การตรวจสอบการปนเปื้อนของสุกรในอาหารโดยเทคนิคการตรวจสอบดีเอ็นเอ

Abstract

งานวิจัยนี้ได้พัฒนาเทคนิคการตรวจสอบดีเอ็นเอบนพื้นฐานการเพิ่มปริมาณดีเอ็นเอด้วยปฏิกิริยาลูกโซ่โพลิเมอเรส (Polymerase chain reaction : PCR) เพื่อตรวจสอบการปนเปื้อนของสุกรในอาหาร สนองตอบต่อความต้องการของผู้บริโภคบางกลุ่มที่ไม่รับประทานเนื้อสุกร โดยสกัดดีเอ็นเอจากอาหาร แล้วนำดีเอ็นเอมาเพิ่มปริมาณชิ้นส่วนดีเอ็นเอสุกรที่อาจปนเปื้อน จากนั้นจึงตรวจวิเคราะห์ด้วย gel electrophoresis การทดลองได้แยกทดสอบอาหารที่มีองค์ประกอบซับซ้อน 4 กลุ่ม กลุ่มที่ 1 เนื้อสุกร กลุ่มที่ 2 อาหารที่มีโปรตีน ≥ 25% กลุ่มที่ 3 อาหารที่มีคาร์โบไฮเดรต ≥ 50% และกลุ่มที่ 4 อาหารที่มีไขมัน ≥ 30% โดยการสกัดดีเอ็นเอด้วยวิธีที่ต่างกัน 4 วิธี ได้แก่ วิธีมาตรฐาน, วิธีสกัดด้วย CTAB (Cety trimethy ammonium bromide), วิธีสกัดด้วย Urea และวิธีสกัดด้วยชุดสกัดดีเอ็นเอสำเร็จรูป Qiagen[superscript TM] พบว่า วิธีที่เหมาะสมกับอาหารกลุ่มที่ 1 และ 2 คือวิธีมาตรฐาน วิธีที่เหมาะสมสำหรับอาหารกลุ่มที่ 3 คือ การสกัดดีเอ็นเอด้วย CTAB และการสกัดดีเอ็นเอด้วย Urea เหมาะกับอาหารกลุ่มที่ 4 การสกัดดีเอ็นเอด้วย kit สำเร็จรูป แม้จะให้ดีเอ็นเอที่บริสุทธิ์กว่า แต่ค่าใช้จ่ายสูง สำหรับการตรวจสอบชิ้นส่วนดีเอ็นเอสุกรที่ปนเปื้อนในอาหารนั้น ได้จากการออกแบบหาไพรเมอร์ที่เฉพาะเจาะจงกับ DNA clone ที่พบเฉพาะในสุกรเท่านั้น โดยการสืบค้นข้อมูลใน DNA data bank เพื่อตรวจหาโคลนที่เฉพาะเจาะจง ของสุกรจาก growth hormone gene แต่ไม่พบ ไม่สามารถออกแบบไพรเมอร์ได้ จึงออกแบบไพรเมอร์จากยีนที่พบแสดงออกในกล้ามเนื้อของสุกร 3 clone (Z98771, Z98802, และ Z98813) เมื่อนำมาตรวจสอบการเพิ่มปริมาณดีเอ็นเอสุกรโดย PCR พบว่าคู่ไพรเมอร์ที่ออกแบบจากโคลน Z98813 สามารถเพิ่มปริมาณดีเอ็นเอ ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ขนาด 450 นิวคลีโอไทด์ คู่ไพรเมอร์นี้ไม่เฉพาะเจาะจงกับดีเอ็นเอจากเนื้อสัตว์อื่นยกเว้นเนื้อสุกร โดยสภาวะที่เหมาะสมในการทำปฏิกิริยา PCR คือ annealing temperature 45℃ และ MgCl₂ 2.08 mM เทคนิคที่พัฒนาขึ้นนี้สามารถตรวจสอบ DNA สุกรปนเปื้อนได้น้อยที่สุด 705 ng และตรวจสอบเนื้อสุกรปนเปื้อนในเนื้อสัตว์ชนิดอื่นได้ถึงร้อยละ 1 และเมื่อนำมาตรวจสอบในตัวอย่างอาหารที่คาดว่าจะมีการปนเปื้อนของสุกร พบว่าสามารถตรวจสอบได้