การพัฒนาน้ำยาสำเร็จรูปเพื่อวิเคราะห์อนุพันธ์มอร์ฟีนในปัสสาวะ ด้วยวิธีเอนไซม์มัลติไพลด์อิมมิวโนแอสเสย์

Abstract

การศึกษาเกี่ยวกับปัญหายาเสพติดให้โทษทางหนึ่ง คือ การพัฒนาวิธีการวิเคราะห์ยาเสพติดและเมตาโบไลท์ของยาเหล่านั้นในของเหลวจากร่างกายด้วยวิธีที่มีความถูกต้องเชื่อถือได้และมีความไวสูง วิธีเอนไซม์มัลติไพลด์อิมมิวโนแอสเสย์เป็นวิธีหนึ่งที่สะดวกและรวดเร็วไม่ต้องใช้เครื่องมือที่มีราคาแพง แต่ขณะนี้ยังต้องซื้อน้ำยาสำเร็จรูปซึ่งมีราคาแพงจากต่างประเทศ การวิจัยครั้งนี้ได้พัฒนาน้ำยาสำเร็จรูปดังกล่าวบางอย่าง คือ สารละลายแขวนลอยไมโครคอคคัสลูเทียส มอร์ฟีน-ไลโซไซม์คอนจูเกต สำหรับใช้ในการวิเคราะห์อนุพันธ์มอร์ฟีนในปัสสาวะ วิธีเอนไซม์มัลติไพลด์อิมมิวโนแอสเสย์ที่พัฒนาขึ้นโดยใช้น้ำยาที่เตรียมได้มีความไว 180 นาโนกรัม/มิลลิลิตรปัสสาวะ มีความถูกต้องและแม่นยำพอใช้ สามารถวัดได้วันละ 100 – 150 ตัวอย่าง โดยใช้เวลาในการวัดต่อตัวอย่าง 1-2 นาที การวิเคราะห์อนุพันธ์มอร์ฟีนในปัสสาวะโดยวิธีเอนไซม์มัลติไพลด์อิมมิวโนแอสเสย์โดยใช้น้ำยาที่เตรียมขึ้นเองสามารถลดค่าใช้จ่ายได้ประมาณ 60 เท่าของเมื่อใช้น้ำยาสำเร็จรูปจากต่างประเทศ และลดค่าใช้จ่ายได้ประมาณ 10 เท่าของเมื่อใช้วิธีเรดิโออิมมิวโนแอสเสย์ แม้ว่าวิธีเอนไซม์มัลติไพลด์อิมมิวโนแอสเสย์จะมีความไวต่ำกว่าวิธีเรดิโออิมมิวโนแอสเสย์ แต่ก็มีความไวพอที่จะใช้วัดปริมาณอนุพันธ์มอร์ฟีนในปัสสาวะได้ และมีความถูกต้อง ความแม่นยำใกล้เคียงกับวิธีเรดิโออิมมิวโนแอสเสย์ ปริมาณอนุพันธ์มอร์ฟีนในปัสสาวะชาวไทยภูเขาที่ใช้และติดฝิ่นจำนวน 60 ตัวอย่างที่วัดโดยวิธีทั้งสองมีความสัมพันธ์กันและมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เท่ากับ 0.94 ผลจากการศึกษาครั้งนี้ยังเป็นแนวทางสำหรับการพัฒนาน้ำยาสำเร็จรูปราคาถูกสำหรับวิธีเอนไซม์มัลติไพลด์อิมมิวโนแอสเสย์ที่ใช้วิเคราะห์ยาเสพติดและสารประเภทอื่น ๆ ด้วย