การศึกษาบทบาทของชุมชนสหกรณ์เครดิตยูเนียนแห่งประเทศไทย จำกัด ที่มีต่อสหกรณ์สมาชิก

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้เป็นการศึกษาถึงบทบาทของชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนแห่งประเทศไทยจำกัด ที่มีต่อสหกรณ์สมาชิกโดยทำการศึกษาถึงโครงสร้างทั่วๆ ไปของสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนและชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนแห่งประเทศไทย จำกัด บทบาทของชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนการวิเคราะห์ทางการเงิน รวมทั้งบทบาทของหน่วยงานทางราชการที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมและควบคุมสหกรณ์และชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน วิธีการศึกษาได้อาศัยข้อมูลจากชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนแห่งประเทศไทย จำกัด สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนต่างๆ และหน่วยงานทางราชการที่เกี่ยวข้อง สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนเป็นสหกรณ์ประเภทสหกรณ์ออมทรัพย์ในชุมชนไม่จำกัดอาชีพและรายได้ของสมาชิก มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการออมทรัพย์ ช่วยเหลือซึ่งกันและกันในหมู่สมาชิกก่อให้เกิดประโยชน์แก่สมาชิกทั้งทางเศรษฐกิจและสังคม ประกอบธุรกิจด้วยการรับสะสมเงินหรือเงินค่าหุ้นจากสมาชิกเป็นประจำสม่ำเสมอ มีผลตอบแทนในรูปของเงินปันผลและให้สมาชิกกู้ยืมเงินในวงเงินที่จำกัด โดยไม่มีหลักทรัพย์ค้ำประกันแต่สมาชิกด้วยกันเป็นผู้รับรอง อัตราดอกเบี้ยเงินกู้ต่ำ นอกจากนี้ยังรับฝากเงินจากสมาชิกและให้ดอกเบี้ยเป็นผลตอบแทน ดำเนินกิจการโดยคณะกรรมการดำเนินการ และมีคณะผู้ตรวจสอบกิจการเป็นผู้ตรวจสอบการดำเนินงาน กรรมการเหล่านี้คัดเลือกจากสมาชิกในที่ประชุมใหญ่ สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนต่างๆ ได้รวมตัวกันจัดตั้งชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนแห่งประเทศไทย จำกัด โดยคัดเลือกผู้แทนจากสหกรณ์จำนวนหนึ่งเพื่อเป็นคณะกรรมการในการแนวนโยบายและควบคุมการดำเนินงานของชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน ชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนแห่งประเทศไทย จำกัด เป็นศูนย์รวมระดับชาติของสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน ทำหน้าที่ส่งเสริมและเผยแพร่สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน เป็นตัวแทนของสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนต่างๆ ในการติดต่อกับหน่วยงานทางราชการ และองค์การต่างๆ ทั้งในและต่างประเทศแบ่งการบริหารงานออกเป็น 5 ฝ่าย ได้แก่ ฝ่ายสำนักงาน ฝ่ายสวัสดิการ ฝ่ายวิชาการ ฝ่ายสนาม และหน่วยงานเฉพาะกิจ มีบทบาทในการให้ความช่วยเหลือสหกรณ์สมาชิกในด้านต่างๆ ดังนี้ บทบาททางด้านการเงินช่วยเหลือและสร้างความมั่นคงทางการเงินให้กับสหกรณ์โดยการจัดสวัสดิการต่างๆ ได้แก่ – สวัสดิการเงินกู้ เพื่อแบ่งเบาความเสี่ยงของสหกรณ์ในการให้กู้ยืมเงินแก่สมาชิกแล้วสมาชิกนั้นเสียชีวิตหรือพิการจนไม่สามารถชำระหนี้ได้ สวัสดิการเงินกู้จะจ่ายเงินกู้จำนวนนั้นให้กับสหกรณ์แทนสมาชิกผู้กู้ โดยไม่ต้องเป็นภาระแก่ทายาทของผู้กู้นั้น – สวัสดิการเงินสะสม เพื่อจูงใจให้สมาชิกสะสมเงินมากขึ้นเป็นการเพิ่มเงินทุนให้กับสหกรณ์ โดยสวัสดิการเงินสะสมจะจ่ายเงินสมทบให้กับทายาทของสมาชิกที่เสียชีวิตตามส่วนของเงินสะสมและอายุของสมาชิก – สวัสดิการกองทุนร่วมเพื่อช่วยเหลือทางการเงินแก่สหกรณ์โดยการรับฝากเงินจากสหกรณ์และให้สหกรณ์กู้ยืมเงิน