรมของผู้ป่วย พบว่า ทุกแผนกไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 5.2 ความชัดเจน ในด้าน ความเกี่ยวเนื่อง พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01 ระหว่างแผนกศัลยกรรม และแผนกสูติ-นรีเวช แผนกสูติ-นรีเวชและแผนกตา-หู-คอ-จมูก ซึ่งปฏิเสธสมมติฐานการวิจัย ในด้าน ภาษาที่ใช้ และลักษณะที่เอื้อต่อการตรวจสอบ พบว่า ทุกแผนกไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05