วิธีการหาลักษณะสมบัติและประมาณปริมาณน้ำของบ่อน้ำตื้น

Abstract

เนื่องจากการก่อสร้างบ่อน้ำตื้นมีราคาถูกและกระทำได้เกือบทุกท้องที่ บ่อน้ำตื้นจึงเป็นการพัฒนาแหล่งน้ำใต้ดินเพื่ออุปโภคบริโภคมาตั้งแต่โบราณ แต่อย่างไรก็ตามยังคงขาดการศึกษาและหลักเกณฑ์ทางวิชาการเกี่ยวกับคุณสมบัติการจ่ายน้ำของบ่อน้ำตื้น ปัจจุบันมีการใช้ประโยชน์บ่อน้ำตื้นมากขึ้นขยายออกไปในด้านการเกษตร ซึ่งทำให้ต้องใช้งบประมาณมากขึ้น เหตุนี้อาจนำมาซึ่งความเสี่ยงต่อการลงทุนได้รับผลประโยชน์ตอบแทนไม่คุ้มค่า การศึกษาครั้งนี้เสนอวิธีการหาคุณสมบัติและประเมินปริมาณน้ำของบ่อตื้นด้วยข้อมูลจากการทดสอบสูบน้ำ ( Pump Test ) โดยระดับน้ำลด เส้นผ่านศูนย์กลางของบ่อ และขนาดเม็ดดินเฉลี่ยของชั้นดินอุ้มน้ำเป็นตัวแปรที่มีอิทธิพลต่ออัตราการจ่ายน้ำของบ่อ ตัวแปรอีกตัวหนึ่งคืออัตราการจ่ายน้ำจำเพราะซึ่งนำมาใช้เพื่อความสะดวกในการศึกษาคุณสมบัติของบ่อน้ำตื้น การศึกษาใช้ข้อมูลจากการทดสอบสูบน้ำจำนวน 22 บ่อ ในท้องที่อำเภอเมืองและอำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม จากการความสัมพันธ์ของตัวแปรในรูปแบบของสมการหรือกราฟด้วยวิธีการต่าง ๆ หลายวิธี ปรากฏว่าตัวแปรที่กำหนดขึ้นและคุณสมบัติของบ่อน้ำตื้นอันสอดคล้องตามหลักวิชาการสามารถใช้ได้ในเชิงปฏิบัติ ยิ่งกว่านั้นความสัมพันธ์ของอัตราการจ่ายน้ำกับระดับน้ำลดและอัตราการจ่ายน้ำจำเพาะกับระดับน้ำลดโดยมีขนาดเม็ดดินเป็นตัวบ่งชี้ในรูปแบบกราฟ log – log สามารถประยุกต์ในการออกแบบและวางแผนพัฒนาบ่อน้ำตื้นได้โดยมีหลักเกณฑ์ทางวิชาการในระดับหนึ่ง ซึ่งอาจลดอัตราการเสี่ยงต่อความผิดพลาดให้น้อยลง