เพื่อเป็นทุนหมุนเวียนในการให้สมาชิกของสหกรณ์กู้ยืมเงินอีกต่อหนึ่งเป็นการหมุนเวียนเงินทุนในหมู่สหกรณ์ด้วยกันโดยมีสวัสดิการกองทุนร่วมเป็นศูนย์กลาง บทบาททางด้านเทคนิควิชาการ ได้แก่ การอบรมเผยแพร่และฝึกอบรมความรู้ทางวิชาการต่างๆ แก่กรรมการและสมาชิกของสหกรณ์ เช่น ฝึกอบรมเกี่ยวกับหลักและวิชาการสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน อบรมการทำบัญชี และอบรมการบริหารเป็นต้น บทบาททางด้านการเสริมสร้างเสถียรภาพให้กับสหกรณ์ โดยการจัดสวัสดิการความมั่นคงเพื่อประกันความเสี่ยงจากภัยต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นกับสหกรณ์ เช่น อัคคีภัย การจี้ปล้น รวมทั้งการทุจริตของเจ้าหน้าที่ในการดำเนินกิจการ บทบาทในการสร้างเอกลักษณ์ให้กับสหกรณ์ เพื่อมีรูปแบบเป็นของสหกรณ์เอง เช่น การใช้เอกสารแบบฟอร์มต่างๆ ทางบัญชี สมุดทะเบียนสมาชิก เหมือนกันทุกสหกรณ์เป็นต้น นอกจากนี้ชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนยังจัดให้มีพนักงานสนามไปพบปะและตรวจเยี่ยมสหกรณ์ต่างๆ เพื่อรับฟังความคิดเห็น ให้คำปรึกษา ช่วยแก้ไขปัญหาต่างๆ ให้สหกรณ์เพื่อให้การพัฒนาสหกรณ์เจริญก้าวหน้าขึ้นพร้อมๆกัน ชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนแห่งประเทศไทย จำกัด ดำเนินกิจการโดยยึดหลักสหกรณ์ที่เน้นทางด้านบริการมากกว่าการแสวงหากำไรจากบริการหรือบทบาทต่างๆ ที่มีต่อสหกรณ์สมาชิกนั้น จำเป็นต้องใช้เงินทุนมากเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายและเป็นทุนหมุนเวียน ในระยะแรกของการดำเนินกิจการ ชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนระดมทุนจากสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนจึงไม่พอเพียงจึงต้องอาศัยเงินทุนจากองค์การต่างๆ ในต่างประเทศที่ให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่กิจการที่เกี่ยวกับการพัฒนา เพื่อความอยู่รอดของชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน และเพื่อพัฒนาสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนให้เจริญก้าวหน้าขึ้น จากการศึกษาทำให้ทราบถึงหลักและวิธีการในการดำเนินกิจการ สถิติ ฐานะการเงินของสหกรณ์และชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน ตลอดจนข้อดี ข้อเสียของบทบาทต่างๆ ของชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน ที่มีต่อสหกรณ์สมาชิก และพบว่าการพัฒนาของสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนในด้านเงินทุนและจำนวนสมาชิกยังอยู่ในระดับต่ำ เมื่อเปรียบเทียบกับสหกรณ์ออมทรัพย์ทั่วไป แต่ทางด้านคุณภาพของสมาชิกนั้น สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนเน้นทางด้านการให้การศึกษาอบรมมาก สมาชิกจึงมีความเข้าใจในหลักปรัชญา และวิธีการของสหกรณ์ดีกว่าสมาชิกของสหกรณ์ออมทรัพย์ทั่วไปสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนมีบทบาทในด้านการให้กู้ยืมเงินเพื่อบรรเทาความเดือดร้อนในชุมชน แต่ก็ยังไม่สามารถแก้ปัญหานายทุนให้หมดไปจากระบบเศรษฐกิจของประเทศไทย ดังนั้นสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนและชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนแห่งประเทศไทย จำกัด ต้องปรับปรุงการดำเนินงานต่างๆ ให้มีประสิทธิภาพ เช่น การให้กู้ยืมเงินทั้งระหว่างสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนกับสมาชิกและระหว่างชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนกับสมาชิก เพื่อจัดสรรเงินทุนอย่างมีประสิทธิภาพหรือก่อให้เกิดประโยชน์แก่สมาชิกมากที่สุด ซึ่งจะส่งผลให้สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนสามารถพัฒนา และแพร่หลายได้มากยิ่งขึ้นและสังคมของประเทศให้เจริญขึ้น