การวิเคราะห์การอ้างถึงวารสารของวิทยานิพนธ์สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาขอบเขตเนื้อหาวิชา อายุ ภาษา และรายชื่อวารสารที่ได้รับการอ้างถึงในวิทยานิพนธ์สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์ ตลอดจนเปรียบเทียบวารสารที่ได้รับการอ้างถึงวารสารที่มีในห้องสมุดคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยวิธีการวิเคราะห์การอ้างถึงวารสารที่ปรากฏในเชิงอรรถ 2,662 รายการของวิทยานิพนธ์เศรษฐศาสตร์มหาบัณฑิต ภาควิชาเศรษฐศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาลัยและคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2513 จนถึงสิ้นปี พ.ศ. 2524 จำนวน 344 เล่ม การวิเคราะห์ข้อมูลนำเสนอในรูปของการแจกแจงความถี่และร้อยละ ผลการวิจัยสามารถสรุปได้ดังนี้ คือ บทความวารสารที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเศรษฐศาสตร์ได้รับการอ้างถึงมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 92.79 ของจำนวนบทความทั้งหมดที่ได้รับการอ้างถึง ที่เหลืออีกร้อยละ 7.21 เป็นบทความวารสารในสาขาวิชาอื่น ๆ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นบทความในสาขาวิชาสังคมศาสตร์ ในการวิเคราะห์อายุของวารสารที่ได้รับการอ้างอิง พบว่าผู้เรียบเรียงวิทยานิพนธ์มักจะอ้างวารสารปีใหม่ ๆ มากกว่าวารสารเก่าที่มีอายุหลายปี วารสารที่มีอายุอยู่ในช่วงเวลา 6 ปี จะได้รับการอ้างถึงมากที่สุด วารสารยิ่งเก่าเพียงใด จำนวนการอ้างถึงก็จะยิ่งน้อยลงตามลำดับ สำหรับภาษาของวารสารที่ได้รับการอ้างถึงนั้น ปรากฏว่าเป็นภาษาอังกฤษมากที่สุดคือร้อยละ 66.75 รองลงมาได้แก่วารสารภาษาไทย ได้รับการอ้างถึงร้อยละ 32.76 ที่เหลืออีกร้อยละ.49 เป็นการอ้างถึงวารสารภาษาต่างประเทศอื่น ๆ จากการวิเคราะห์การอ้างถึงวารสารจำนวน 2,662 รายการ พบว่าเป็นวารสารภาษไทย 152 รายการ และวารสารภาษาต่างประเทศ 253 รายการ วารสารที่ได้รับการอ้างถึงมากเกินกว่าครึ่งหนึ่งของการอ้างถึงวารสารทั้งหมดมีจำนวนไม่กี่รายการ มีวารสารภาษาไทยเพียง 12 รายการที่ได้รับการอ้างถึงร้อยละ 50.23 และวารสารภาษาอังกฤษ 11 รายการที่ได้รับการอ้างถึงร้อยละ 51.12 วารสารภาษาไทยที่ได้รับการอ้างถึงมากที่สุดคือ ราชกิจจานุเบกษา รายงานเศรษฐกิจรายเดือน และ วารสารธรรมศาสตร์ ตามลำดับ ส่วนวารสารภาษาอังกฤษที่ได้รับการอ้างถึงมากที่สุดคือ Foreign Trade Statistics of Thailand, American Economic Review และ Journal of Political Economy ตามลำดับ ในการเปรียบเทียบวารสารที่ได้รับการอ้างถึงกับวารสารที่มีในห้องสมุดคณะเศรษฐศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พบว่าห้องสมุดคณะเศรษฐศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีวารสารภาษาไทยที่ได้รับการอ้างถึง 39 รายการ หรือร้อยละ 25.66 ในขณะที่ห้องสมุดคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มีถึง 62 รายการ หรือร้อยละ 40.79 สำหรับวารสารภาษาต่างประเทศที่ได้รับการอ้างถึง ห้องสมุดคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มี 46 รายการ หรือร้อยละ 17.49 ส่วนห้องสมุดคณะเศรษฐศาสตร์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มี 96 รายการ หรือร้อยละ 36.50 อย่างไรก็ตามเมื่อเปรียบเทียบจำนวนวารสารภาษาไทยและภาษาอังกฤษที่ได้รับการอ้างถึงมากที่สุด 12 รายการ และ 11 รายการ ปรากฏว่าห้องสมุดทั้ง 2 แห่งมีวารสารภาษาไทย 11 รายการ และมีวารสารภาษาอังกฤษครบทุกรายการ ผลการวิจัยครั้งนี้ บรรณารักษ์สามารถใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาการดำเนินงานวารสารของห้องสมุด ได้แก่ การจัดหา การจำหน่ายออก การส่งเย็บเล่ม และการนำออกบริการให้มี ประสิทธิภาพ และตรงกับความต้องการของผู้ใช้มากที่สุด นอกจากนี้ยังสามารถใช้แนวทางในการจัดทำดรรชนี สาระสังเขป และบริการข่าวสารทันสมัย โดยคัดเลือกจากบทความในวารสารที่ได้รับการอ้างถึงมาก ตลอดจนใช้เป็นแนวทางสำหรับมหาวิทยาลัยหรือสถาบันการศึกษาต่าง ๆ ที่จะเปิดสอนเศรษฐศาสตร์ในระดับต่าง ๆ ในการจัดหาวารสารที่มีประโยชน์ และได้รับการใช้มากในการวิจัยเข้าห้องสมุด