อาคารอเนกหน้าที่ใช้สอย

Abstract

กรุงเทพมหานครในปัจจุบัน เกิดปัญหาการใช้ที่ดินไม่มีประสิทธิภาพ และไม่คุ้มค่าที่ดินมีราคาแพง การจราจรติดขัด เกิดอากาศเป็นพิษ เนื่องจากไอเสียจากรถยนต์ ปัญหาดังกล่าวเป็นลักษณะของปัญหาที่เกิดขึ้นในเมืองขนาดใหญ่ ซึ่งมีประชากรมากอย่างกรุงเทพมหานครโดยทั่วไป เนื่องจากเมืองและสถาปัตยกรรมมีความสัมพันธ์กัน และมีผลกระทบซึ่งกันและกันในหลายๆด้าน ดังนั้น เมื่อเกิดปัญหาขึ้นกับเมืองสถาปัตยกรรม จึงจำเป็นต้องมีส่วนที่จะช่วยแก้หรือลดปัญหาด้วย อาคารอเนกหน้าที่ใช้สอยเป็นรูปแบบของอาคารประเภทหนึ่ง ที่จะมีส่วนช่วยในการแก้หรือลดปัญหาของเมืองดังกล่าว เนื่องจากเป็นอาคารที่มีประโยชน์ใช้สอนหลายประเภท รวมอยู่ภายในอาคารเดียวกันอย่างน้อย ๓ ประเภทขึ้นไป เช่น ศูนย์การค้า สำนักงาน โรงแรม เป็นต้น ในลักษณะของอาคารที่มีความหนาแน่นสูง แยกจากทางรถยนต์โดยเด็ดขาด ซึ่งจะเป็นการช่วยแก้ปัญหาการใช้ที่ดินที่ขาดประสิทธิภาพไม่คุ้มค่าและมีราคาแพง และยังช่วยลดการใช้รถยนต์ลงได้ เนื่องจากจะมีสิ่งอำนวยความสะดวกและสิ่งต่าง ๆ ซึ่งสนองความต้องการต่อชีวิตประจำวันของชาวเมืองรวมอยู่ภายในอาคารเดียวกัน โดยไม่จำเป็นต้องเดินทางเพิ่มขึ้นอีก ทฤษฏีและแนวความคิดของอาคารอเนกหน้าที่ใช้สอยได้มาจาก AGORA ของกรีก FORUM ของโรมัน ตลอดจนอาคารซึ่งมีประโยชน์ใช้สอนหลายประเภทในอาคารเดียวกัน เช่น ศาลาประจำเมือง ANIWERP ในประเทศเบลเยี่ยม และบ้านพ่อค้าชาวจีน ในมณฑลกวางตุ้ง ซึ่งสิ่งต่าง ๆ ที่กล่าวถึงมีลักษณะของประโยชน์ใช้สอยที่รวมอยู่ที่เดียวกัน เกื้อหนุนซึ่งกันและกัน และประกอบกับในปัจจุบันได้มีผู้สังเกตพบว่าผู้คนมีความชอบในกิจกรรมหลายประเภทที่รวมอยู่ที่เดียวกัน ซึ่งทำให้ไม่ต้องเดินทางโดยรถยนต์เพิ่มขึ้นอีก นอกจากนั้นที่ดินภายในเมืองจะมีราคาสูง อันเนื่องจากโอกาสทางการค้ามีสูง จึงจำเป็นต้องพัฒนาที่ดินเหล่านั้นให้มีผลตอบแทนที่สูง ซึ่งอาคารอเนกหน้าที่ใช้สอยนอกจากจะสนองวิถีชีวิตชาวเมืองได้ตามแนวความคิดอันแรกแล้ว ยังเป็นการสร้างตลาดสำเร็จรูปขึ้นภายในอาคาร ทำให้ราคาในการเช่าหรือขายของอาคารมีราคาดี เพราะมีโอกาสทางการค้ามีสูง จึงทำให้การพัฒนาที่ดินภายในเมืองด้วยอาคารอเนกหน้าที่ใช้สอยมีความเป็นไปได้มาก ในแง่ของการลงทุนด้วย การศึกษาลักษณะของอาคารอเนกหน้าที่ใช้สอย ได้ศึกษาจากตัวอย่างของอาคารที่มีอยู่แล้วทั้งตัวอย่างอาคารภายในประเทศและอาคารนอกประเทศ โดยตัวอย่างอาคารในประเทศได้ศึกษาอาคารโรงภาพยนตร์วอเนอร์ และอาคารศูนย์การค้าอินทรา และตัวอย่างอาคารนอกประเทศได้ศึกษาอาคาร PEOPLE’S PARK COMPLEX ประเทศสิงคโปร์ และ EMBARCADERO CENTER เมืองซานฟรานซิสโก ประเทศสหรัฐอเมริกา จากนั้นได้สรุปลักษณะเฉพาะของอาคารอเนกหน้าที่ใช้สอย ซึ่งได้แก่การนำประโยชน์ใช้สอยตั้งแต่ ๓ ประเภทขึ้นไป รวมอยู่ภายในอาคารเดียวกัน มีความสัมพันธ์เกื้อหนุนซึ่งกันและกัน มีความหลากหลาย และมีขนาดใหญ่พอที่จะดึงดูดผู้คนได้ และที่สำคัญคือพอจะทำให้เกิดการยืดเวลากิจกรรมต่างๆที่จะเกิดขึ้นให้ยาวนานออกไปได้มากที่สุดในแต่ละวัน ซึ่งทำให้การใช้ที่ดินมีประสิทธิภาพและการค้าขายต่าง ๆ ภายในอาครา จะมีโอกาสดีกว่าที่อื่น ๆ อาคารอเนกหน้าที่ใช้สอยนอกจากจะเป็นสิ่งที่ช่วยแก้ปัญหาของเมืองแล้ว ยังมีข้อดีอีกหลายประการทั้งในแง่ผังเมืองและด้านอื่น ๆ โดยจะเป็นลักษณะการเติบโตแบบหนึ่งของเมืองที่มีความสอดคล้องกับเมืองสมัยใหม่ มีความสอดคล้องกับชีวิตชาวเมืองขนาดใหญ่ ๆ ทั่วไปในปัจจุบันและในแง่ของการลงทุน มีโอกาสที่จะได้ผลตอบแทนสูงกว่าการพัฒนาที่ดินในลักษณะอื่น จากข้อสรุปลักษณะเฉพาะของอาคารอเนกหน้าที่ใช้สอย ได้นำมาเป็นแนวทางในการทดลองออกแบบอาคารประเภทนี้ขึ้น โดยใช้ที่ดินในย่านสีลม ซึ่งติดอยู่กับซอยเวท ตรงกันข้ามกับห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัล ทดลองออกแบบและศึกษาเงื่อนไขเฉพาะของที่ดินแห่งนี้ อันได้แก่ลักษณะของที่ดิน สภาพการใช้ที่ดิน และกิจกรรมในบริเวณใกล้เคียง และกฎเทศบัญญัติบางประการที่เกี่ยวข้อง ฯลฯ การออกแบบได้วิเคราะห์พบว่า อาคารตามโครงการนี้จะมีประโยชน์ใช้สอยได้ ๓ ประเภท คือ พวกร้านค้าย่อย และห้างสรรพสินค้า สำนักงาน และหน่วยพักอาศัยแบบอพาร์ทเม้นท์ พร้อมกับได้วิเคราะห์ทางด้านการลงทุน ซึ่งพบว่าโครงการนี้มีความเป็นไปได้ค่อนข้างสูง อันเนื่องมาจากตำแหน่งของที่ดินในโครงการมความเอื้ออำนวยต่อโครงการดีมาก เนื่องจากเป็นที่ตั้งของสำนักงานและธนาคารต่าง ๆ มากมาย และสาเหตุสำคัญอีกประการหนึ่ง คือการสามารถขายกรรมสิทธิ์ในทุก ๆ ส่วนของอาคารตามพระราชบัญญัติอาคารชุดได้ รูปแบบของอาคารอเนกหน้าที่ใช้สอยเป็นแนวทางในการดำเนินโครงการทางสถาปัตยกรรมที่เป็นแนวทางร่วมสมัยในการแก้ปัญหาและพัฒนาเมือง ซึ่งมีความสอดคล้องกับความเป็นเมืองและวิถีชีวิตของผู้คนในเมืองขนาดใหญ่ โดยเฉพาะจะเป็นแนวทางอันใหม่ในการพัฒนาที่ดินของกรุงเทพมหานครต่อไป