การควบคุมระดับน้ำตาลในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะซึมเศร้า ณ โรงพยาบาลตำรวจ

Abstract

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะซึมเศร้ากับการควบคุมระดับน้ำตาล (ระดับน้ำตาลสะสม) ในผู้ป่วยเบาหวาน วิธีดำเนินการวิจัย การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางเพื่อเก็บข้อมูลในผู้ป่วยนอกโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 210 คนซึ่งมารับการตรวจรักษาที่คลินิกเบาหวาน โรงพยาบาลตำรวจ ระหว่างเดือน เมษายน ถึงเดิอนกันยายน 2547 โดยการสัมภาษณ์ข้อมูลเกี่ยวกับภาวะซึมเศร้าและความร่วมมือในแบบแผนการรักษา ผลการวิจัย ผู้ป่วยเบาหวานจำนวน 210 คน เป็นเพศหญิงร้อยละ 63.3 อายุเฉลี่ย 60 ± 8.6 ปี ดัชนีมวลกาย25.0 ± 3.8 กก/ม² ระยะเวลาในการเป็นโรคเฉลี่ย 7.2 ± 4.9 ปี และ โรคร่วมที่พบมาก คือ ภาวะไขมันในเลือดสูงร้อยละ 86.2 และ ความดันในเลือดสูงร้อยละ 66.2 ตามลำดับ เมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่างๆ และความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลโดยใช้การวิเคราะห์แบบตัวแปรเดี่ยว พบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.05) ได้แก่ อายุ (OR = 2.43; 95% CI = 1.39 – 4.23), อาชีพ (OR = 2.03; 95% CI = 1.15 – 3.58), ดัชนีมวลกาย (OR = 1.84; 95% CI = 1.06 – 3.19), จำนวนยาเบาหวาน (OR = 1.86; 95% CI = 1.03 – 3.35), การควบคุมอาหาร (OR = 5.54; 95% CI = 3.05 – 10.08), การออกกำลังกาย (OR = 2.40; 95% CI = 1.16 – 4.94), การใช้ยา (OR = 2.01; 95% CI = 1.09 – 3.73) และ ภาวะซึมเศร้า (OR = 7.14; 95% CI = 3.34 – 15.27) และเมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์แบบถดถอยเชิงพหุลอจิสติก พบว่าภาวะซึมเศร้าเป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุดของการไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด (OR = 6.58; 95% CI = 2.83 – 15.27) รองลงมาคือ การควบคุมอาหาร (OR = 4.14; 95% CI = 2.07 – 8.3) และ ดัชนีมวลกาย (OR = 2.01; 95% CI = 1.03 – 3.93) ตามลำดับ สรุปผลการวิจัย ความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 มีความสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้า ดังนั้นทีมดูแลผู้ป่วยจึงควรให้ความสำคัญกับสภาวะทางจิตใจของผู้ป่วยเพื่อให้ผู้ป่วยเบาหวานบรรลุเป้าหมายในการรักษา