การจัดระเบียบทางเศรษฐกิจของชาวไร่นามุสลิม : ศึกษาเฉพาะกรณีชุมชน "ปัตตานี"

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดประสงค์ (1) ศึกษาการจัดระเบียบทางเศรษฐกิจของชาวไร่นามุสลิม(2) ศึกษาปัจจัยต่างๆที่มีผลกระทบต่อการจัดระเบียบทางเศรษฐกิจ (3) ศึกษาการปรับตัวต่อสถานการณ์ต่างๆที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมของชาวไร่นามุสลิม โดยมีสมมติฐานว่า (1) การจัดระเบียบทางเศรษฐกิจของชาวไร่นามุสลิม มีการเปลี่ยนแปลงลักษณะการจัดระเบียบทางเศรษฐกิจแบบดั้งเดิมของชุมชนไปสู่ระเบียบทางเศรษฐกิจแบบสมัยใหม่เพิ่มมากขึ้น (2) ระบบค่านิยมตามวัฒนธรรมมลายูและความเชื่อทางศาสนาอิสลามมีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตและการปรับตัวของชาวไร่นามุสลิมในชุมชนช่วยชะลอการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมไม่ให้เกิดขึ้นรวดเร็วเกินไปนัก แนวความคิดสำคัญที่ใช้ในการศึกษามี 3 ประการคือ (1) แนวคิดทางมานุษยวิทยาเศรษฐกิจ (2) แนวคิดการพัฒนาไปสู่ความทันสมัย (3) แนวคิดเศรษฐกิจเชิงจริยธรรม พบว่า การจัดระเบียบทางเศรษฐกิจของชาวไร่นามุสลิมเป็นผลมาจากปัจจัย 4 ประการ (1) การขยายตัวของเศรษฐกิจเชิงพาณิชย์ (2) การขยายตัวของอำนาจและกลไกรัฐ (3) สภาพนิเวศน์วิทยาของชุมชน (4) ระบบค่านิยมของชุมชน การขยายตัวทางเศรษฐกิจเชิงพาณิชย์ การขยายตัวของอำนาจและกลไกรัฐ และข้อจำกัดของสภาพนิเวศน์วิทยาของชุมชน อันเป็นผลมาจากการพัฒนาไปสู่ความทันสมัยทำให้ระบบเศรษฐกิจแบบดั้งเดิมของชุมชนเปลี่ยนไปเป็นระบบการผลิตเพื่อการค้ามากยิ่งขึ้น มีผลทำให้แบบแผนชีวิตทางเศรษฐกิจและสังคมเปลี่ยนแปลงไปหลายประการ เช่นเกิดอาชีพแรงงานรับจ้างในภาคการเกษตร และนอกภาคการเกษตร พฤติกรรมในการบริโภคในชีวิตประจำวัน เป็นต้น แต่ระบบค่านิยมของชุมชนซึ่งมีพื้นฐานมาจากค่านิยมทางศาสนาอิสลามและวัฒนธรรมมลายูได้ช่วยชะลอไม่ให้การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นรุนแรงเกินไป ชุมชนแห่งนี้จึงมีการจัดระเบียบแบบ "ทวิลักษณ์" อยู่ในตัวเอง