อิทธิพลของการละครตะวันตกในบทละครพระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มุ่งศึกษาอิทธิพลของการละครตะวันตก โดยเฉพาะการละครอังกฤษและฝรั่งเศสในบทละครพูดพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ดำเนินการวิจัยโดยวิเคราะห์บทละครตามลำดับอิทธิพลของการละครตะวันตกที่ปรากฏในการพระราชนิพนธ์บทละครดังนี้คือ ในขั้นแรกวิเคราะห์ต้นฉบับละครอังกฤษเรื่อง The Rivals และ The School for Scandal ซึ่งเป็นบทละครในสมัยศตวรรษที่ 18 และเป็นรุ่นแรกที่พระองค์ทรงแปลงเป็นบทละครไทยทำให้ทราบวิธีการของบทละครต้นฉบับและเมื่อวิเคราะห์บทละครแปลงเรื่องชิงนางและนินทาสโมสรซึ่งทรงพระราชนิพนธ์จากต้นฉบับ เพื่อหาอิทธิพลของบทละครอังกฤษดังกล่าว ปรากฏว่าทรงเลือกรับวิธีการบางอย่าง เมื่อวิเคราะห์ต้นฉบับบทละครฝรั่งเศสเปรียบเทียบกับบทละครแปลงจากฝรั่งเศสปรากฏว่า ในบทละครแปลงจากฝรั่งเศสมีอิทธิพลจากวิธีการจากบทละครอังกฤษรุ่นแรกประกอบกับวิธีการซึ่งเป็นอิทธิพลของการละครฝรั่งเศสที่แตกต่างจากอิทธิพลของบทละครอังกฤษรุ่นแรก ทำให้สังเกตได้ว่าทรงเลือกรับวิธีการเฉพาะที่ใช้ได้ผลดีในบทละครแปลง ซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ผู้ชมเข้าใจและยอมรับบทละครแปลงของพระองค์ ในลำดับต่อไปเป็นการวิเคราะห์ต้นฉบับบทละครอังกฤษศตวรรษที่ 19 และ 20 และบทละครแปลงจากต้นฉบับพบว่ามีอิทธิพลรวม ด้านวิธีการจากทั้งบทละครอังกฤษรุ่นแรก การละครฝรั่งเศสและจากบทละครอังกฤษ ศตวรรษที่ 19 และ 20 ซึ่งล้วนแต่เป็นวิธีการที่ทรงใช้ได้ผลดีมาแล้ว และท้ายที่สุดเมื่อวิเคราะห์บทละครที่ทรงพระราชนิพนธ์ขึ้นใหม่ก็พบว่าอิทธิพลของการละครตะวันตกนั้นเป็นอิทธิพลรวมของทั้งการละครอังกฤษและฝรั่งเศสที่เหมาะสมกับบทละครไทย เนื่องจากอิทธิพลจากการละครตะวันตกที่ปรากฏในบทละครพระราชนิพนธ์เป็นวิธีการที่ทรงนำมาใช้ได้เหมาะสมในบทละครไทย ทำให้ผู้ชมไทยยอมรับแม้ในบทละครชนิดใหม่ของพระองค์ จึงสังเกตได้ว่า พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ต้องทรงมีวิธีการเฉพาะในการคัดเลือกวิธีการเหล่านั้นมาใช้ในบทละครพระราชนิพนธ์ของพระองค์ จากการวิเคราะห์แม้ในบทละครแปลงจากต้นฉบับละครอังกฤษรุ่นแรก ก็สังเกตพบแล้วว่าบทละครแปลงมีลักษณะความเป็นไทย เหมาะสมกับสภาพสังคมไทยและผู้ชมไทยในสมัยนั้น เพราะพระองค์ทรงสร้างเกณฑ์เฉพาะในการพระราชนิพนธ์บทละครแปลงให้มีลักษณะเป็นไทยมากที่สุด เกณฑ์นี้คือความสั้น ความง่าย ความชัดเจนของบทละคร และความเข้ากับความเคยชินของผู้ชมไทย ต่อมาเมื่อศึกษาการทรงใช้เกณฑ์นี้ในบทละครแปลงจากต้นฉบับละครฝรั่ง ก็ปรากฏว่า ทรงใช้เกณฑ์ดังกล่าวในบทละครแปลงนี้เช่นกัน