การเสียรัฐไทรบุรี กลันตัน ตรังกานู และปลิสของไทยให้แก่อังกฤษ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

Abstract

ก่อนที่จะทำการศึกษาประวัติการเสียดินแดนรัฐไทรบุรี กลันตัน ตรังกานู และปลิสของไทยให้แก่อังกฤษ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น เราไม่ทราบรายละเอียดของสาเหตุอันแท้จริงเบื้องหลังการเสียดินแดน ในการค้นคว้าเพื่อเขียนวิทยานิพนธ์เรื่องนี้ ผู้เขียนได้ตรวจสอบหาหลักฐานจากหนังสือและเอกสาร ซึ่งมีเรื่องราวเกี่ยวพันกับเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในเวลาที่กล่าวถึงและสืบสวนสถานะทางการเมืองของประเทศไทย เปรียบเทียบกับประเทศเพื่อนบ้านอื่น ๆ ในอาเซีย ซึ่งตกอยู่ในภาวะการณ์อย่างเดียวกัน จากผลการค้นคว้าสรุปได้ว่า การเสียดินแดนไทยให้แก่อังกฤษ สืบเนื่องมาจากสิ่งแวดล้อมและความจำเป็นหลายประการ กล่าวคือ ความบีบคั้นของลัทธิจักรวรรดินิยมจากมหาอำนาจอังกฤษและฝรั่งเศส ที่มีต่อชาติทางอาเซียในระยะเวลานั้น ความดิ้นรนของรัฐบาลไทยเพื่อหลุดพ้นจากสิทธิสภาพนอกอาณาเขตของศาลกงสุลต่างประเทศ ตลอดจนบทบัญญัติของอนุสัญญาลับฉะบับปี พ.ศ. 2440 (ค.ศ.1897) ซึ่งจำกัดสิทธิของไทยเหนือดินแดนใต้เมืองบางตะพานลงไป ประกอบกับความต้องการที่จะพัฒนาบ้านเมือง ด้วยการสร้างทางรถไฟเชื่อมการคมนาคมให้ติดต่อกันโดยตลอด ดังนั้นรัฐบาลไทยจึงยอมทำสัญญาโอนดินแดนให้ประเทศอังกฤษใน พ.ศ. 2452 (ค.ศ. 1909) เพื่อแลกกับอำนาจอธิปไตยทางการศาล เหนือคนในบังคับอังกฤษชาวอาเซีย และเงินกู้เพื่อสร้างทางรถไฟอีก 4 ล้านปอนด์ รวมทั้งการยกเลิกอนุสัญญาลับปี พ.ศ. 2440 ด้วย