บทบาทของอาจารย์นิเทศก์ในวิทยาลัยครูภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ของประเทศไทย

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1.เพื่อศึกษาหน้าที่และความรับผิดชอบของอาจารย์นิเทศก์ในวิทยาลัยครู 2.เพื่อศึกษาโครงสร้างและวิธีการจัดการนิเทศการฝึกสอนของวิทยาลัยครู 3. เพื่อศึกษาองค์ประกอบที่จะช่วยในการนิเทศการฝึกสอนของวิทยาลัยครู วิธีดำเนินการวิจัย ในการรวบรวมข้อมูลได้ใช้วิธีการวิจัยแบบสำรวจด้วยการใช้แบบสอบถามซึ่งประกอบด้วย 2 ตอน กล่าวคือ ตอนที่ 1 จะสอบถามเกี่ยวกับสถานภาพทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม ส่วนตอนที่ 2 จะสอบถามเกี่ยวกับความคิดเห็นในด้านคุณลักษณะของอาจารย์นิเทศก์ บทบาทภาระหน้าที่ของอาจารย์นิเทศก์ โครงสร้างและการดำเนินงานโครงการฝึกสอน และองค์ประกอบที่ส่งเสริมการนิเทศการฝึกสอน แบบสอบถามดังกล่าวได้สร้างขึ้นจากการศึกษาค้นคว้าจากตำรา รายงานการสัมมนาและการประชุม รวมทั้งงานวิจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการวิจัยนี้ ผู้วิจัยได้นำเอาแบบสอบถามที่สร้างขึ้นไปทำการทดลองขั้นต้น (Try Out) ในวิทยาลัยครู 5 แห่ง ต่อมาได้มีการปรับปรุงแบบสอบถามดังกล่าวโดยมีอาจารย์ที่ปรึกษาและผู้เชี่ยวชาญด้านการนิเทศการฝึกสอนเป็นผู้ให้คำปรึกษาและเสนอแนะแก้ไขจนได้แบบสอบถามที่สมบูรณ์โดยประกอบด้วยรายการสอบถามจำนวนรวม 80 ข้อ กลุ่มตัวอย่างประชากรที่ได้รับแบบสอบถามประกอบด้วยผู้บริหารวิทยาลัยครู จำนวน 188 คน อาจารย์นิเทศก์ จำนวน 172 คน และนักศึกษาฝึกสอน จำนวน 404 คน ในวิทยาลัยครู จำนวน 6 แห่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย จากจำนวนแบบสอบถามที่แจกทั้งหมด 764 ฉบับ ปรากฏว่า ผู้วิจัยได้รับแบบสอบถามที่สมบูรณ์และสามารถนำมาวิเคราะห์ได้ จำนวน 559 ฉบับ (ร้อยละ 73.17) การวิเคราะห์ข้อมูล วิเคราะห์โดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐานและการทดสอบความแตกต่างโดยใช้ z – test ผลการวิจัย 1.อาจารย์นิเทศก์ควรมีประสบการณ์การสอนในโรงเรียนประถมศึกษามาก่อน 2. อาจารย์นิเทศก์ควรเป็นผู้มีความรับผิดชอบกับมีอารมณ์มั่นคงหนักแน่น และควรมีความสามารถในด้านมนุษยสัมพันธ์กับความสามารถในการสาธิตการสอน 3. อาจารย์นิเทศก์ควรร่วมปรึกษาหารือกับครูใหญ่ ครูพี่เลี้ยงในการแก้ปัญหาของนักศึกษาฝึกสอน 4. การมีเจ้าหน้าที่ธุรการประจำแผนกฝึกสอนมีความจำเป็น 5. การสรรหาอาจารย์นิเทศก์ควรกระทำโดยการคัดเลือกมาจากภาควิชาต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง 6. การแบ่งงานการนิเทศควรกระทำโดยจัดอาจารย์นิเทศก์เป็นกลุ่มให้รับผิดชอบกลุ่มโรงเรียนร่วมกัน 7. การจัดอาจารย์นิเทศก์ออกทำการนิเทศควรจัดให้มีทั้งอาจารย์นิเทศก์เต็มเวลาและบางเวลา 8. อาจารย์นิเทศก์ควรได้สังเกตการสอนของนักศึกษาฝึกสอนคนละ 3 – 5 ครั้งตลอดการฝึกสอน 9. ควรได้มีการจัดการประชุมปฏิบัติการหรือสัมมนาเกี่ยวกับการสอนและพัฒนาการใหม่ๆ ทางการศึกษาแก่อาจารย์นิเทศก์และครูพี่เลี้ยง 10. ควรจัดให้มีศูนย์อุปกรณ์หลักสูตรขึ้นในวิทยาลัยครู 11. การจัดยานพาหนะให้เพียงพอและสะดวกแก่การนิเทศมีความสำคัญ 12. การเลือกเฟ้นสรรหาอาจารย์นิเทศก์มีความสำคัญ 13. ควรได้มีการจัดให้นักศึกษาได้เรียนวิชาที่จำเป็นต่อการฝึกสอนก่อนออกทำการฝึกสอน