สิทธิของผู้ซื้อโดยสุจริตตามมาตรา 1332

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ผู้เขียนมุ่งที่จะวิจัยหาหลักเกณฑ์การได้มาซึ่งกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินโดยทั่วไปก่อน แล้วจึงวิเคราะห์หลักผู้รับโอนไม่มีสิทธิดีกว่าผู้โอน และข้อยกเว้น จากนั้นจึงได้วิเคราะห์บทบัญญัติ มาตรา 1332 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทย ผลของการวิจัยสรุปได้ว่า การได้กรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินมีหลักเกณฑ์การได้มาอยู่ 2 ประการ คือ การได้มาโดยทานิติกรรมและการได้มาโดยผลของกฎหมายการได้มาโดยทางนิติกรรมนั้น เป็นการได้กรรมสิทธิ์จากการที่บุคคลอื่นจัดการโอนให้ผู้โอนต้องเป็นผู้มีอำนาจโอนทรัพย์สินนั้นได้ และผู้โอนต้องโอนให้โดยสมัครใจ ส่วนการได้กรรมสิทธิ์โดยผลของกฎหมาย เป็นกรณีที่กฎหมายกำหนดหลักเกณฑ์การได้กรรมสิทธิ์ไว้ เมื่อบุคคลได้ปฏิบัติหรือเป็นตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ กรรมสิทธิ์ก็ตกได้แก่ผู้นั้นเป็นการตั้งทรัพยสิทธิขึ้นมาใหม่ การได้กรรมสิทธิ์โดยทางนิติกรรมอยู่ภายใต้หลักเกณฑ์กฎหมายทั่วไปที่ว่า ผู้รับโอนไม่มีสิทธิดีกว่าผู้โอน แต่เนื่องจากความจำเป็นในทางเศรษฐกิจการค้า เพื่อคุ้มครองผู้รับโอนโดยสุจริตจึงได้บัญญัติหลักเกณฑ์ในพฤติการณ์พิเศษไว้เป็นข้อยกเว้นหลักทั่วไปให้กรรมสิทธิ์กับตกได้แก่ผู้รับโอน บทบัญญัติมาตรา 1332 ของไทย เป็นข้อยกเว้นของหลักผู้รับโอนไม่มีสิทธิดีกว่าผู้โอน เป็นการได้กรรมสิทธิ์โดยผลของนิติกรรม แต่เป็นกรรมสิทธิ์ภายใต้เงื่อนไขว่า เจ้าของที่แท้จริงอาจใช้สิทธิไถ่ทรัพย์สินคืนได้ การวิจัยยังวิเคราะห์ได้ดีกว่าการซื้อทรัพย์สินในพฤติการณ์พิเศษตามบทบัญญัติมาตรา 1332 นี้ กฎหมายต้องการเพียงความสุจริตของผู้ซื้อไม่คำนึงว่าผู้ขายจะสุจริตหรือไม่ และไม่ว่าผู้ขายจะได้รับทรัพย์สินมาโดยเหตุใดก็ตาม ถ้าผู้ซื้อได้ซื้อโดยสุจริตในพฤติการณ์พิเศษตามมาตรา 1332 ผู้ซื้อย่อมได้กรรมสิทธิ์และบทบัญญัติมาตรา 1332 ใช้บังคับการซื้อขายทรัพย์สินทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นสังหาริมทรัพย์หรืออสังหาริมทรัพย์ ส่วนการใช้สิทธิติดตามของเจ้าของที่แท้จริงไม่มีอายุความ เว้นแต่ผู้ซื้อจะได้กรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินนั้นโดยสมบูรณ์จากอายุความได้สิทธิตามของเจ้าของที่แท้จริงจึงระงับไป ข้อเสนอแนะในวิจัยนี้คือ เสนอให้มีการเพิ่มเติมหลักเกณฑ์ในมาตรา 1332 ดังต่อไปนี้ 1. บทบัญญัติมาตรา 1332 ควรจะใช้บังคับเฉพาะการซื้อขายสังหาริมทรัพย์ 2. ควรกำหนดระยะเวลาในการใช้สิทธิ์ติดตามของเจ้าของที่แท้จริง 3. การชดใช้ราคาควรชดใช้ราคาที่ผู้ซื้อได้ชำระไปเพื่อทรัพย์สินนั้น มิใช่ชำระเพียงเท่าราคาที่ซื้อมา 4. บทบัญญัติมาตรา 1332 ใช้บังคับการซื้อขายทรัพย์ซึ่งได้มาจากการกระทำความผิดฐานลักทรัพย์ด้วย หากนำทฤษฏีว่าด้วยการมอบหมาย (Doctrine of entrusting) มาบัญญัติประกอบหลักเกณฑ์ตามมาตรา 1332 ก็จะทำให้บทบัญญัติมาตรา 1332 รัดกุมยิ่งขึ้น ไม่ใช่บังคับการซื้อทรัพย์สินที่ได้มาจากการกระทำความผิดฐานลักทรัพย์ 5. บทบัญญัติมาตรา 1332 เป็นหลักเกณฑ์การได้กรรมสิทธิ์โดยผลของนิติกรรมจึงควรนำไปบัญญัติไว้ในลักษณะซื้อขายแทนที่จะบัญญัติไว้ในลักษณะทรัพย์ดังเช่นปัจจุบัน