บทบาทของรัฐสภาไทยในการตรากฎหมาย : ศึกษากระบวนการนิติบัญญัติไทย ช่วง พ.ศ. 2507-2516

Abstract

วิทยานิพนธ์มุ่งศึกษาถึงบทบาทของรัฐสภาไทยในการตรากฎหมาย โดยได้ศึกษาถึงกระบวนการในการเสนอ พิจารณา และกฎหมายที่ออกระหว่าง พ.ศ. 2507-2516 ซึ่งเป็นช่วงแห่งการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของจอมพลถนอม กิตติขจร ตั้งแต่จอมพลสฤษดิ์ถึงแก่กรรม จนถึงเมื่อเกิดเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ซึ่งทำให้จอมพลถนอมต้องลาออกและต้องออกไปนอกประเทศ ผลการศึกษาพบว่า ระหว่าง พ.ศ. 2507-2516 ภายใต้พัฒนาการทางประวัติศาสตร์การเมือง เศรษฐกิจ และสังคม ตลอดจนสถานการณ์การเมืองระหว่างประเทศ กลไกอำนาจรัฐมีอำนาจมากในการออกกฎหมาย โครงสร้างและกระบวนการตัดสินใจของฝ่ายนิติบัญญัติถูกควบคุมโดยฝ่ายบริหาร เนื่องจากสภาประกอบด้วยข้าราชการที่ฝ่ายบริหารแต่งตั้งแม้เมื่อมีสภาผู้แทนราษฎรที่มาจากการเลือกตั้ง ฝ่ายบริหารก็สามารถแทรกแซงและมีอำนาจได้จากช่องทางที่กำหนดให้วุฒิสภามาจากการแต่งตั้ง และมีอำนาจเท่าสภาผู้แทนราษฎร รวมทั้งความอ่อนแอของพรรคการเมือง และกลุ่มผลประโยชน์ มีผลทำให้กฎหมายที่ออกในช่วงเวลาดังกล่าวเป็นกฎหมายที่ระบบราชการเสนอขึ้นมา และรัฐสภาเป็นเพียงผู้ตรวจ กฎหมายส่วนใหญ่ออกมาเพื่อแก้ข้อขัดข้องในการปฏิบัติราชการ อำนวยความสะดวกในการปฏิบัติราชการ และสนองนโยบายของรัฐมากกว่าจะออกมาเพื่อแก้ปัญหาความเดือดร้อนของสังคม รวมทั้งไม่ได้มีการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน นอกจากนี้ จากความสัมพันธ์และการรับเงินช่วยเหลือจากสหรัฐอเมริกาซึ่งเข้ามาให้การสนับสนุนไทยเพื่อหวังผลในการต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์ ยังผลให้มีการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว และมีการออกกฎหมายจำนวนมากเพื่อพัฒนาประเทศตามแผนงานของสหรัฐอเมริกาดังกล่าว อย่างไรก็ตาม การศึกษาดังกล่าวจะทำให้ได้ทราบพฤติกรรม และบทบาทของสภาที่เคยเป็นมาในอดีต รวมทั้งกฎหมายที่ออกในช่วงเวลานั้น ทำให้ได้ทราบข้อบกพร่องและหากได้มีการแก้ไขแล้ว รัฐสภาจักได้เป็นสถาบันที่จะสามารถปฏิบัติงานด้านนิติบัญญัติได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นตัวแทนของประชาชนได้อย่างแท้จริง