ความสัมพันธ์ระหว่างการพัฒนาเมืองกับแหล่งน้ำ : กรณีศึกษาเมืองสกลนคร-หนองหาน

Abstract

เมืองสกลนคร ตั้งอยู่ริมฝั่งหนองหานซึ่งเป็นแหล่งน้ำจืดขนาดใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เทศบาลเมืองสกลนครได้อาศัยน้ำจากหนองหานเป็นน้ำดิบทำน้ำประปา ในขณะเดียวกันก็ปล่อยน้ำเสียจากชุมชนลงสู่ หนองหาน ก่อให้เกิดผลกระทบตามมา ในการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการตั้งถิ่นฐานที่มีความ เหมาะสมตามขีดความสามารถในการรองรับการพัฒนาเมืองและความหนาแน่นของประชากร ที่อยู่ภายใต้ขีดจำกัดทาง ธรรมชาติ โดยเฉพาะแหล่งน้ำหนองหาน การพัฒนาพื้นที่ชุมชนเมืองที่ตั้งอยู่บริเวณริมน้ำ ก่อให้เกิดปัญหาผลกระทบต่อแหล่งน้ำดิบในการอุปโภค บริโภค การประมง การเกษตรกรรม การท่องเที่ยว และสุขภาพอนามัย แนวทางในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นโดยใช้ เทคนิคทางวิศวกรรมเข้ามาแก้ปัญหาโดยใช้ระบบบำบัดน้ำเสีย ต้องใช้งบประมาณในการก่อสร้างและบำรุงรักษา และ ในการปฏิบัติอาจจะเกิดปัญหาขาดแคลนบุคลากรในการบำรุงรักษา แนวความคิดของการศึกษาความเหมาะสมในการ ตั้งถิ่นฐานที่จะมีความสัมพันธ์ต่อการใช้น้ำและการระบายน้ำ น่าจะเป็นแนวทางที่เหมาะสมในการแก้ไขปัญหาสภาพแวดล้อมชุมชนริมน้ำ การศึกษาได้มุ่งพิจารณาปัจจัยต่างๆ ที่มีความสัมพันธ์กับแหล่งน้ำหนองหานเป็นหลัก เพื่อนำมาพิจารณา ถึงความเหมาะสมของพื้นที่และความหนาแน่นของประชากรและปัจจัยต่างๆได้คำนึงถึงระยะห่างของชุมชนที่อยู่ริมน้ำ หนองหาน ดังนี้ ระยะห่างจากริมน้ำ ระยะห่างจากจุดสูบน้ำดิบ ระยะห่างจากระบบบำบัดน้ำเสียรวม ระยะห่างจากท่อระบายน้ำเสียรวม ระยะห่างจากท่อประปาและปัจจัยความลาดเอียงของพื้นที่ นำมาใช้ในการวิเคราะห์ความเหมาะ สมของการตั้งถิ่นฐานริมน้ำ ตามเงื่อนไขการกำหนดความหนาแน่นของประชากรและนำผลที่ได้จากการวิเคราะห์มาเปรียบเทียบการตั้งถิ่นฐานปัจจุบัน เปรียบเทียบกับการวางแผนที่มีอยู่ และเสนอแนะรูปแบบการตั้งถิ่นฐานที่เหมาะสม เพื่อจะได้ผลในการแก้ไขปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด ข้อเสนอแนะการใช้ประโยชน์ที่ดินที่เหมาะสมกับเทศบาลเมืองสกลนคร ภายใต้ขีดจำกัดทางธรรมชาติ โดยกำหนดให้มีที่ตั้งที่เหมาะสมโดยห่างจากพื้นที่ริมน้ำหนองหาน โดยขยายตัวมายังบริเวณด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ เป็นบริเวณต่อเนื่องจากเทศบาลเดิมมายังศูนย์ราชการ ตามแนวถนน 213(สกลนคร-ธาตุพนม) เพื่อรองรับการขยาย ตัวของชุมชนเมืองตามขีดความสามารถในการรองรับการพัฒนาในอนาคตต่อไป