บทบาทของอาจารย์นิเทศก์ในวิทยาครูภาคใต้ของประเทศไทย

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาหน้าที่และความรับผิดชอบของอาจารย์นิเทศในโครงการฝึกสอนในวิทยาลัยครู 2. เพื่อศึกษาองค์ประกอบที่จะช่วยในการนิเทศการฝึกสอนในวิทยาลัยครู 3. เพื่อศึกษาโครงสร้างและการดำเนินการจัดการนิเทศการฝึกสอนของวิทยาลัยครู วิธีดำเนินการวิจัย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้เป็นแบบสอบถาม ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนแรกเป็นข้อมูลส่วนตัวของผู้ตอบแบบสอบถาม ส่วนที่ สอง เป็นความคิดเห็นเกี่ยวกับบทบาทของอาจารย์นิเทศ ได้แก่คุณลักษณะของอาจารย์นิเทศ บทบาทภาระหน้าที่ของอาจารย์นิเทศ โครงสร้างและการดำเนินการจัดการนิเทศการฝึกสอนและองค์ประกอบที่ช่วยในการนิเทศการฝึกสอน แบบสอบถามได้สร้างขึ้นโดยการศึกษาค้นคว้าจากตำราและงานวิจัยซึ่งเกี่ยวข้องกับการวิจัย แล้วนำไปทดลองใช้ในวิทยาลัยครู 5 แห่ง เสร็จแล้วนำแบบสอบถามนี้ให้ผู้ควบคุมการวิจัย และผู้เชี่ยวชาญด้านการนิเทศการฝึกสอนเพื่อแก้ไขอีกครั้งหนึ่งแบบสอบถามดังกล่าวนี้มีข้อคำตอบอยู่ 80 ข้อคำตอบ โดยส่งไปยังผู้บริหารวิทยาลัยครู 94 คน อาจารย์นิเทศ 60 คน และนักศึกษาฝึกสอน 192 คน ซึ่งปฏิบัติหน้าที่อยู่ในวิทยาลัยครู 4 แห่ง ในภาคใต้ ได้รับแบบสอบถามคืนมาจากผู้ตอบ จำนวน 346 ฉบับ ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 95.05 ของแบบสอบถามที่ส่งไปทั้งหมด 364 ฉบับ วิธีวิเคราะห์ข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ ค่าร้อยละค่าคะแนนเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าซี (z-test) ผลของการวิจัย 1. ไม่ควรจำกัดอายุและระดับการศึกษาของอาจารย์นิเทศก์ อาจารย์นิเทศก์ผ่านการศึกษาด้านใดก็ได้ แต่ควรผ่านการอบรมทางวิชาการนิเทศการฝึกสอน 2. อาจารย์นิเทศก์ ควรสอนในวิทยาลัยครูอย่างน้อย 3 ปี ก่อนออกทำการนิเทศและควรมีประสบการณ์ในการสอนในโรงเรียนประถมศึกษามาก่อน 3. อาจารย์นิเทศก์จะต้องเป็นผู้มีความรับผิดชอบ และมีอารมณ์มั่นคง 4. อาจารย์นิเทศก์จะต้องมีความสามารถในด้านสาธิตการสอน 5. อาจารย์นิเทศก์ควรทำหน้าที่ตรวจตราและติดตามว่านักศึกษานำหลักการและทฤษฎีที่เรียนมาปฏิบัติเพียงใด 6. อาจารย์นิเทศก์ควรร่วมมือกันจัดทำคู่มือวิธีสอนให้แก่นักศึกษาฝึกสอน 7. อาจารย์นิเทศควรเป็นผู้แจ้งความเคลื่อนไหว กิจการภายในวิทยาลัยให้แก่นักศึกษาฝึกสอนและชุมชน 8. อาจารย์นิเทศก์ควรรร่วมปรึกษาหารือกับครูใหญ่หรือครูพี่เลี้ยงในการแก้ปัญหาของนักศึกษาฝึกสอน 9. อาจารย์นิเทศก์ควรดำเนินการให้มีการแลกเปลี่ยนวัสดุอุปกรณ์การสอนระหว่างหน่วยฝึกสอน 10. อาจารย์นิเทศก์ควรขอความร่วมมือจากบุคคลในชุมชนในการให้ความปลอดภัยแก่นักศึกษาฝึกสอน 11. หน่วยงานฝึกสอนควรมีสภาพเป็นหน่วยงานอิสระ 12. ในการสรรหาอาจารย์นิเทศก์นั้นภาควิชาต่างๆ ควรคัดเลือกอาจารย์ส่งมาตามสัดส่วนที่ตกลงกัน 13. การจัดประชุมปฏิบัติการด้านฝึกสอนระหว่างอาจารย์นิเทศก์และครูพี่เลี้ยงนับว่ามีความสำคัญมาก 14. ควรจัดให้มีศูนย์วัสดุอุปกรณ์การสอนขึ้นในวิทยาลัยครู 15. ควรจัดสัมมนาอาจารย์นิเทศก์เกี่ยวกับวิธีสอนและการนิเทศการสอนเป็นระยะสั้นๆ ก่อนออกทำการนิเทศ 16. แผนกฝึกสอนควรกำหนดให้มีการติดตามผลการปฏิบัติงานของอาจารย์นิเทศก์เป็นระยะๆ 17. การจัดยานพาหนะให้เพียงพอและสะดวกแก่การนิเทศนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่ง 18. การจัดให้นักศึกษาได้เรียนวิชาที่จำเป็นต่อการฝึกสอนก่อนออกฝึกสอนถือว่ามัความสำคัญยิ่ง