สถานการณ์ปัจจุบันและแนวโน้มในการใช้เยื่อกระดาษ สำหรับผลิตกระดาษเหนียวในประเทศไทย

Abstract

กระดาษเหนียวเป็นกระดาษประเภทหนึ่งในประเภทกระดาษเพื่อการอุตสาหกรรมเป็นประเภทกระดาษที่ใช้มากที่สุดประเภทหนึ่ง ซึ่งมีผลต่อเศรษฐกิจของประเทศมาก สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม ได้แบ่งชนิดของกระดาษเหนียวออกเป็น 5 ชนิด ดังนี้ ก. กระดาษเหนียวสำหรับทำถุงหลายชั้น ข. กระดาษเหนียวเวตสเตรงท์ ค. กระดาษเหนียวสำหรับห่อและทำถุงชั้นเดียว ง. กระดาษเหนียวสำหรับทำผิวกล่อง จ. กระดาษเหนียวริบด์คราฟท์ ปริมาณการใช้เยื่อกระดาษในการผลิตกระดาษเหนียว และปริมาณวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิตเยื่อกระดาษเป็นจำนวนที่ใช้มาก ประกอบกับโรงงานผลิตกระดาษเหนียวขนาดเล็กในประเทศไทย มีการสั่งซื้อเศษกระดาษและกระดาษที่ใช้แล้วจากต่างประเทศเป็นจำนวนมาก สำหรับใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตเยื่อกระดาษสำหรับผลิตกระดาษเหนียวทั้งๆ ที่มีวัตุดิบมากมายที่สามารถนำมาใช้ผลิตเป็นเยื่อกระดาษได้ สิ่งเหล่านี้เป็นจุดที่น่าสนใจ ควรแก่การศึกษาเรื่องเยื่อกระดาษสำหรับผลิตกระดาษเหนียวในประเทศไทย การศึกษานี้จะทำการศึกษาเฉพาะเยื่อกระดาษสำหรับผลิตกระดาษเหนียวเท่านั้นส่วนใหญ่เป็นเยื่อกระดาษชนิดไม่ฟอกขาว เป็นเยื่อกระดาษชนิดใยสั้น และใยยาวผสมกันในอัตราส่วนที่เหมาะสม ศึกษาโดยการรวบรวมข้อมูลจากหน่วยงานต่างๆ ทั้งทางด้านรัฐบาล รัฐวิสาหกิจ และเอกชนที่เกี่ยวข้องกับเยื่อกระดาษสำหรับผลิตกระดาษเหนียวในประเทศไทย รวมทั้งการหาข้อมูลต่างๆ จากหนังสือ เอกสารอ้างอิง วารสาร และบุคคลที่เกี่ยวข้อง นำผลมาวิเคราะห์ จัดหมวดหมู่ตามที่ต้องการศึกษา จากการศึกษาพบว่า มีวัตถุดิบมากมาย ได้แก่ ปอ ไผ่ ไม้สน ชานอ้อย ฟางข้าว หญ้าขจรจบ เป็นต้น ซึ่งเหมาะแก่การใช้ผลิตเยื่อกระดาษสำหรับผลิตกระดาษเหนียวได้ แต่ปริมาณการผลิตเยื่อกระดาษยังอยู่ในเกณฑ์ที่ต่ำมาก มีเพียงโรงงานเดียวเท่านั้นที่ผลิตเยื่อกระดาษสำหรับผลิตกระดาษเหนียวจากชานอ้อย นอกจากนั้นเป็นการใช้เยื่อกระดาษจากเศษกระดาษและกระดาษที่ใช้แล้ว จากการรวบรวมภายในประเทศและสั่งซื้อจากต่างประเทศ การใช้เยื่อกระดาษสำหรับผลิตกระดาษเหนียว สามารถใช้เยื่อกระดาษจากวัตถุดิบได้หลายชนิด แต่ทั้งนี้ต้องคำนึงถึงคุณภาพของเยื่อกระดาษด้วย เช่น ก. เยื่อกระดาษจากไม้สน เป็นเยื่อกระดาษใยยาวทั้งหมด แต่ปริมาณไม้สนในประเทศมีไม่มากนัก การปลูกทดแทนต้องใช้ระยะเวลานานมาก เยื่อกระดาษจากไม้สนนี้สามารถทดแทนเยื่อกระดาษใยยาวที่สั่งมาจากต่างประเทศได้ทั้งหมด ข. เยื่อกระดาษจากปอ เป็นเยื่อกระดาษใยสั้น 70% และเป็นเยื่อกระดาษใยยาวประมาณ 30% สามารถทดแทนเยื่อกระดาษจากต่างประเทศได้เป็นบางส่วนมีปริมาณมากพอที่ใช้ผลิตเยื่อกระดาษได้ตามความต้องการ ค. เยื่อกระดาษจากไม้ไผ่เป็นเยื่อกระดาษใยสั้นรองจากปอมีคุณภาพทัดเทียมกับเยื่อกระดาษที่ผลิตจากปอ ปริมาณไม้ไผ่มีมากทางแถบตะวันตกของประเทศ เพียงพอแก่ความต้องการในการใช้เป็นวัตถุดิบสำหรับผลิตเยื่อกระดาษ ง. เยื่อการกระดาษจากชานอ้อย เป็นเยื่อกระดาษใยสั้นประมาณของชานอ้อยขึ้นอยู่กับการปลูกอ้อยหรืออุตสาหกรรมน้ำตาล ถ้าอุตสาหกรรมน้ำตาลซบเซามีการนำชานอ้อยไปใช้กับหม้อน้ำมากจะมีผลทำให้ปริมาณชานอ้อยเหลือน้อย ปริมาณชานอ้อยอาจจะมีไม่เพียงพอแก่ความต้องการได้ จ.เยื่อกระดาษจากฟางข้าว เป็นเยื่อกระดาษใยสั้นมาก ปริมาณฟางข้าวที่มีขึ้นอยู่กับผลผลิตข้าวของประเทศ ปริมาณฟางข้าวที่หาได้ถุกจำกัดด้วยระยะทางขนส่ง ถ้าต้องขนส่งระยะทางไกลจะทำให้ต้นทุนการผลิตสูง ฉ. เยื่อกระดาษจากหญ้าขจรจบ เป็นเยื่อกระดาษใยสั้นทัดเทียมกับเยื่อกระดาษจากชานอ้อย หญ้าขจรจบเป็นวัชพืชของชาวนาชาวไร่

