ระบบลูกขุนสำหรับประเทศไทย

Abstract

ในการพิจารณาพิพากษาอรรถคดีนั้นแต่ละประเทศต่างก็มีวิธีพิจารณาพิพากษาอรรถคดีเป็นของตนเองโดยเฉพาะ ทั้งนี้ ย่อมขึ้นอยู่กับประวัติและความเป็นมาทางด้านการบริหารกระบวนการยุติธรรมของแต่ละชาติ ตลอดจนขนบธรรมเนียมประเพณีและวิถีการดำเนินชีวิตของกลุ่มชนเหล่านั้นเป็นสำคัญ ทั้งนี้แต่ละประเทศต่างก็เลือกวิธีการที่เห็นว่าเป็นการประสิทธิประสาทความยุติธรรมให้แก่คู่กรณีอย่างแท้จริง ระบบลูกขุนก็เป็นวิธีการพิจารณาอรรถคดีอีกวิธีหนึ่งซึ่งใช้กันอย่างแพร่หลายในประเทศที่ใช้กฎหมายคอมมอนลอว์ และอาจกล่าวได้ว่าระบบลูกขุนนี้ได้รับความนิยมอย่างยิ่งในประเทศอังกฤษ จนกระทั่งประเทศอังกฤษกลายเป็นแบบของการพิจารณาพิพากษาอรรถคดีแบบลูกขุน ซึ่งกว่าระบบลูกขุนของประเทศอังกฤษจะสามารถประสิทธิประสาทความยุติธรรมให้แก่คู่กรณีได้ดีนั้นก็ได้ผ่านขั้นตอนและวิวัฒนาการมาเป็นระยะเวลานานพอสมควร จนอาจกล่าวได้ว่าระบบลูกขุนเป็นรากแก้วในกระบวนการยุติธรรมของประเทศอังกฤษ ในประเทศอื่นที่ใช้กฎหมายคอมมอนลอว์ก็เช่นกัน ได้มีการนำเอาระบบลูกขุนไปใช้ เช่น สหรัฐอเมริกา แต่ได้นำเอาไปใช้โดยดัดแปลงให้เหมาะสมกับสภาพสังคม เศรษฐกิจและการเมืองของแต่ละประเทศ และแม้กระทั่งประเทศที่ใช้กฎหมายในระบบประมวลกฎหมายก็ยังนำเอาระบบลูกขุนไปใช้ในการพิจารณาพิพากษาอรรถคดีในประเทศของตน คือ ประเทศฝรั่งเศสและสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมัน ซึ่งในการนำเอาไปใช้ก็ได้มีการดัดแปลงให้เหมาะสมเช่นกัน ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีระบบศาลและการพิจารณาคดีเป็นของตนเอง ใช้ระบบประมวลกฎหมายและมิได้ใช้ระบบลูกขุนในการพิจารณาพิพากษาอรรถคดี แต่ก็เป็นที่ยอมรับว่าการพิจารณาคดีโดยระบบลูกขุนนั้นเป็นวิธีการพิจารณาที่ให้ความยุติธรรมแก่คู่ความได้อย่างดีอีกวิธีหนึ่ง ซึ่งเมื่อได้พิจารณาเฉพาะแต่ในส่วนที่เป็นประโยชน์ของระบบลูกขุนและนำเอามาปรับปรุงแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวกับวิธีการพิจารณาความของไทยแล้ว อาจทำให้คู่ความมีความรู้สึกว่าในการพิจารณาพิพากษาคดีนั้นคู่ความได้รับความยุติธรรมอย่างเท่าเทียมกัน ซึ่งความรู้สึกเช่นนี้ย่อมเป็นวิธีการอย่างหนึ่งที่จะทำให้ระบบการยุติธรรมภายในประเทศเป็นที่ยอมรับนับถือได้โดยทั่วไป อันเป็นบ่อเกิดแห่งความมั่นคงของชาติอีกทางหนึ่งด้วย