สถานะการหีบห่อสินค้าประเภทอาหารในประเทศไทย

Abstract

“หีบห่อ” เป็นส่วนประกอบที่สำคัญยิ่งของผลิตภัณฑ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับสินค้าประเภทอาหารซึ่งเป็นปัจจัยที่มีความจำเป็นต่อการบริโภคและใกล้ชิดกับการดำรงชีวิตของมนุษย์ หีบห่ออาหารได้รับการวิวัฒนาการมาเป็นระยะเวลายาวนาน เนื่องมาจาก ความเปลี่ยนแปลงของสภาพการดำรงชีวิตตลอดจนลักษณะการบริโภคของมนุษย์จนทุกวันนี้ความเจริญและวิวัฒนาการได้สร้างวิทยาการใหม่ๆ เกี่ยวกับหีบห่ออาหาร ที่ทำให้เราได้หีบห่อที่มีประสิทธิภาพสมบูรณ์ขึ้น และสามารถสนองประโยชน์แก่ทุก ๆ ฝ่ายได้มากขึ้น สำหรับประเทศไทย คำว่าหีบห่อดูเป็นสิ่งใหม่ต่อความสนใจของผู้บริโภคและคนไทยก็ยังไม่คุ้นเคยกับการคำนึงถึงบทบาทของหีบห่อที่มีต่อผลิตภัณฑ์ ตลอดจนคุณประโยชน์ของการใช้หีบห่อให้เป็นประโยชน์ต่อการพิจารณาเลือกซื้อสินค้า แม้ในบรรดาผู้ผลิตหรือผู้ที่เกี่ยวข้องในหน่วยงานราชการต่างๆ ก็ยังได้ดำเนินงานกันอย่างเต็มที่ เกี่ยวกับเรื่องนี้ ฉะนั้นทุกวันนี้ผู้บริโภคจึงต้องประสบปัญหา[นานัปการ]จากหีบห่ออาหารที่วางจำหน่ายอยู่ในท้องตลาด เช่น หีบห่อชำรุด, หีบห่อที่มีข้อความหลอกลวงหรือปราศจากข้อมูลรายละเอียดเกี่ยวกับสินค้าอย่างเพียงพอ ฯลฯ ปัญหานี้เป็นปัญหาที่ผู้บริโภคโดยทั่วไปจะประสบกันอยู่แทบทุกวัน และหากความบกพร่องของหีบห่ออาหารนั้นอยู่ในลักษณะที่จะก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้บริโภคแล้วก็เท่ากับสะสมสิ่งที่เป็นโทษเพิ่มมากขึ้นทุก ๆ วัน แต่อย่างไรก็ตามเรื่องของการหีบห่ออาหารในประเทศไทยเราในปัจจุบันนี้ก็ได้เริ่มมีหน่วยงานหลายหน่วย ทั้งของรัฐบาลและเอกชน ที่เริ่มให้ความสนใจโดยหันมาส่งเสริมงานค้นคว้า และสนับสนุนการศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับงานด้านนี้ ตลอดจนเริ่มมีการเผยแพร่ข่าวสารข้อมูลที่เป็นประโยชน์แก่ทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภค การศึกษาค้นคว้านี้มีแนวโน้มที่จะเจริญรุดหน้าไปเรื่อย ๆ โดยเริ่มมีการประสานงานกันจากหลายหน่วย ๆ ฝ่ายการค้นคว้าเพื่อรวบรวมข้อมูลอันเป็นประโยชน์สำหรับออกเผยแพร่และให้คำแนะนำปรึกษาแก่บุคคลผู้สนใจ แต่เนื่องจากการดำเนินงานเป็นระยะเริ่มแรก ยังขาดแคลนทั้งงบประมาณ กำลังบุคคลากรและผู้เชี่ยวชาญ รวมทั้งความยากลำบากอันเกิดจากความไม่พร้อมของบุคคลทุก ๆ ฝ่าย ทั้งผู้ผลิต, ผู้บริโภค ฯลฯ งานด้านนี้จึงยังต้องประสบกับอุปสรรค[นานัปการ] การดำเนินการจึงต้องทำแบบค่อยเป็นค่อยไป แต่อย่างไรก็ตามก็มีแนวโน้มที่กล่าวได้ว่า จะสามารถพัฒนาให้เจริญก้าวหน้ายิ่งขึ้นในอนาคต