พัฒนาการของหนังสือปกอ่อนในประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ มีความมุ่งหมายที่จะศึกษาประวัติและพัฒนาการของหนังสือปกอ่อนในประเทศไทย ในด้านการจัดทำ เนื้อหา และปัญหาต่างๆที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยปรากฏว่า ได้เริ่มมีการจัดทำหนังสือปกอ่อนในประเทศไทยมาตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว แนวความคิดในการจัดทำหนังสือปกอ่อนในระยะแรก ผู้จัดทำมุ่งผลิตหนังสือให้ประชาชนผู้มีรายได้น้อยสามารถหาซื้อได้ในราคาไม่แพง โดยทำปกให้แตกต่างกัน ส่วนการเรียงพิมพ์และการวางรูปเล่มยังคงเหมือนหนังสือปกแข็ง รวมทั้งพิมพ์จำนวนน้อยด้วย ในการจัดพิมพ์แต่ละครั้งได้แบ่งทำปกแข็งเพียงจำนวนเล็กน้อยสำหรับผู้ที่สามารถจะซื้อหนังสือราคาแพงได้ การผลิตหนังสือของไทยยังคงยึดถือรูปแบบนี้ตลอดมาจนถึงปัจจุบัน เมื่อหนังสือปกอ่อน และหนังสือฉบับกระเป๋าจากประเทศทางตะวันตกได้เข้ามาจำหน่ายในประเทศไทย ผู้จัดทำหนังสือและสำนักพิมพ์หลายแห่งได้เริ่มจัดทำหนังสือปกอ่อนให้มีขนาดเดียวกับหนังสือปกอ่อนของต่างประเทศ ใช้กระดาษทำปกดีขึ้น ออกแบบให้สะดุดตา และปรับปรุงคุณภาพในการจัดทำ แต่ไม่ได้รับแนวความคิดในการจัดทำหนังสือปกอ่อนจากต่างประเทศที่นำเอาหนังสือปกแข็งมาพิมพ์ซ้ำในรูปปกอ่อน พิมพ์เป็นจำนวนมากเพื่อให้ต้นทุนต่ำและพยายามกระจายตลาดให้ออกไปสู่ผู้อ่านให้แพร่หลาย ในด้านเนื้อหา หนังสือปกอ่อนในยุคเดิมนำเนื้อเรื่องจากสมุดไทยมาจัดพิมพ์ ต่อมาเริ่มมีการแต่งเรื่องขึ้นใหม่ หลังจากนั้นได้นำเรื่องที่เคยลงในวารสารต่างๆมารวมจัดพิมพ์ในรูปเล่มหนังสือปกอ่อน เนื้อหาบันเทิงคดีและสารคดีแยกเป็นเล่มๆไป จากการที่ได้ศึกษาเนื้อหาของหนังสือปกอ่อนมา พบว่ามีเนื้อหาที่มีประโยชน์อยู่ไม่น้อย ในสมัยปัจจุบันนอกจากเนื้อหาทางบันเทิงคดีแล้ว นักเขียนยังได้เสนอเรื่องจากความคิดเห็นและประสบการณ์ส่วนตัว ส่วนมากจะนำเรื่องบันเทิงคดีและสารคดีรวมไว้ในเล่มเดียวกัน หลังจากเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 เนื้อหาของหนังสือปกอ่อนเน้นหนักไปทางสารคดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องลัทธิการเมืองของฝ่ายซ้าย นำออกมาเผยแพร่มากจนถึงจุดอิ่มตัวจาก พ.ศ. 2516 เพียงปีเดียวแนวโน้มของเนื้อหาในหนังสือปกอ่อนได้เปลี่ยนไปทางบันเทิงคดีมากขึ้น ปัญหาสำคัญเกี่ยวกับพัฒนาการของหนังสือปกอ่อน คือการดำเนินงานจัดทำยังไม่เป็นอุตสาหกรรมการพิมพ์ ซึ่งต้องการผู้ชำนาญงานในด้านต่างๆ กระดาษและอุปกรณ์การพิมพ์มีราคาสูง ทำให้หนังสือปกอ่อนราคาสูงขึ้นด้วย เมื่อเปรียบเทียบกับรายได้เฉลี่ยของประชาชนแล้ว ประชาชนที่มีนิสัยรักการอ่านจึงไม่สามารถซื้อหนังสืออ่านได้ ปัญหาประการสุดท้ายคือขาดนักเขียนที่มีวิธีการเขียนและแนวความคิดที่จะเสนอเรื่องที่มีประโยชน์แก่ประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศเกษตรกรรมเช่นประเทศไทย เพื่อที่จะแก้ปัญหาเหล่านี้ สมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย และคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติควรมีบทบาทในการสนับสนุน และปรับปรุงคุณภาพของหนังสือปกอ่อน รัฐบาลควรช่วยเหลือด้านอุตสาหกรรมการพิมพ์หนังสือปกอ่อนอย่างจริงจังทั้งด้านลดอัตราภาษีและลดอัตราไปรษณียากร เพื่อให้หนังสือปกอ่อนได้เข้าถึงประชาชนใหญ่