ความผิดฐานพรากเด็กและพรากผู้เยาว์ตามประมวลกฎหมายอาญา

Abstract

ความหมายของคำว่า “พราก” ตามถ้อยบัญญัติในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 317, มาตรา 318 และมาตรา 319 นั้น มิได้มีการให้คำนิยามไว้แจ้งชัด ก่อให้เกิดปัญหาในการตีความว่าลักษณะของการกระทำผิดอย่างใด จึงจะถือได้ว่าเป็นความผิดฐานพรากเด็ก หรือพรากผู้เยาว์ตามประมวลกฎหมายอาญามาตราดังกล่าว จึงสมควรวิเคราะห์ให้ทราบถึงความหมายของถ้อยคำดังกล่าว และเจตนารมณ์ของกฎหมายมาตราดังกล่าวด้วย ความผิดฐานพรากเด็กหรือพรากผู้เยาว์นั้น เกิดขึ้นจากแนวความคิดในการคุ้มครองสิทธิเด็กและผู้เยาว์ซึ่งมีมาแต่โบราณ โดยจะเห็นได้จากประวัติศาสตร์กฎหมายสากลและประวัติศาสตร์กฎหมายไทย ทั้งนี้เพราะถือว่า เด็กหรือผู้เยาว์ เป็นผู้อ่อนด้อยทางวุฒิภาวะในด้านต่าง ๆ จึงควรได้รับการคุ้มครองโดยบทบัญญัติแห่งกฎหมาย ความผิดฐานพรากเด็ก และพรากผู้เยาว์ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 317, มาตรา 318 และมาตรา 319 ได้บัญญัติถึงลักษณะของการกระทำความผิดฐานพรากเด็กหรือพรากผู้เยาว์ไว้ว่าจะต้องประกอบด้วยการพรากเด็กหรือผู้เยาว์ไปจากบิดามารดา ผู้ปกครองหรือผู้ดูแล และต้องเป็นกรณี “ปราศจากเหตุสมควร” ด้วย ในกฎหมายต่างประเทศซึ่งบัญญัติเกี่ยวกับความผิดลักษณะเดียวกันนี้ ต่างก็มีเจตนารมณ์ในการให้ความคุ้มครองสิทธิแก่เด็ก หรือผู้เยาว์โดยตรง โดยกำหนดถ้อยคำในความผิดดังกล่าวว่า “Abduction” หมายความถึง การกระทำอันมีลักษณะ “Taking away” แปลได้ว่า “เป็นการพาเด็กหรือพาผู้เยาว์ไปจากผู้ปกครองของเขาเหล่านั้น” เป็นความผิดทันทีโดยไม่คำนึงถึงอำนาจปกครองแต่อย่างใด ทำให้การคุ้มครองสิทธิเด็กหรือผู้เยาว์มีประสิทธิภาพ และได้ผลสมบูรณ์อย่างกว้างขวาง ผู้เขียนวิทยานิพนธ์เห็นว่า ควรมีการกำหนดความหมายของถ้อยคำในกฎหมายในความผิดลักษณะดังกล่าวให้ถูกต้องชัดเจน เพื่อให้การคุ้มครองสิทธิเด็ก และผู้เยาว์เป็นไปโดยถูกต้องและได้ผลสมบูรณ์ นอกจากนี้ควรหาแนวทางในการคุ้มครองสิทธิเด็กและผู้เยาว์ในกรณีการดำเนินคดีกับผู้ใช้อำนาจปกครอง ซึ่งเป็นผู้กระทำความผิดเสียเอง และในกรณีการกำหนดหน้าที่ให้กับบุคคลผู้พบเด็กพลัดหลง เพื่อการคุ้มครองเด็กและผู้เยาว์ได้อย่างกว้างขวาง และมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น