การรายงานข่าวโทรทัศน์เหตุการณ์ปล้นคลังอาวุธหน่วยทักษิณพัฒนาระหว่างวันที่ 28 เมษายน-5 พฤษภาคม 2546

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาเนื้อหาการรายงานข่าวเหตุการณ์ปล้นคลังอาวุธ หน่วยทักษิณพัฒนา ในรายการข่าวภาคค่ำของสถานีโทรทัศน์ 5 สถานีคือ สถานีโทรทัศน์ไอทีวี ช่อง 3 ททบ. 5 สทท. 11 และ สทท.ท ส่วนแยกยะลา โดยศึกษาการรายงานเนื้อหาข่าวและวิธีการถ่ายทอดเนื้อหา การเล่าเรื่อง และกระบวนการประกอบสร้างความหมาย โดยใช้เครื่องมือในการเก็บข้อมูล 2 ประเภทคือ เทปรายการข่าวภาคค่ำ และการสัมภาษณ์เจาะลึกผู้สื่อข่าวพิเศษ และบรรณาธิการข่าว ผลการวิจัยพบว่าสถานีโทรทัศน์ทั้ง 5 สถานีรายงานความเป็นจริงเกี่ยวกับเหตุการณ์ปล้นคลังอาวุธ หน่วยทักษิณพัฒนา อย่างคลุมเครือ โดยเฉพาะประเด็นใครเป็นคนปล้นและมีวัตถุประสงค์อะไร เป็นการเล่า เรื่องตามความความคิดเห็นของบุคคลฝ่ายต่างๆ มากกว่าข้อเท็จจริง อีกทั้งได้ให้พื้นที่ส่วนใหญ่ในการเล่าเรื่องแก่ฝ่ายบริหารประเทศ ใช้กลวิธีทางโทรทัศน์ในการนำเสนอให้เป็นข่าวใหญ่ และดูเหมือนว่ามีความคืบหน้าอย่างต่อเนื่อง ด้วยเทคนิคการนำเสนอมากกว่าประเด็นเนื้อหาที่เป็นข้อมูลใหม่ นอกจากนี้ยังพบการใช้องค์ประกอบเชิงอารมณ์ในรายงานข่าว ได้แก่ ความสะเทือนขวัญ สะเทือนอารมณ์ และความรุนแรง ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการประกอบสร้างความหมายเกิดจาก 3 ปัจจัยหลักที่สัมพันธ์กันคือ 1. ปัจจัยที่มาจากตัวผู้สื่อข่าวพิเศษที่ประจำอยู่ในพื้นที่ ไม่ได้ให้ความสำคัญกับแนวความคิดเรื่องการนำเสนอความจริง รายงานข่าวด้วยการประเมินและตีความเหตุการณ์ตามประสบการณ์เดิมๆ และความเคยชิน ความกลัวในเรื่อง ความมั่นคงและความปลอดภัย เป็นเหตุนำมาซึ่งอคติในการเลือกใช้แหล่งข่าว การควบคุมและจำกัดเนื้อหาการนำเสนอข่าวโดยตัวนักข่าวเอง 2. ปัจจัยที่มาจากระบบการจัดการทางธุรกิจ ทำให้ผู้สื่อข่าวมองข่าวเป็นสินค้า จึงมุ่งเน้นที่จะเสนอข่าวที่ขายได้ และเกิดความกังวลในเรื่องการตกข่าวกระแสหลัก 3. ปัจจัยที่มาจากนโยบายของทางสถานีที่ผู้สื่อข่าวและบรรณาธิการต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด ระบบการจัดการทางธุรกิจ ที่ให้ค่าตอบแทนตามชิ้นข่าวที่ได้ออกอากาศ ทำให้ตัวผู้สื่อข่าวมุ่งนำเสนอข่าวที่ตรงกับนโยบายและความต้องการของทางสถานี ทำให้การรายงานข่าวของผู้สื่อข่าวเป็นการรายงานตามความคาดหวังเชิงผลประโยชน์ทางธุรกิจของ สถานีและรายได้ของผู้สื่อข่าวเอง ความเชื่อมโยงของปัจจัยทั้ง 3 ประการ ส่งผลกระทบให้การนำเสนอความจริงในรายงานข่าวขาดความรอบด้าน และเป็นการผลิตซ้ำเรื่องราวในแง่มุมเดิมๆ