เมื่อถูกกำจัดมากๆ อาจมีปริมาณไม่เพียงพอแก่ความต้องการได้ ช. เยื่อกระดาษจากเศษกระดาษ เป็นเยื่อกระดาษใยสั้น ปริมาณเศษกระดาษในประเทศขึ้นกับการใช้กระดาษในแต่ละปี การผลิตกระดาษเหนียวที่มีคุณภาพปานกลางค่อนข้างดีจะใช้อัตราส่วนผสมของเยื่อใยยาวประมาณ 60% และเยื่อใยสั้น 40% การผลิตกระดาษเหนียวหนึ่งตันจะใช้เยื่อกระดาษเป็นวัตถุดิบ 1.07 ตันซึ่งจะประกอบไปด้วยเยื่อกระดาษใยยาว 0.642 ตันและเยื่อกระดาษใยสั้น 0.428 ตัน ผลการศึกษาวิจัยสรุปได้ว่า การใช้เยื่อกระดาษใยยาวมีเพียงต้นสนเท่านั้นที่จะสามารถทดแทนการสั่งซื้อเยื่อกระดาษจากต่างประเทศได้ สำหรับเยื่อกระดาษใยสั้นควรใช้วัตถุดิบจากเศษกระดาษที่คาดว่าสามารถรวบรวมได้จากภายในประเทศ เป็นการประหยัดทรัพยากรธรรมชาติ ความต้องการใช้เยื่อกระดาษนอกเหนือจากเศษกระดาษที่มีอยู่ เยื่อกระดาษจากปอน่าจะเป็นวัตถุดิบที่ดีที่สุด เพราะเป็นเยื่อกระดาษที่มีคุณภาพดีและมีปริมาณมากเพียงพอแก่ความต้องการ ไม้ไผ่และชานอ้อยเป็นวัตถุดิบที่ดีรองลงมาจากปอเพราะสามารถปลูกและนำมาใช้ได้ในระยะเวลาอันสั้นปอไม้ไผ่ และชานอ้อยจึงเป็นวัตถุดิบที่ควรได้รับการส่งเสริมใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตเยื่อกระดาษ