แนวทางการพัฒนาพื้นที่ดินชายทะเล จังหวัดจันทบุรี

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา และ กำหนดแนวทางการใช้ประโยชน์พื้นที่ดินและทรัพยากรธรรมชาติ เขตพื้นที่ดินชายทะเลจังหวัดจันทบุรี เพื่อก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดที่เหมาะสมกับทรัพยากรระบบนิเวศ จำนวนประชากรในอนาคตตลอดจนแนวโน้มและศักยภาพในการพัฒนาของพื้นที่ในระดับตำบล ขอบเขตของพื้นที่ทำการวิจัย มีดังนี้คือ ทิศเหนือ จรด ทางหลวงหมายเลข 3, ทางหลวงหมายเลข 3152 และ 3153 ถนนสายในเชื่อมระหว่างเทศบาลจันทบุรีและเทศบาลอำเภอขลุง ทิศใต้ จรด อ่าวไทย ทิศตะวันตก จรด แม่น้ำเวฬุ ซึ่งเป็นแนวเขตติดต่อกับจังหวัดตราด ทิศตะวันตก จรด แม่น้ำพังราด ซึ่งเป็นแนวเขตติดต่อกับจังหวัดระยอง วิธีการดำเนินการวิจัย แบ่งเป็น 3 ขั้นตอนที่สำคัญ คือ 1. ค้นคว้าข้อมูลจากเอกสาร ในรูปของบทความและแผนภูมิ ข้อมูลเกี่ยวกับประชากรโครงสร้างพื้นฐาน ทรัพยากรธรรมชาติ และทรัพยากรท่องเที่ยว รวมทั้งข้อมูลด้านเศรษฐกิจ นอกจากนี้ ดำเนินการรวบรวมข้อมูลโดยการสังเกตการณ์ คำบอกเล่า การสัมภาษณ์ และการเก็บข้อมูลในระดับท้องถิ่น 2. วิเคราะห์ข้อมูล โดยการกำหนดเขตพื้นที่อนุรักษ์ และพื้นที่พัฒนาเปรียบเทียบวิวัฒนาการของการใช้พื้นที่ดินชายทะเลจังหวัดจันทบุรี สภาพทางกายภาพ เศรษฐกิจและสังคม ตลอดจนความต้องการและความเหมาะสมในการพัฒนาพื้นที่ดินชายทะเลดังกล่าวเพื่อกำหนดแนวทางการพัฒนาการใช้ประโยชน์พื้นที่ดินชายทะเลจังหวัดจันทบุรี 3. การวิจัยนี้ได้อาศัยแนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องต่างๆ ได้แก่ 1) แนวความคิดในการวางแผนพัฒนาพื้นที่ดินชายทะเล 2) แนวความคิดในการอนุรักษ์ธรรมชาติเขตพื้นที่ดินชายทะเล 3) แนวความคิดเกี่ยวกับนิเวศวิทยาของป่าชายเลนในประเทศไทย 4) แนวความคิดทฤษฎีย่านกลาง (Central Place Theory) 5) แนวความคิดเทคนิคการวิเคราะห์พื้นที่แบบ Sieve Analysis หรือ Sieve Mapping ผลสรุปของการวิจัยที่สำคัญมีดังนี้ แนวทางการพัฒนาพื้นที่ดินชายทะเลจังหวัดจันทบุรี โดยการกำหนดกรอบการใช้ที่ดินซึ่งสอดคล้องกับสภาพแวดล้อมและคุณสมบัติของพื้นที่ การใช้ประโยชน์ที่สำคัญ คือการเพาะปลูก การเพาะเลี้ยงชายฝั่ง และการประมง โดยมีแนวทางการใช้พื้นที่ดังนี้ คือ บริเวณใกล้ทางหลวงหมายเลข 3 พื้นที่ส่วนใหญ่ควรปลูกผลไม้ พื้นที่-ใกล้เคียงชายทะเล และพื้นที่ที่เป็นกรดจัดปลูกพืชประเภท มะพร้าว สน มะม่วงหิมพานต์ ฯลฯ พื้นที่ตอนกลางปลูกยางพาราและข้าว พื้นที่เกษตรกรรมเหล่านี้มีศักยภาพในการพัฒนาการระบบชลประทานได้ในรูปแบบของการสร้างคันดินและประตูปิดเปิดเพื่อกันการรุกของน้ำเค็ม และเพื่อเก็บกักน้ำจืดไว้ใช้ในฤดูแล้ง สร้างแหล่งเก็บน้ำในบริเวณเพาะปลูก สำหรับพื้นที่ลอนลาดควรปลูกพืชวางแนวระดับ เพื่อป้องกันการกัดเซาะดินและเพื่อการใช้น้ำในการเพาะปลูกได้นานขึ้น พื้นที่เพาะปลูกในที่ราบควรจัดขนาดแปลงให้เท่ากันและปรับระดับพื้นที่ให้เท่ากัน เพื่อการเก็บน้ำ สะดวกในการเพาะปลูกและการดูแลรักษาพืช พื้นที่ป่าชายเลน วางมาตรการควบคุมบุกรุกทำลายป่าอย่างเคร่งครัด ส่งเสริมการเพาะเลี้ยงชายฝั่ง ส่งเสริมชุมชนศูนย์กลางที่มีแนวโน้มในการพัฒนาให้เป็น “ย่านกลาง” ในบริเวณพื้นที่ห่างไกล ขยายโครงข่ายสาธารณูปโภคกลางไปสู่พื้นที่ชนบทให้ทั่วถึง ส่งเสริมพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ด้วยการเผยแพร่ความรู้และเทคโนโลยีต่างๆ เพื่อประโยชน์ในการพัฒนาพื้นที่ดินชายทะเลจังหวัดจันทบุรีอย่างเต็มที่