การศึกษาเชิงประวัติศาสตร์ของรัฐธรรมนูญไทยฉบับต่าง ๆ

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาถึงรัฐธรรมนูญฉบับต่างๆ ของไทยโดยใช้การศึกษาเชิงประวัติศาสตร์ อาศัยวิธีวิจัยโดยเอกสาร ศึกษาถึงจุดเริ่มต้นของการแผ่ขยายแนวความคิดของการปกครองภายใต้ระบอบรัฐธรรมนูญเข้ามาในประเทศไทยจากการติดต่อกับต่างประเทศในปลายพุทธศตวรรษที่ 24 จนกระทั่งถึงการประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับปัจจุบัน การศึกษาเชิงประวัติศาสตร์ครั้งนี้ก็เพื่ออธิบายถึงสาเหตุของการประกาศใช้รัฐธรรมนูญและการล้มเลิกของรัฐธรรมนูญฉบับต่างๆ ตลอดจนเปรียบเทียบลักษณะของรัฐธรรมนูญเท่านั้น ทั้งนี้โดยอาศัยหลักฐานซึ่งเป็นเอกสารของหน่วยราชการที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งห้องสมุดของมหาวิทยาลัยต่างๆ ด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเอกสารจากหอสมุดแห่งชาติ หอจดหมายเหตุแห่งชาติ แผนกเก็บเอกสาร สำนักงานเลขาธิการคณะรัฐมนตรี และหอสมุดกลาง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วิทยานิพนธ์ฉบับนี้แบ่งออกเป็น 5 บท คือ บทที่ 1 กล่าวถึงความหมายลักษณะทั่วไปและวิวัฒนาการของรัฐธรรมนูญ บทที่ 2 กล่าวถึงการเคลื่อนไหวตามแนวคิดประชาธิปไตยก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 ซึ่งแสดงให้เห็นถึงสภาพทางการเมืองในระยะนั้น และแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเกี่ยวกับการปกครองภายใต้ระบอบนี้ บทที่ 3 ว่าด้วยสภาพทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475-2490 ซึ่งเป็นระยะที่มีการปกครองระบอบรัฐธรรมนูญ มีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับแรกเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ.2475 ซึ่งคณะราษฎรเป็นผู้ร่าง การบริหารประเทศภายใต้รัฐบาลทหารของ จอมพล ป. พิบูลสงคราม รัฐบาลพลเรือน และการรัฐประหาร พ.ศ.2490 บทที่ 4 เป็นเรื่องของสภาพทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ พ.ศ.2491-2521 ซึ่งเป็นระยะที่มีการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองอันเนื่องมาจากการปฏิวัติ รัฐประหาร ตลอดจนมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญทั้งฉบับถาวรและฉบับชั่วคราว บทที่ 5 เป็นการวิเคราะห์เปรียบเทียบลักษณะของรัฐธรรมนูญฉบับต่างๆ ของไทย