อิทธิพลของการปฏิวัติฝรั่งเศสในบทละครเยอรมัน

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ 2 ประการคือ เพื่อศึกษาอิทธิพลของการปฏิวัติฝรั่งเศส (ค.ศ. 1789) ที่มีต่อการสร้างบทละครของนักเขียนเยอรมัน เกออร์ก บืชเนอร์ และปีเตอร์ ไวสส์ และเพื่อศึกษาเปรียบเทียบว่านักเขียนเยอรมันทั้งสองนำเหตุการณ์ปฏิวัติฝรั่งเศสมาสร้างสรรค์เป็นบทละครอย่างไร รวมทั้งศึกษาทัศนคติของนักเขียนทั้งสองที่มีต่อการปฏิวัติ บทละครเยอรมันที่นำมาศึกษาเป็นบทละครที่ได้รับอิทธิพลของการปฏิวัติฝรั่งเศสโดยนำมาเป็นเนื้อหาหลัก ได้แก่ บทละครเรื่อง ความตายของดองตง และบทละครเรื่อง การตามล่าและการประหารชีวิตของชอง ปอล มาราต์ โดยกลุ่มนักแสดงโรงพยาบาลโรคประสาทชารองตงภายใต้การอำนวยการของนายเดอ ซาด ของเกออร์ก บืชเนอร์ และปีเตอร์ ไวสส์ ตามลำดับ จากการศึกษาพบว่า การปฏิวัติฝรั่งเศสมีอิทธิพลต่อการสร้างบทละครของนักเขียนเยอรมันทั้งสอง โดยเฉพาะเหตุการณ์การปฏิวัติฝรั่งเศสในยุคแห่งความหวาดกลัว (Reign of Terror) ผู้ประพันธ์ได้นำเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริงและบุคคลที่มีตัวตนอยู่จริงในประวัติศาสตร์มาสร้างสรรค์เป็นบทละคร โดยปรากฏให้เห็นในองค์ประกอบต่างๆ ของบทละครทั้งแก่นเรื่อง โครงเรื่อง ฉาก และการสร้างตัวละครของผู้ประพันธ์ ซึ่งเป็นการชี้ให้เห็นว่าวรรณกรรมกับประวัติศาสตร์มีความแตกต่างกัน จากการศึกษาเชิงเปรียบเทียบเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์การปฏิวัติฝรั่งเศสทั้งทางการเมืองและสังคมกับเหตุการณ์ในบทละคร จะเห็นได้ว่าผู้ประพันธ์ทั้งสองนำเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริงในประวัติศาสตร์มาสร้างสรรค์ในบทละคร โดยมีจุดมุ่งหมายหลักที่แตกต่างกัน กล่าวคือ บืชเนอร์จำลองภาพเหตุการณ์การปฏิวัติฝรั่งเศสมาสร้างสรรค์เป็นบทละครอย่างใกล้เคียงกับเหตุการณ์ที่ปรากฏในบันทึกประวัติศาสตร์ เพื่อเป็นการสะท้อนให้เห็นถึงบรรยากาศอันโหดเหี้ยมของการปฏิวัติทั้งที่เกิดขึ้นจากประชาชนผู้ถูกบีบคั้น และผู้นำการปฏิวัติที่ใช้นโยบายปราบปรามกลุ่มที่เป็นปฏิปักษ์ รวมทั้งได้แสดงให้เห็นถึงสาเหตุและผลของความรุนแรงที่เกิดขึ้นอย่างเด่นชัด ทั้งนี้เพราะบืชเนอร์ต้องการมุ่งเน้นให้อดีตอันโหดร้ายเป็นบทเรียนสำหรับทุกคนในสังคม ส่วนบทละครของไวสส์มีจุดมุ่งหมายหลักเพื่อมุ่งเน้นให้ผู้อ่านได้เห็นถึงอุดมการณ์และทัศนคติของผู้นำที่มีต่อการปฏิวัติ โดยใช้กลวิธีของละครซ้อนละคร ทั้งนี้เพื่อมุ่งเน้นถึงจุดมุ่งหมายและสารัตถะที่แท้จริงของการปฏิวัติ ซึ่งไม่เฉพาะการปฏิวัติฝรั่งเศสเท่านั้น แต่ยังหมายรวมถึงการปฏิวัติทางสังคมในทุกสังคมโดยไวสส์ได้แสดงให้เห็นถึงบทเรียนที่เกิดขึ้นจากเหตุการณ์ปฏิวัติฝรั่งเศส และนำมาเป็นเครื่องมือในการวิพากษ์วิจารณ์สังคมได้อย่างลึกซึ้ง จากการศึกษาทัศนคติของผู้ประพันธ์ ผู้ประพันธ์ทั้งสองมีทัศนคติต่อต้านการปฏิวัติที่ใช้ความรุนแรงเช่นเดียวกัน นอกจากนี้ยังเป็นการชี้ให้เห็นว่าประวัติศาสตร์มีอิทธิพลต่อการสร้างสรรค์วรรณกรรม และขณะเดียวกันวรรณกรรมก็มีพันธกิจต่อสังคมด้วย