ผลของการให้ความรู้และคำปรึกษาโดยเภสัชกรคลินิกแก่ผู้ป่วยนอกโรคมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการให้ความรู้และคำปรึกษาแก่ผู้ป่วยนอกโรคมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดจากเภสัชกรคลินิก ในด้าน 1) ความรู้เกี่ยวกับโรคและการรักษา อาการไม่พึงประสงค์จากยาเคมีบำบัด และการดูแลตนเองของผู้ได้รับยาเคมีบำบัด 2) การเปลี่ยนแปลงทางคลีนิกเกี่ยวกับความรุนแรงของอาการไม่พึงประสงค์และประสิทธิผลการดูแลตนเองเมื่อเกิดอาการไม่พึงประสงค์ และ 3) การเปลี่ยนแปลงคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย ดำเนินการศึกษาตั้งแต่เดือนกันยายน 2545 ถึงกุมภาพันธ์ 2546 ที่ หน่วยเคมีบำบัด งานโรคมะเร็ง กลุ่มงานอายุรกรรม โรงพยาบาลราชวิถี โดยแบ่งผู้ป่วยเป็น 2 กลุ่มด้วยวิธีการสุ่มและเปรียบเทียบผลระหว่างผู้ป่วยกลุ่มศึกษาซึ่งรับการให้ความรู้และคำปรึกษาจำนวน 23 ราย กับผู้ป่วยกลุ่มควบคุมที่ไม่ได้รับการให้ความรู้และคำปรึกษาจำนวน 21 ราย การประเมินผลใช้แบบสอบถามและการสัมภาษณ์จำนวน 3 ครั้ง ผู้ป่วยทั้ง 2 กลุ่ม มีข้อมูลลักษณะทางประชากร ชนิดของโรคมะเร็ง และแบบแผนการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p˃0.05) ผลการดำเนินงานพบว่า การให้ความรู้และคำปรึกษามีผลต่อความรู้ของผู้ป่วยอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p˂0.05) โดยเฉพาะความรู้ในหมวดอาการไม่พึงประสงค์และการดูแลตนเองของผู้ได้รับยาเคมีบำบัด ประสิทธิผลการดูแลตนเองเมื่อเกิดอาการไม่พึงประสงค์ของกลุ่มศึกษาสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p˂0.05) อย่างไรก็ตามไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สำหรับความรุนแรงของอาการไม่พึงประสงค์และคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยทั้ง 2 กลุ่ม (p˃0.05) ดังนั้นสรุปว่า การให้ความรู้และคำปรึกษาทำให้ผู้ป่วยมีความรู้และประสิทธิผลการดูแลตนเองดีขึ้น