ในด้านของผู้ผลิตที่จัดตั้งและดำเนินการเกี่ยวกับการหีบห่ออาหาร ทั้งที่ดำเนินการโดยตรง หรือทางอ้อมในประเทศไทยมีอยู่จำนวนมาก การคิดที่จะเปลี่ยนแปลงแนวความคิดหรือวิถีทางการดำเนินงานจึงจำเป็นต้องใช้เวลา ซึ่งในการนี้จะต้องประกอบด้วยความพร้อมของหลายฝ่าย จากการสัมภาษณ์ผู้ผลิตบางรายประกอบกับการสำรวจทัศนคติของผู้บริโภคพบว่า ยังมีปัญหาลาย ๆ อย่างที่ต้องแก้ไข แต่ทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภคในปัจจุบันนั้น แม้ว่าจะยังไม่มีความคุ้นเคยกับชื่อของหีบห่ออาหาร หรือยังมองไม่เห็นความสำคัญเท่าที่ควร ก็มีแนวโน้มที่จะยอมรับในสิ่งที่ถูกต้องได้โดยไม่ยากนัก เนื่องจากผู้บริโภคเริ่มมีความรู้ความเข้าใจและเริ่มให้ความสนใจในสิ่งเหล่านี้บ้างแล้ว แต่สถานการณ์และปัจจัยแวดล้อมต่าง ๆ เท่านั้นที่ยังไม่อำนวยให้เท่าที่ควร ตลอดจนประกอบกับยังมีทัศนคติและแนวทางการปฏิบัติที่ยังยึดถือวิธีการเก่า ๆ ซึ่งหากได้รับการส่งเสริมสนับสนุน หรือแนะนำในทางที่ถูกที่ควร เหมาะสมกับเวลา ก็จะไม่เป็นการยากจนเกินไปที่จะปฏิวัติเปลี่ยนแปลงให้เกิดสิ่งใหม่ๆขึ้น ฉะนั้น ในวิถีทางที่จะดำเนินการแก้ปัญหา จึงจะต้องดำเนินการประสานงานกันระหว่างบุคคลทุก ๆ ฝ่าย อันได้แก่ หน่วยงานราชการ เอกชน รวมทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภค นั่นคือ หน่วยงานรัฐบาลจะต้องพยายามดำเนินการอย่างจริงจัง และพยายามปรับปรุงทั้งทางด้านการส่งเสริมสนับสนุน, ด้านการสื่อสารให้ข้อมูลความรู้ แก่ทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภค ขณะเดียวกันก็ดำเนินการอย่างเฉียบขาดและทันต่อเหตุการณ์ในการควบคุมมาตรฐานหีบห่ออาหาร เช่นเดียวกันทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภคก็ต้องให้ความร่วมมือด้วยผู้ผลิตจะต้องคำนึงถึงผลประโยชน์ของส่วนรวม และพยายามศึกษาหาข้อมูลเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตให้ดีขึ้น ส่วนทางด้านผู้บริโภคก็ต้องพยายามช่วยตัวเอง และรักษาผลประโยชน์ของตนเอง โดยการศึกษาหาความรู้ และเปลี่ยนแปลงทัศนคติหรือวิธีการที่ผิด ๆ พยายามติดตามข่าวสารที่เป็นประโยชน์แก่ตนเองในด้านการบริโภค และให้ความร่วมมือทางราชการในการดำเนินการกับผู้กระทำความผิด จากการศึกษาจึงสรุปได้ว่า การหีบห่ออาหารในประเทศไทยเราอยู่ในสถานะที่ยังต้องการปรับปรุง แก้ไขในสาระสำคัญหลาย ๆ อย่าง แต่ก็มีแนวโน้มที่จะกระทำให้สำเร็จได้ หากได้รับความร่วมมือจากทุก ๆ ฝ่าย ซึ่งในปัจจุบันก็เริ่มมีการดำเนินการจากหน่วยงานบางหน่วงบ้างแล้ว หากได้รับความสนใจร่วมมือกันอย่างจริงจังแล้ว คาดว่าประเทศไทยจะมีหีบห่ออาหารที่อยู่ในสภาวะที่สมบูรณ์ได้ในไม่ช้า