ขั้นสุดท้ายเป็นการพิสูจน์เกณฑ์นี้ในบทละครแปลงจากต้นฉบับละครอังกฤษศตวรรษที่ 19 และ 20 และในบทละครที่ทรงพระราชนิพนธ์ขึ้นใหม่ ปรากฏว่าพระองค์ทรงคงใช้เกณฑ์เดิมในการพระราชนิพนธ์บทละครให้มีลักษณะเป็นไทยในบทละครเหล่านี้โดยตลอด จึงแสดงให้เห็นว่า ในการทรงรับอิทธิพลของการละครตะวันตกมาใช้นั้น ไม่ว่าจะเป็นอิทธิพลด้านวิธีการเสนอละคร ความคิดหลัก หรือการสร้างตัวละคร เกณฑ์ในการพระราชนิพนธ์บทละครพูดให้มีลักษณะเป็นไทยที่ทรงสร้างขึ้นนั้นจะควบคุมและกำหนดการใช้วิธีการต่างๆที่มาจากการละครตะวันตกในบทละครไทย ดังนั้น บทละครพระราชนิพนธ์จึงต้องมีลักษณะเป็นไทยเสมอและมีรูปแบบเฉพาะที่อาจสรุปได้ดังนี้คือ มีโครงเรื่องเป็นจุดเด่น มีการดำเนินเรื่องรวดเร็วเน้นการคลี่คลายเรื่องมากกว่าบทสนทนา มีเหตุการณ์และการกระทำของตัวละครที่เข้ากับความเคยชินและประเพณีของผู้ชมไทย มีเหตุการณ์และการกระทำตัวละครที่เข้ากับความเคยชินและประเพณีของผู้ชมไทย มีวัตถุประสงค์อบรมสั่งสอนให้คนไทยมีความประพฤติดีถูกต้องตามหลักศีลธรรมช่วยขยายความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมชาติมนุษย์ และบางเรื่องยังมุ่งปลุกใจให้คนไทยมีความสามัคคีกัน มีความรักชาติ ศาสนาและพระมหากษัตริย์โดยผ่านความสนุกสนานในการชมละคร ส่วนลักษณะเด่นของการละครตะวันตกที่มิได้ทรงนำมาใช้ เช่นการให้ตัวละครใช้ภาษาที่คมคายสละสลวยในบทสนทนา การสร้างลักษณะนิสัยตัวละครให้มีความรู้สึกลึกซึ้ง และมีอารมณ์ซับซ้อนเป็นวิธีการที่ทรงตัดออกด้วยเกณฑ์ดังกล่าว เนื่องจากอาจใช้ไม่ได้ผลในบทละครไทย เพราะผู้ชมไทยซึ่งมีภูมิหลังทางการละครต่างจากผู้ชมตะวันตกจะไม่เข้าใจวิธีการเหล่านี้และอาจไม่ยอมรับบทละครพูดของพระองค์ นอกจากผลของการวิจัยจะช่วยให้ผู้อ่านทราบที่มาของบทละครพูดพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว วิธีการและเกณฑ์ที่ทรงใช้ในการเสนอละครแล้วยังช่วยทำให้เข้าใจอัจฉริยภาพทางการละครของพระองค์ได้ดีขึ้นในการที่ทรงสามารถเลือกใช้วิธีการซึ่งเป็นอิทธิพลจากการละครตะวันตกในบทละครไทยอย่างได้ผลดี เห็นจากการที่บทละครพูดของพระองค์ประสบความสำเร็จอย่างมากในสมัยนั้น ในฐานะวรรณกรรมการแสดงที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับชีวิตจริงและมีอิทธิพลในการพัฒนารสนิยมในการละครของชาวไทยในสมัยนั้นโดยตรง ผู้เขียนหวังว่าวิทยานิพนธ์นี้จะเป็นประโยชน์สำหรับผู้สนใจที่จะนำวิธีการในการวิจัยไปใช้ศึกษาวรรณกรรมประเภทอื่นๆซึ่งจะส่งเสริมให้มีการศึกษาวรรณกรรมทางด้านที่มากกว้างขวางขึ้นและมีการประเมินคุณค่าของวรรณกรรมโดยคำนึงถึงลักษณะสังคมในสมัยผู้แต่ง