การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรุนแรงของภาวะหลอดเลือดสมอง ภายในกะโหลกศีรษะหนาตัวที่มีหินปูนเกาะโดยภาพเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์โทโมกราฟฟี่ กับ ความรุนแรงของโรคหลอดเลือดสมองประเมินด้วย เดอะเนชันแนลอินสทิทิวสอ๊อฟเฮวท์โต๊กสเกล ในผู้ป่วยที่เป็นโรคหลอดเลือดสมองตีบเฉียบพลันครั้งแรก ที่เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

Abstract

วัตถุประสงค์ หินปูนเกาะที่ผนังหลอดเลือดเป็นภาวะที่พบได้จากภาพเอ็กซ์เรย์คอมพิวเตอร์ของผู้ป่วยโรค หลอดเลือดสมอง หินปูนที่ผนังหลอดเลือดบ่งถึงภาวะหลอดเลือดหนาตัวของหลอดเลือดนั้นๆ มีการศึกษาวัคความหนา ของหินปูนที่หลอดเลือดหัวใจเพื่อพยากรณ์โรคหลอดเลือดหัวใจตีบในขณะที่การศึกษาภาวะหินปูนเกาะที่ผนังหลอด เลือดสมองมีการศึกษาน้อย วิธีวิจัย: ผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาด้วยโรคหลอดเลือดสมองตีบครั้งแรกที่หอผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองใน โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ จะได้รับการตรวจวินิจฉัยแบ่งชนิดของโรคหลอดเลือดสมองด้วยหลักเกณฑ์ของ โทสท์ และ ประเมินความรุนแรงของโรคหลอดเลือดสมองด้วย เดอะเนชันแนลอินสทิทิวส์อ๊อฟเฮวท์สโต๊กสเกล การประเมินความ หนาของหินปูนที่ผนังหลอดเลือดจะประเมินหลอดเลือดในสมอง 7 หลอดเลือดได้แก่ หลอดเลือด อินเทอร์นอลคาโรติด ทั้ง 2 ข้าง หลอดเลือด มิดเดิ้ลซิริบรอล ทั้ง 2 ข้าง หลอดเลือด เบซิล่า และหลอดเลือด เวอร์ทีบรอล ทั้ง 2 ข้าง คะแนนของ หินปูนแบ่งเป็น 5 ระดับคือ 0 = ไม่มีลักษณะหินปูนเกาะ, 1 = มีลักษณะหินปูนเกาะเล็กน้อยเป็นจุด, 2 = มีลักษณะ หินปูนเกาะเป็นแถบบางไม่ถึงครึ่งรอบวงของหลอดเลือด, 3 = มีลักษณะหินปูนเกาะเป็นแถบเกินครึ่งรอบวงของหลอด เลือดแต่ไม่ครบวง, 4 = มีลักษณะหินปูนเกาะเป็นแถบครบรอบวง คะแนนความรุนแรงของโรคหลอดเลือดสมองและ คะแนนหินปูนได้ถูกนำมาคำนวณหาค่าความสัมพันธ์ ผลการวิจัย: มีผู้ป่วยโรคหลอเลือดสมอง 98 รายที่เข้าเกณฑ์การศึกษา เป็นเพศชาย 46 รายเพศหญิง 52 ราย อายุเฉลี่ย 65.55 ± 11.456 ปี พบว่ามีผู้ป่วยที่มีหินปูนเกาะที่ผนังหลอดเลือด 65 ราย (66%) หลอดเลือดที่มีหินปูนเกาะ บริเวณผนังมี หลอดเลือดอินเทอร์นอลคาโรติดด้านขวา 65 ราย, หลอดเลือดอินเทอร์นอลคาโรติดด้านซ้าย 52 ราย, หลอดเลือดมิดเดิลซิริบรอลด้านขวา 4 ราย, หลอดเลือดมิดเคิ้ลซิริบรอลด้านซ้าย 3 ราย, หลอดเลือดเบซิล่า 6 ราย, หลอดเลือดเวอร์ทีบรอล ด้านขวา 13 ราย และหลอดเลือดเวอร์ทีบรอล ด้านซ้าย 17 ราย ค่าเฉลี่ยของ เดอะเนชันแนลอินสทิทิวสอ๊อฟเฮวท์โต๊กสเกล เท่ากับ 5.6 คำสัมประสิทธิสหสัมพันธ์ระหว่างคะแนนหินปูนกับเดอะเนชันแนล อินสทิทิวสอ๊อฟเฮวท์โต๊กสเกลเท่ากับ 0.036 (p=0.316). ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างคะแนนหินปูนกับอายุผู้ป่วย เท่ากับ 0.428 (p<0.001). ไม่พบความสัมพันธ์กับปัจจัยเสียงโรคหลอดเลือดอื่นๆ สรุป: ไม่มีความสัมพันธ์ระหว่างภาวะหินปูนเกาะที่ผนังหลอดเลือดกับความรุนแรงของโรคหลอดเลือดสมอง ภาวะหินปูนเกาะที่ผนังหลอดเลือดกับปัจจัยเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมองยกเว้นอายุ ความรุนแรงของโรคหลอดเลือด สมองไม่สามารถพยากรณ์ได้จากหินปูนที่ผนังหลอดเลือดที่เห็นจากเอ็กซ์เรย์คอมพิวเตอร์