การออกแบบสวนหลังคาในกรุงเทพมหานคร

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) มีจุดมุ่งหมายเพื่อวิเคราะห์แนวทางการออกแบบสวนหลังคาที่เหมาะสมกับอาคารในพื้นที่กรุงเทพมหานคร การวิจัยนี้ผู้วิจัยได้ศึกษาแนวทางการออกแบบสวนหลังคาจากเอกสารทางวิชาการซึ่งส่วนใหญ่มาจากประเทศทางแถบฝั่งตะวันตก เพื่อนำมาวิเคราะห์เปรียบเทียบกับการออกแบบสวนหลังคาของสถานที่จริงในกรุงเทพมหานคร โดยเลือกกรณีศึกษาไว้สามแห่งคือ สวนหลังคาของโรงแรมแกรนด์ เอราวัณ โรงแรมเชอราตัน แกรนด์ สุขุมวิท และโรงแรมคอนราด (ออลซีซันเพลส) ซึ่งผลที่ได้จะนำมาใช้พิจารณาหาแนวทางที่เหมาะสมกับการออกแบบสวนหลังคาในพื้นที่กรุงเทพมหานคร โดยขอบเขตการวิจัยจะศึกษาเรื่องการพิจารณาด้านพื้นที่ เรื่องการก่อสร้าง เรื่ององค์ประกอบงานออกแบบ และเรื่องการบำรุงรักษา ผลการวิจัยของการวิเคราะห์แนวทางการออกแบบสวนหลังคาจากวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง เปรียบเทียบกับการออกแบบสวนหลังคาที่เลือกศึกษาทั้งสามแห่งพบว่า มีทั้งประเด็นสอดคล้องและแตกต่างกัน ส่วนมากสามารถนำมาพิจารณาเป็นแนวทางที่เหมาะสมต่อการออกแบบสวนหลังคาสำหรับพื้นที่กรุงเทพมหานครได้ โดยความแตกต่างบางประการไม่จำเป็นต้องมีในการออกแบบสวนหลังคาสำหรับกรุงเทพมหานคร ที่พบชัดเจนคือ ส่วนประกอบของชั้นต่างๆ ในการออกแบบก่อสร้างสวนหลังคาในต่างประเทศมี 9 ชั้น แต่สวนหลังคาในกรุงเทพมหานครที่นิยมใช้มีเพียง 7 ชั้น ได้แก่ 1) พื้นหลังคาคอนกรีต 2) วัสดุกันน้ำซึม 3) แผ่นคอกรีตกันทะลุ 4) ชั้นระบายน้ำ 5) แผ่นใยกรองดิน 6) ดินปลูก และ 7) วัสดุปิดผิด จากล่างขึ้นบนตามลำดับ ลดไป 2 ชั้น คือ ฉนวนและแผ่นกันทะลุ เหตุที่เป็นเช่นนี้เนื่องจากภูมิอากาศกรุงเทพมหานครมิได้เย็นจัดเหมือนกับประเทศฝั่งตะวันตก จากการวิเคราะห์ในงานวิจัยนี้พบว่าปัจจัยที่ต้องคำนึงในการออกแบบสวนหลังคาเสมอคือ การใช้สอยของสวนหลังคาภูมิอากาศ สภาพแวดล้อม หลักเกณฑ์อาคาร ความปลอดภัย โครงสร้างรองรับงานสวน การรั่วซึมของน้ำ การระบายน้ำ ดินปลูก ระบบชลประทาน ชนิดของพืชพันธุ์ กระบะต้นไม้ งานระบบไฟฟ้า การส่องสว่าง การบำรุงรักษา จะเป็นตัวกำหนดในการพิจารณาว่าสวนหลังคาสำหรับที่ตั้งนั้นๆ ต้องมีการออกแบบอย่างไร