การศึกษามโนทัศน์ทางจริยธรรมในหลังสืออ่านสำหรับเด็กที่ชนะการแระกวด ในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ พุทธศักราช 2515-2527

Abstract

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามโนทัศน์ทางจริยธรรมในหนังสืออ่านสำหรับเด็กที่ชนะการประกวด ในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ พุทธศักราช 2515 – 2527 โดยแบ่งหนังสือเด็กดังกล่าวออกเป็น 4 กลุ่ม คือ หนังสืออ่านสำหรับเด็กระดับเริ่มอ่าน (3-6 ปี) หนังสืออ่านสำหรับเด็กระดับชั้นประถมศึกษา (6-11 ปี) หนังสืออ่านสำหรับเด็กระดับก่อนวัยรุ่น (11-14 ปี) และหนังสืออ่านสำหรับเด็กประเภทการ์ตูนสำหรับเด็ก มโนทัศน์ทางจริยธรรมที่ใช้ในการวิเคราะห์นี้ ผู้วิจัยนำมาจากมโนทัศน์ทางจริยธรรมรวมทั้งสิ้น 108 ข้อ ซึ่งอยู่ในจริยธรรม 30 ข้อ ในหลักสูตรประถมศึกษา 2521 ประชากรทั้งหมด คือ หนังสืออ่านสำหรับเด็กที่ชนะการประกวดในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ พุทธศักราช 2515-2527 รวมทั้งสิ้น 135 เล่ม โดยแยกเป็น หนังสืออ่านสำหรับเด็กเริ่มอ่าน (3-6 ปี) 37 เล่ม ระดับชั้นประถมศึกษา (6-11 ปี) 38 เล่ม ระดับก่อนวัยรุ่น (11-14 ปี) 53 เล่ม และประเภทการ์ตูนสำหรับเด็ก 7 เล่ม ผลการวิเคราะห์ปรากฏว่า มโนทัศน์ทางจริยธรรมด้านความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และเสียสละมีมากที่สุดในหนังสืออ่านสำหรับเด็กระดับเริ่มอ่าน และมโนทัศน์ทางจริยธรรมที่ปรากฏน้อย ได้แก่ มโนทัศน์ทางจริยธรรมด้านการไม่โลภและไม่ขโมย ด้านการไม่ละเมิดของรักของผู้อื่น ด้านการไม่ลองและเสพสิ่งเสพติดให้โทษ ด้านความละอายและความเกรงกลัวต่อการกระทำชั่ว ด้านความซื่อสัตย์สุจริต ด้านการทำใจให้สงบ มีสมาธิและอารมณ์แจ่มใส ด้านความมีน้ำใจเป็นธรรมไม่ลำเอียง ด้านการยอมรับความเปลี่ยนแปลง ด้านมารยาทและนิสัยส่วนบุคคลในการกิน นอน ขับถ่าย แต่งกาย และสังคมระหว่างเพศ และด้านความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ มโนทัศน์ทางจริยธรรมด้านหลักธรรมในการอยู่ร่วมกัน มีเป็นอันดับหนึ่งในหนังสืออ่าน สำหรับเด็กระดับชั้นประถมศึกษา และมโน-ทัศน์ทางจริยธรรมที่ปรากฏน้อย ได้แก่ ด้านการไม่โลภและไม่ขโมย ด้านการไม่ละเมิดของรักของผู้อื่น ด้านการทำใจให้สงบ มีสมาธิ และอารมณ์แจ่มใส ด้านความมีน้ำใจเป็นธรรมไม่ลำเอียง และด้านความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ในหนังสืออ่านสำหรับเด็กก่อนวัยรุ่น ด้านความเมตตากรุณามีมากที่สุด และมโนทัศน์ที่ปรากฏน้อย ในหนังสืออ่านสำหรับเด็กวัยนี้ ได้แก่ ด้านความมีสัจจะและความจริงใจ การไม่ลองและเสพสิ่งเสพติดให้โทษ ความละอายและความเกรงกลัวต่อการกระทำชั่ว ด้านการทำใจให้สงบมีสมาธิและอารมณ์แจ่มใส ส่วนหนังสืออ่านสำหรับเด็กประเภทการ์ตูนสำหรับเด็ก จะมีมโนทัศน์ทางจริยธรรมด้านการแก้ไขข้อบกพร่องในความประพฤติอันได้แก่ การผิดศีลธรรม ความมีระเบียบ การรักษากฎหมายและจารีตประเพณี มากที่สุด นอกนั้นมีปรากฏน้อยมากแทบทุกหัวข้อจริยธรรม สำหรับมโนทัศน์ทางจริยธรรมที่ไม่ปรากฏในหนังสืออ่านสำหรับเด็กทั้ง 4 กลุ่มเลย คือ มโนทัศน์ทางจริยธรรมด้านความประณีตละเอียดถี่ถ้วน