การนำกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์มาใช้จัดการความขัดแย้งในคดีการกระทำผิดโดยประมาท : ศึกษากรณีสำนักงานคุมประพฤติประจำศาลอาญา

Abstract

การศึกษาวิจัยในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้ความเข้าใจของผู้มีส่วนร่วมในการนำกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์มาใช้จัดการความขัดแย้งในคดีกระทำผิดโดยประมาท รวมทั้งศึกษารูปแบบ กระบวนการ และวิธีการนำกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์มาใช้จัดการความขัดแย้งในคดีดังกล่าว ตลอดจนศึกษาความพึงพอใจของผู้มีส่วนร่วมในการนำกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์มาใช้ในการจัดการความขัดแย้งในคดีกระทำผิดโดยประมาท ผู้วิจัยได้ศึกษาเฉพาะคดีขับรถยนต์โดยประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นได้รับบาดเจ็บสาหัส โดยศึกษาจากผู้มีส่วนร่วมการประชุมประสานสัมพันธภาพที่สำนักงานคุมประพฤติประจำศาลอาญาจัดขึ้นสำหรับคดีดังกล่าว ซึ่งการประชุมประกอบด้วย ผู้เสียหาย ผู้กระทำผิด เพื่อนของผู้เสียหายในฐานะผู้สนับสนุนฝ่ายผู้เสียหาย หัวหน้างานของผู้กระทำผิดในฐานะผู้สนับสนุนฝ่ายผู้กระทำผิด และพนักงานคุมประพฤติเป็นคนกลางผู้ประสานงาน การศึกษาวิจัยในครั้งนี้ใช้วิธีการศึกษาค้นคว้าข้อมูลจากเอกสาร (Documentary Study) และการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Methodology) โดยใช้การศึกษาเฉพาะกรณี (Case Study) ด้วยเทคนิคการเข้าร่วมสังเกตการณ์แบบไม่มีส่วนร่วม (Non-participant Observation) การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) และใช้แบบประเมินมาตราส่วนประเมินค่า (Rating Scale) ผลการศึกษาวิจัยพบว่า ผู้มีส่วนร่วมในการนำกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์มาใช้จัดการความขัดแย้งในคดีกระทำผิดโดยประมาทส่วนใหญ่มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ผ่านการให้ความรู้ของพนักงานคุมประพฤติในขั้นตอนเชิญชวนผู้มีส่วนร่วมมาประชุม พนักงานคุมประพฤติใช้กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ในรูปแบบของการไกล่เกลี่ยเหยื่อ-ผู้กระทำผิด (Victim-offender Mediation) จัดการความขัดแย้งที่เกิดขึ้นระหว่างผู้เสียหายและผู้กระทำผิดในคดีขับรถยนต์โดยประมาท และพบว่า ภายหลังการประชุมประสานสัมพันธภาพผู้มีส่วนร่วมทุกฝ่ายมีความพึงพอใจในระดับมาก