การพึ่งพาตนเองของโครงการที่อยู่อาศัยขนาดใหญ่ชานเมืองกรุงเทพมหานคร : กรณีศึกษาเมืองทองธานี

Abstract

วัตถุประสงค์ของการศึกษาประกอบด้วย 1) ศึกษาลักษณะทางกายภาพของโครงการเมืองทองธานี 2) ศึกษาความพึ่งพาตนเองของโครงการเมืองทองธานี 3) ศึกษาความเชื่อมโยงของโครงการเมืองทองธานีกับพื้นที่โดยรอบ 4) เพื่อทราบปัญหาของโครงการเมืองทองธานีในด้านความพึ่งพาตนเองและแนวทางแก้ไขปัญหา ซึ่งวิธีวิจัยได้ใช้การวิเคราะห์แบบสอบถามโดยได้แบ่งกลุ่มเป้าหมายเป็น 3 กลุ่มหลัก ดังนี้ กลุ่มตัวอย่างจากประชากรที่อาศัยอยู่ในโครงการเมืองทองธานี ผู้ที่เข้ามาทำงานในโครงการและผู้ที่เข้ามาเยี่ยมชมนิทรรศการ ผลการศึกษาพบว่าเมืองทองธานีมีพื้นที่โครงการกว่า 4,000 ไร่ ประกอบด้วยที่พักอาศัยเป็นส่วนใหญ่ สถานศึกษา ศูนย์แสดงสินค้าและนิทรรศการ คอนโดมิเนียมอุตสาหกรรม ศูนย์กีฬา และพื้นที่สาธารณะเมื่อโครงการเสร็จสมบูรณ์ จะมีประชากรพักอาศัยประมาณ 360,000 คนและเกิดการจ้างงานถึง 120,000 คน สำหรับการประเมินการพึ่งพาตนเองของโครงการเมืองทองธานีพบว่า มีความพร้อมในด้านระบบสาธารณูปโภคและมีความหลากหลายในการค้าและบริการ มีความสามารถในการให้บริการสาธารณะได้ดี นอกจากนั้นยังมีบทบาทในการเป็น ศูนย์การประชุม ศูนย์แสดงสินค้า และศูนย์กีฬาในระดับประเทศ ทั้งนี้กลุ่มคนส่วนใหญ่ประมาณ 3/4 ของประชากรพักอาศัยทั้งหมดส่วนใหญ่จะทำงานหรือเรียนหนังสือนอกพื้นที่โครงการ ดังนั้นจึงเกิดการเดินทาง ระหว่างที่อยู่อาศัยกับแหล่งงาน เนื่องจากพื้นที่ตั้งโครงการอยู่ใกล้กับแหล่งชุมชนซึ่งเป็นเขตขยายตัวของเมืองมาก ทำให้สะดวกต่อการเดินทางเข้าสู่ย่านธุรกิจใจกลางเมือง โดยใช้เวลาในการเดินทางน้อย ทำให้ผู้อยู่อาศัย สามารถเข้าไปใช้บริการในเมืองได้ ดังนั้นสามารถสรุปได้ว่าโครงการเมืองทองธานีไม่สามารถพึ่งพาตนเองได้ คือจะมีลักษณะเป็นเมืองใหม่ที่มีการพึ่งพาทางเศรษฐกิจต่อเมืองใหญ่ที่อยู่ใกล้เคียง เกิดเป็นลักษณะกึ่งพึ่งพาตนเอง กล่าวคือมีความพร้อมในด้านการค้า และ การบริการ ตลอดจน สิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐาน แต่ไม่เกิดความสมดุลระหว่างแหล่งงานและที่อยู่อาศัย ข้อเสนอแนะสำหรับโครงการในลักษณะที่พึ่งพาตนเองได้ ถ้าหากเป็นโครงการของภาคเอกชน รัฐก็ควรที่จะเข้ามาสนับสนุนและส่งเสริม มีบทบาทและมีส่วนร่วมกับโครงการนั้น โดยกำหนดเป็นมาตรการต่าง ๆ อาทิเช่น การบังคับใช้ผังเมืองเฉพาะ ที่เป็นลักษณะของโครงการในลักษณะที่พึ่งพาตนเองได้ในด้านสาธารณูปโภค และส่งเสริมการลงทุนโดยดึงดูดกลุ่มนักลงทุน ด้วยมาตรการทางภาษีเพื่อให้ได้รับประโยชน์สำหรับการมีแหล่งงาน มาตรการด้านสาธารณูปโภค มาตรการด้านการบริหารและการจัดการของหน่วยงานท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาโครงการที่อยู่อาศัยขนาดใหญ่ที่มีลักษณะเป็นชุมชนที่มีแนวโน้มในการที่จะพึ่งพาตนเองได้ ซึ่งนอกจากจะจัดสร้างเป็นชุมชนที่อยู่อาศัยที่สมบูรณ์แบบและพึ่งพาตนเองได้แล้ว ยังก่อให้เกิด การบรรเทาความแออัดของที่อยู่อาศัยในเมืองใหญ่ การสร้างแหล่งงานบริเวณชานเมืองเพื่อลดการอพยพแรงงานชนบท และการพัฒนาพื้นที่ชานเมืองของกรุงเทพมหานครให้เกิดประโยชน์สูงสุด