การเปลี่ยนแปลงระดับน้ำตาลในเลือดและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในประชากรอายุ 40 ปีขึ้นไป ในจังหวัดสระแก้ว

Abstract

การศึกษาวิจัยครั้งนี้ เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงระดับน้ำตาลในเลือด และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านบุคคล ด้านสังคม ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมสุขภาพกับการเปลี่ยนแปลงระดับน้ำตาลในเลือดในประชากรอายุ 40 ปีขึ้นไปในจังหวัดสระแก้ว ทำการเลือกหน่วยตัวอย่างหรือศูนย์สุขภาพชุมชน จำนวน 30 แห่ง แบบการสุ่มตัวอย่างแบบจัดชั้น จาก 9 อำเภอ และสุ่มตัวอย่างประชากรแบบง่าย จำนวน 796 คน เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์และตรวจสุขภาพตามแบบสอบถามที่สร้างขึ้น วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาในรูปของร้อยละ ค่าเฉลี่ย และ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ปัจจัยความสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงระดับน้ำตาลในเลือดด้วยสถิติไคสแควร์ ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีการเปลี่ยนแปลงระดับน้ำตาลในเลือดจาก 110 – 125 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร เป็นมากกว่าหรือเท่ากับ 126 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ในรอบ 1 ปี ร้อยละ 16.1 (95%Cl=13.54 ถึง 18.65) โดยมีความสัมพันธ์กับปัจจัยด้านบุคคล ได้แก่ เพศ อายุ ดัชนีมวลกาย ความดันโลหิต และ เส้นรอบเอว ด้านสังคม ได้แก่ ที่อยู่อาศัย รายได้ และ อาชีพ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(p-value<0.05) และพบว่าความรู้ ทัศนคติ และ พฤติกรรมสุขภาพ มีความสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงระดับน้ำตาลในเลือด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.05) ด้านภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรค พบว่า การมีญาติสายตรงเป็นโรคเบาหวาน การคลอดบุตรน้ำหนักมากกว่า 4 กิโลกรัม มีความสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงระดับน้ำตาลในเลือดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.05) จากผลการวิจัย ให้ข้อเสนอแนะว่า ควรมีการยืนยันการตรวจระดับน้ำตาลในเลือดที่มากกว่าหรือเท่ากับ 126 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร 2 ครั้ง ในวันที่ต่างกัน เพื่อความน่าเชื่อถือของอัตราอุบัติการณ์ของโรคเบาหวานในผู้ที่มีความผิดปกติของระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร และให้มีการตรวจระดับน้ำตาลในเลือดทุก 6 เดือน หรือ ทุก 1 ปี พร้อมกับการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค การออกกำลังกาย เพื่อคงไว้ซึ่งสมรรถภาพของหัวใจและหลอดเลือด ลดภาวะน้ำหนักเกิน ซึ่งจะช่วยให้ลดและชะลอการเป็นโรคเบาหวาน