วิวัฒนาการของการแพทย์ไทย ตั้งแต่สมัยเริ่มต้นจนถึงสิ้นสุดรัชกาลพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

Abstract

ศึกษาถึงวิวัฒนาการของการแพทย์ไทย ตั้งแต่สมัยเริ่มต้นจนถึงสิ้นสุดรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อให้เกิดความเข้าใจถึงลักษณะของการแพทย์ไทยซึ่งมีอยู่เดิม ก่อนที่จะรับอิทธิพลของการแพทย์แผนตะตัวตก รวมทั้งการจัดการปรับปรุงการแพทย์ไทยตามแบบแผนตะวันตกในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งการจัดกาลพยาบาลในครั้งนั้น เป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาการแพทย์ไทยตามแผนตะวันตกมาจนถึงปัจจุบันนี้ วิทยานิพนธ์นี้ได้แบ่งออกเป็น 5 บท บทนำกล่าวถึงความสำคัญของเรื่อง ความมุ่งหมาย และขอบเขตของการศึกษาค้นคว้า วิธีดำเนินการและประโยชน์ที่ได้รับจากการศึกษาค้นคว้า บทที่หนึ่งเกี่ยวกับลักษณะของการแพทย์ไทย ตั้งแต่สมัยสุโขทัย อยุธยา และรัตนโกสินทร์ตอนต้น ก่อนที่จะรับอิทธิพลของการแพทย์แผนตะวันตกจากพวกมิชชันนารีอเมริกันในรัชกาลที่ 3 บทที่สองกล่าวถึง การนำการแพทย์แผนตะวันตกเข้ามาเผยแพร่โดยมิชชันนารีอเมริกาในรัชกาลที่ 3 และ 4 บทที่สาม กล่าวถึงปัจจัยและจุดมุ่งหมายที่สำคัญในการจัดการพยาบาลในรัชกาลที่ 5 บทที่สี่ เป็นการปรับปรุงการแพทย์ในรัชกาลที่ 5 ซึ่งได้ดำเนินงานด้านต่างๆ เช่น จัดตั้งสถานพยาบาลขึ้น การผลิตบุคลากรทางการแพทย์ การผลิตยา เป็นต้น บทที่ห้า เป็นการปรับปรุงทางการแพทย์ด้านการป้องกันโรคระบาด และผลของโรคระบาดที่มีต่อการยุบกรมพยาบาลเพื่อโอนกิจการให้แก่กระทรวงนครบาล และกระทรวงมหาดไทย ซึ่งมีหน้าที่ปกครองทั่วพระราชอาณาจักร ทั้งนี้เพื่อการพยาบาลจะได้ขยายตัวออกไปให้กว้างขวางกว่าแต่ก่อน ส่วนการศึกษาวิชาแพทย์ ยังคงตั้งที่โรงเรียนราชแพทยาลัยขึ้นกับกรมศึกษาธิการ กระทรวงธรรมการ บทสุดท้ายเป็นบทสรุปและวิเคราะห์