ผลของการใช้โปรแกรมการกระตุ้นประสาทรับความรู้สึกต่อการฟื้นสภาพในผู้ป่วยบาดเจ็บสมองที่ไม่รู้สึก

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการกระตุ้นประสาทรับความรู้สึกต่อการฟื้นสภาพในผู้ป่วยบาดเจ็บสมองที่ไม่ได้รู้สึกตัว โดยการเปรียบเทียบการฟื้นสภาพระหว่างกลุ่มที่ได้รับการกระตุ้นประสาทรับความรู้สึกและกลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยบาดเจ็บสมองที่ไม่รู้สึกตัวที่เข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยหนัก หอผู้ป่วยกึ่งหนัก ศัลยกรรมประสาท หอผู้ป่วยอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ จำนวน 40 ราย จับคู่ผู้ป่วยบาดเจ็บสมองที่ไม่รู้สึกตัวให้มีความคล้ายคลึงในเรื่องอายุ ตำแหน่งการบาดเจ็บสมอง การได้รับการผ่าตัด/การไม่ได้รับการผ่าตัด และค่าคะแนน Glasgow Coma Scale แล้วจับสลากเพื่อสุ่มกลุ่มตัวอย่างเข้าเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม จนได้กลุ่มทดลอง 20 คน กลุ่มควบคุม 20 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการกระตุ้นประสาทรับความรู้สึก ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ โปรแกรมการกระตุ้นประสาทรับความรู้สึกที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นโดยใช้แนวคิด ของ Sosnowski & Ustik (1994) ประกอบด้วยการกระตุ้นประสาทรับความรู้สึกด้านการสัมผัส การรับรส การรับกลิ่น การได้ยิน และการมองเห็น และประเมินการฟื้นสภาพด้วยแบบประเมิน SMART (The Sensory Modality Assessment and Rehabilitation Technique) ของ Gill-Thwaites และ Munday (1999) ซึ่งได้ผ่านการตรวจ ความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้ทรงวุฒิจำนวน 5 ท่าน และหาค่าความเที่ยงของการสังเกตเท่ากับ .92 และ .94 ตามลำดับ สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและสถิติทดสอบที (Independent t-test) ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ ผู้ป่วยบาดเจ็บสมองที่ไม่รู้สึกตัว กลุ่มที่ได้รับโปรแกรมการกระตุ้นประสาทความรู้สึกมีคะแนนการฟื้นสภาพดีกกว่ากลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 การนำโปรแกรมการกระตุ้นประสาทรับความรู้สึกมาใช้ในการปฏิบัติการพยาบาลจะช่วยส่งเสริมการฟื้นสภาพในผู้ป่วยบาดเจ็บสมองที่ไม่รู้สึกตัว ทำให้พยาบาลสามารถแสดงบทบาทอิสระของวิชาชีพ เกิดสัมพันธภาพที่ดีกับผู้ป่วยและญาติ รวมทั้งเป็นการเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและเพิ่มคุณภาพการพยาบาล