การสอนของครูสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ ที่ได้รับการฝึกอบรมจาก โครงการฝึกอบรมครูประจำการ ในการสอนสอดแทรกจริยธรรม ตามหลักสูตรประถมศึกษาตามการรับรู้ของครูและนักเรียน

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของครูก่อนและหลังการฝึกอบรมเกี่ยวกับการนำเทคนิคต่าง ๆ ไปใช้ในแต่ละกลุ่มประสบการณ์ตามหลักสูตรประถมศึกษา 2. เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของครูก่อนและหลังการฝึกอบรม เกี่ยวกับการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนสอดแทรกจริยธรรม 3. เพื่อศึกษาชนิดของสื่อการสอนที่ครูสร้างขึ้นเพิ่มเติม ภายหลังจากได้รับการฝึกอบรม 4. เพื่อศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการนำเทคนิคต่าง ๆ ที่ได้รับจากการฝึกอบรมไปปฏิบัติ 5. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนเกี่ยวกับพฤติกรรมการสอนของครูหลังจากการฝึกอบรม วิธีดำเนินการวิจัย ตัวอย่างประชากรที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยครูสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ ที่ได้รับการฝึกอบรมจาก โครงการฝึกอบรมครูประจำการในการสอนสอดแทรกจริยธรรมตามหลักสูตรประถมศึกษา ของภาควิชาประถมศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จำนวน 100 คน ได้มาจากการสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิ และสุ่มแบบง่าย และนักเรียนที่กำลังเรียนกับครูที่เป็นตัวอย่างประชากร จำนวน 300 คน ได้มากจากการสุ่มแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที (t-test) และวิเคราะห์ข้อมูลปลายเปิดในรูปความเรียง ผลการวิจัย ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. ครูมีความเห็นว่าการนำเทคนิคต่าง ๆ ไปใช้ในแต่ละกลุ่มประสบการณ์ หลังการฝึกอบรมสูงกว่าก่อนการฝึกอบรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยกลุ่มประสบการณ์ที่มีการเปลี่ยนระดับการนำไปใช้มากที่สุดคือกลุ่มการงานพื้นฐานอาชีพ มีการเปลี่ยนระดับการนำไปใช้ใน 11 เทคนิค จาก 15 เทคนิค ได้แก่ เทคนิคการโต้วาทีธรรมะ สถานการณ์จำลอง การสร้างและใช้บัตรคำ การเล่านิทาน เกมเสริมคุณธรรม การละเล่นเสริมคุณธรรม เพลงเสริมคุณธรรม บทบาทสมมุติ กรณีตัวอย่าง และการวัดผลจริยธรรม รองลงมาคือ กลุ่มประสบการณ์พิเศษมีการเปลี่ยนระดับการนำไปใช้ใน 8 เทคนิค จาก 15 เทคนิค ได้แก่ เทคนิคการสร้างและใช้หุ่น การเล่านิทาน การเรียงความปากเปล่า การละเล่นเสริมคุณธรรม การประชุมกลุ่มแบบต่าง ๆ กรณีตัวอย่าง การวัดผลจริยธรรม และสถานการณ์จำลอง กลุ่มสร้างเสริมลักษณะนิสัยมีการเปลี่ยนระดับการนำไปใช้ใน 7 เทคนิค จาก 15 เทคนิค ได้แก่ เทคนิคการโต้วาทีธรรมะ กลุ่มสัมพันธ์ การสร้างและใช้หุ่น การเล่านิทาน การเรียงความปากเปล่า เพลงเสริมคุณธรรม และการวัดผลจริยธรรม กลุ่มทักษะ (ภาษาไทยและคณิตศาสตร์) และกลุ่มสร้างเสริมประสบการณ์ชีวิต มีการเปลี่ยนระดับการนำไปใช้เท่ากันคือใน 6 เทคนิคจาก 15 เทคนิค กล่าวคือ กลุ่มทักษะภาษาไทย มีการเปลี่ยนระดับการนำไปใช้ ได้แก่ เทคนิคการโต้วาทีธรรมะ การสร้างและการใช้หุ่น กรณีตัวอย่าง การสร้างและใช้บัตรคำ การเล่านิทาน และเพลงเสริมคุณธรรม กลุ่มทักษะ คณิตศาสตร์ มีการเปลี่ยนระดับการนำไปใช้ได้แก่ เทคนิคสถานการณ์จำลอง การเล่านิทาน เกมเสริมคุณธรรม เพลงเสริมคุณธรรม การประชุมกลุ่มแบบต่าง ๆ และกรณีตัวอย่าง กลุ่มสร้างเสริมประสบการณ์ชีวิตมีการเปลี่ยนระดับการนำไปใช้ ได้แก่ เทคนิคการโต้วาทีธรรมะ การสร้างและใช้หุ่น การวาดภาพลายเส้น การเรียงความปากเปล่า เกมเสริมคุณธรรม และการละเล่นเสริมคุณธรรม กลุ่มที่มีการเปลี่ยนระดับการนำไปใช้น้อยที่สุด คือ กลุ่มวิชากิจกรรมพิเศษ มีการเปลี่ยนระดับการนำไปใช้ใน 4 เทคนิคจาก 15 เทคนิค ได้แก่ เทคนิคการโต้วาทีธรรมะ การวาดภาพลายเส้น กลุ่มสัมพันธ์ และการเรียงความปากเปล่า 2. ครูมีความเห็นว่าหลังการฝึกอบรมมีการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนสอดแทรกจริยธรรมสูงกว่าก่อนการฝึกอบรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยกิจกรรมที่เปลี่ยนจากไม่ได้ปฏิบัติเป็นปฏิบัติบางครั้งมี 10 ข้อกระทงจาก 24 ข้อกระทง และเปลี่ยนจากปฏิบัติบางครั้งเป็นปฏิบัติบ่อยครั้งมี 2 ข้อกระทงจาก 24 ข้อกระทง นอกนั้นเป็นกิจกรรมที่ก่อนและหลังการฝึกอบรมอยู่ในระดับเดียวกัน คือปฏิบัติบางครั้งแต่พบว่าค่าเฉลี่ยหลังการฝึกอบรมสูงกว่าก่อน การฝึกอบรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ 3. ครูได้สร้างสื่อการสอนเพิ่มเติมหลังจากการฝึกอบรมแล้ว โดยสร้างสื่อประเภทบัตรคำร้อยละ 78 หุ่นร้อยละ 55 เกมส่งเสริมคุณธรรมร้อยละ 51 การวาดภาพลายเส้นร้อยละ 45 แต่งเพลงเสริมคุณธรรมร้อยละ 37 และอื่น ๆ อีกร้อยละ 3 ตามลำดับ 4. ครูมีความเห็นเกี่ยวกับปัญหาและอุปสรรคในการนำเทคนิคต่าง ๆ ที่ได้รับจากการฝึกอบรมไปปฏิบัติคือตนเองขาดความเข้าใจหลักการที่สำคัญในบางเทคนิค ขาดทักษะในการสร้างสื่อการสอนและขาดวัสดุอุปกรณ์ ขาดทักษะในการแต่งเพลงและร้องเพลง และครูต้องสอนตามแผนการสอนจึงไม่มีเวลาสอนสอดแทรกจริยธรรมได้อย่างเต็มที่ และเห็นว่านักเรียนไม่คุ้นเคยและไม่เข้าใจวิธีการในบางเทคนิคที่ครูนำมาใช้ นักเรียนไม่กล้าแสดงออก นักเรียนมุ่งแต่แข่งขันจะเอาชนะกัน และสนุกสนานจนลืมสิ่งที่ได้เรียนรู้ขณะทำกิจกรรมร่วมกัน 5. นักเรียนมีความเห็นว่า หลังจากที่ได้รับการฝึกอบรมแล้วครูมีพฤติกรรมการสอนอยู่ในระดับใช้บ่อยครั้งใน 2 ข้อกระทงจาก 20 ข้อกระทง คือ ให้นักเรียนทำงานร่วมกันเป็นกลุ่มและสังเกตนักเรียนทำงานอย่างใกล้ชิด ซึ่งตรงกับความเห็นของครูเห็นว่าหลังการฝึกอบรมตนเองได้ปฏิบัติพฤติกรรมการสอนใน 2 ข้อกระทงดังกล่าวอยู่ในระดับปฏิบัติบ่อยครั้ง และพฤติกรรมการสอนที่นักเรียนเห็นว่าอยู่ในระดับครูไม่เคยใช้มี 4 ข้อกระทงจาก 20 ข้อกระทง คือ การฝึกให้นักเรียนตั้งญัตติและฝึกพูดโต้วาทีธรรมะ การใช้หุ่นประกอบการสอน และการใช้การละเล่นเสริมคุณธรรม แต่ครูมีความเห็นว่าตนเองได้ปฏิบัติพฤติกรรมการสอนใน 4 ข้อกระทงดังกล่าวอยู่ในระดับปฏิบัติบางครั้ง นอกนั้นเป็นพฤติกรรที่ทั้งนักเรียนและครูมีความเห็นตรงกันคืออยู่ในระดับครูใช้บางครั้งหรือปฏิบัติบางครั้ง