บทบาทของมิชชันนารีในประเทศไทยตั้งแต่รัชกาลที่ 3 ถึงรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

Abstract

เวลาและเหตุการณ์ที่สำคัญตอนหนึ่งในประวัติศาสตร์สมัยกรุงรัตนโกสินทร์คือเวลาและเหตุการณ์ขณะที่ประเทศชาติกำลังอยู่ในระยะหัวต่อหัวเลี้ยวที่จะก้าวไปสู่อารยธรรมแผนใหม่ การเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญดังกล่าวนี้ได้เริ่มฟักตัวขึ้นทีละเล็กละน้อยในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นเวลาที่มิชชันนารีอเมริกันเริ่มทยอยกันเข้ามาเผยแผ่ศาสนาพร้อมกับนำเอาวิชาการและอารยธรรมตะวันตกเข้ามาเผยแพร่หลายให้แก่คนไทยทุกชั้น ในการค้นคว้าเรื่อง “บทบาทของมิชชันนารีในประเทศไทยตั้งแต่รัชกาลที่ 3 ถึงรัชกาลที่ 5” ได้มุ่งศึกษาหารายละเอียดของบทบาทของมิชชันนารีในแง่ที่เป็นผลหรือมีส่วนทำให้เกิดการเคลื่อนไหวหรือความคลี่คลายใหม่ ๆ อันเป็นหนทางนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงดังกล่าว ผลของการค้นคว้าพอสรุปได้ดังนี้:- ด้านศาสนา 1.ในพุทธศตวรรษที่ 24 (คริสต์ศตวรรษที่ 19) มีมิชชันนารี 2 พวกใหญ่ ๆ คือ มิชชันนารีคาทอลิกฝรั่งเศสพวกหนึ่ง และมิชชันนารีอเมริกันโปรเตสตันต์พวกหนึ่ง เป็นผู้เผยแผ่ประดิษฐานคริสต์ศาสนาในประเทศไทย 2.การเผยแผ่คริสต์ศาสนาเป็นผลสะท้อนที่ทำให้เกิดความคลี่คลายใหม่ ๆ ไปสู่ความเจริญเป็นปึกแผ่นยิ่งขึ้นในพระพุทธศาสนาหลายประการ ด้านการศึกษา 1.มิชชันนารีอเมริกันโปรเตสตันต์ได้เป็นผู้ริเริ่มให้การศึกษาตามความหมายปัจจุบันแก่สามัญชนทั้งชายและหญิง เป็นครั้งแรกในประเทศไทย 2.มิชชันนารีอเมริกันโปรเตสตันต์ได้ร่วมมือและช่วยเหลือรัฐบาลวางรากฐานงานการศึกษาแผนปัจจุบันในประเทศไทย ด้านการแพทย์ การสาธารณสุข 1.มิชชันนารีอเมริกันโปรเตสตันต์เป็นผู้ริเริ่มนำความรู้และการปฏิบัติทางการแพทย์แผนปัจจุบันเข้ามาเผยแพร่ในประเทศไทยเป็นครั้งแรก 2.มิชชันนารีอเมริกันโปรเตสตันต์ได้ร่วมมือและช่วยเหลือรัฐบาลวางรากฐานการแพทย์ การสาธารณสุข และการศึกษาวิชาแพทย์แผนปัจจุบันในประเทศไทย ผลที่ได้รับทางอ้อมก็คือ ประเทศไทยเป็นประเทศเดียวทางอาเซียอาคเนย์ที่ได้ประสานประโยชน์ในด้านอารยธรรมและวิชาการตะวันตกจากพวกมิชชันนารีไว้อย่างเต็มที่ อันเป็นหนทางนำไปสู่ความรู้ความคิดที่ทันสมัย จนสามารถปรับตัวได้ทันต่อเหตุการณ์และดำรงอยู่ในเอกราชอย่างมีฐานะทัดเทียมกับประเทศตะวันตกในทุกวิถีทาง